Tại sao không bắt sống Bin Laden?

Hãng tin Reuters của Anh, trong bản tin đêm 5-5 (giờ Mỹ) dẫn lời một người tiếp cận với báo cáo mới nhất của chính quyền Mỹ, cho biết khi biệt kích Mỹ tiến vào ngôi nhà 3 tầng, nơi trú ẩn của Osama Bin Laden và gia đình, chỉ có một trong 4 đối tượng chính bị giết do nổ súng chống cự.

Bản báo cáo nói rõ Bin Laden không có vũ khí và cũng không có dấu hiệu nào cho thấy y trực tiếp đe dọa tính mạng biệt kích Mỹ. Bin Laden đã bị bắn hụt lúc thò đầu ra ban công từ phía dưới nhà nên đã quay trở vào phòng mình ở trên lầu ba.

Khi lính Mỹ xông vào phòng, một phụ nữ nhào tới với ý định cản trở. Người này - sau đó được xác định là một trong những bà vợ của Bin Laden - bị bắn vào chân.

Sau khi bắn vợ Bin Laden, lính Mỹ đẩy bà ta qua một bên. Những gì diễn ra sau đó, Bin Laden đã phản ứng như thế nào khi lính Mỹ đột nhập phòng, nguồn tin không nói rõ. Chỉ biết rằng Bin Laden lập tức bị bắn 2 phát, một viên đạn xuyên qua trên mắt trái làm vỡ một mảnh sọ, viên thứ hai ghim vào ngực.

Bị bắt sống trước khi bị giết

Nhưng bài báo dưới đây của Al Arabiya News ngày 4-5 có thể giúp người đọc có thêm thông tin hữu ích.Vài phút sau khi biệt kích Mỹ rút đi mang theo xác của Osama Bin Laden và con trai của y – bài báo viết - nhân viên an ninh Pakistan đã vào hiện trường thu hồi các thi thể bị bỏ lại, đồng thời tạm giữ 16 người, đa số là phụ nữ và trẻ em người Ả Rập ở trong nhà của Bin Laden, để thẩm vấn.

Theo nguồn tin Pakistan, sở dĩ biệt kích Mỹ không bắt giữ các thành viên gia đình của Bin Laden nói trên vì trực thăng của Mỹ không đủ chỗ chứa sau khi bị rơi một chiếc.

Trong số 6 đứa bé tuổi từ 2 đến 16 bị tạm giữ, có con gái của Bin Laden - không được nêu tên vì lý do an ninh - mới 12 tuổi. Cô bé khẳng định với thẩm vấn viên Pakistan rằng cô nhìn thấy rõ ràng cha cô bị biệt kích Mỹ bắt sống trước khi bắn chết trước mặt vợ con.

Có thật như vậy không ? Có thể nói ngay từ đầu chính quyền Mỹ đã quyết định giết chết Bin Laden. 14 giờ 30 phút ngày 2-5, một quan chức an ninh quốc gia tuyên bố với hãng tin Reuters rằng nhiệm vụ của biệt kích Mỹ là tiêu diệt chứ không bắt sống cha đẻ của Al-Qaeda. Chỉ sau khi chi tiết Bin Laden bị giết lúc trong tay không có tấc sắt được tiết lộ, Nhà Trắng mới “nói lại cho rõ”.

Cách giải thích như vậy thật ra là thừa. Bởi qua ngày 3-5, Giám đốc CIA (Trung ương Tình báo Mỹ) - ông Leon Panetta - tuyên bố trên kênh truyền hình PBS NewsHour: “Nói thật lòng, tôi không nghĩ rằng ông ta có thời gian để nói một lời nào. Trong nhà đang có một cuộc giao chiến. Tôi cho rằng biệt kích SEAL đã hành động chớp nhoáng. Tổng thống đã cho phép họ giết Bin Laden”.

Án tử đã tuyên

Bin Laden phải chết, chính quyền Mỹ đã quyết như vậy và sau đây là những lý do, theo phân tích của tờ National Journal:

Osama Bin Laden là kẻ chủ mưu vụ tấn công khủng bố Mỹ ngày 11-9-2001 giết chết gần 3.000 người. Không ai có nhiều “nợ máu” đối với Mỹ như y. Cho nên đối với nhiều người ở Lầu Năm Góc và CIA đã lao tâm khổ trí tìm diệt Bin Laden suốt 10 năm qua, giết chết y là một hành động không những cần thiết mà còn mang ý nghĩa báo thù.

Nó cần thiết ở chỗ bắt sống Bin Laden sẽ đặt ra nhiều bài toán khó cho Washington, những thách thức khó chịu về mặt pháp lý và chính trị. Chẳng hạn như sau khi bắt sống, Nhà Trắng phải quyết định giam giữ Bin Laden ở đâu, xử y như thế nào, ở đâu về tội giết hàng ngàn người Mỹ. Phiên tòa xét xử Bin Laden sẽ thu hút đông đảo báo giới và tạo điều kiện cho cha đẻ Al-Qaeda tuyên truyền tư tưởng cực đoan của y.

Còn một lý do khác thuộc về đường lối và chính sách. Trong cuộc chiến chống Al-Qaeda, chính quyền ông Obama có đường lối hoàn toàn khác so với chính quyền ông Bush. Thời ông Bush, chính quyền Mỹ bắt hàng ngàn người tình nghi là chiến binh Al-Qaeda, giam giữ ở Afghanistan, Iraq và Vịnh Guantanamo. Chính quyền Mỹ hiện nay chủ trương tiêu diệt từng cá nhân thay vì bắt sống tràn lan để khai thác.

Vụ tiêu diệt Saleh Ali Saleh Nabhan, thủ lĩnh nhóm Al-Qaeda ở Đông Phi, là một ví dụ điển hình. Tên này bị Mỹ nghi ngờ tiến hành một loạt vụ tấn công đẫm máu ở Kenya năm 2002, vụ đánh bom tòa đại sứ Mỹ ở Kenya và Tanzania năm 1998. Phát hiện Nabhan lái xe ở Somalia hồi mùa thu năm 2009, Nhà Trắng ra lệnh trực thăng chở biệt kích SEAL tấn công tiêu diệt ngay tức khắc. Trường hợp của Bin Laden là minh chứng khác của chính sách này.