Thôn tính thị trường bán lẻ

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2012, tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của cả nước đạt trên 2.342.000 tỉ đồng, tăng 16% so với năm 2011. Tháng 1-2013, tổng mức bán lẻ hàng hóa dịch vụ đạt 209.500  tỉ đồng, tăng 8,1% so với cùng kỳ. Những con số này cho thấy mặc dù tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn tăng trưởng và đầy sức hút. Tuy nhiên, lợi thế đang nghiêng mạnh về các nhà bán lẻ ngoại.

Mở siêu thị đầu tiên ở Việt Nam năm 1998 đến nay BigC đã có gần 20 siêu thị trên cả nước. Ảnh: HỒNG THÚY

Liên tục bành trướng

Hiện trên cả nước có khoảng 130 trung tâm thương mại, 700 siêu thị, hơn 1.000 cửa hàng tiện lợi. Trong số các doanh nghiệp (DN) bán lẻ lớn trên thị trường, có đến 21 DN 100% vốn nước ngoài, một số DN liên doanh và các DN này đang tích cực phát triển hệ thống. Trong khi đó, các nhà bán lẻ nội tuy nhiều nhưng chỉ một số ít xây dựng được chuỗi hệ thống và tạo dấu ấn riêng, còn rất nhiều DN hoạt động không hiệu quả đang dần phải co cụm lại.

Có mặt tại Việt Nam từ những năm 2000, các “đại gia” như Metro Cash & Carry (Đức), Casino (Pháp), Lion Group (Malaysia)… đã rất thành công với những thương hiệu Metro Cash & Carry, BigC, Parkson... Các tập đoàn này vẫn âm thầm mở rộng hệ thống với tốc độ ít nhất thêm 2-3 trung tâm/năm. Hiện BigC đã có 18 siêu thị, Metro có 19 siêu thị tại TPHCM và một số tỉnh, thành khác.

Mặc dù năm 2012, Việt Nam rớt khỏi 10 thị trường bán lẻ hấp dẫn nhất thế giới  nhưng sức hút của thị trường bán lẻ hơn 90 triệu dân đối với các nhà bán lẻ nước ngoài vẫn không suy giảm. Những “ông lớn” như Tesco (Anh), Wall – Mart (Mỹ), FairPrice (Singapore) vẫn đang trong quá trình thăm dò và tìm kiếm đối tác liên doanh để vào Việt Nam. Tập đoàn bán lẻ hàng đầu Hàn Quốc Emart đã thông báo sẽ mở siêu thị bán lẻ đầu tiên tại Việt Nam trong năm 2013.

Lấn át cả chợ và siêu thị nội

Không chỉ mở rộng hệ thống, các nhà bán lẻ ngoại còn nhanh nhạy bắt nhịp nhu cầu thị trường, tham gia nhiều mô hình kinh doanh để tiếp cận ngày càng sâu với mọi đối tượng khách hàng.

Metro Cash & Carry sau nhiều năm bán buôn cũng đã âm thầm chuyển sang bán lẻ (mặc dù trong giấy phép kinh doanh, đơn vị này đăng ký bán buôn). Người tiêu dùng không có thẻ và ngay cả trẻ em cũng được vào siêu thị này mua sắm chỉ vài món hàng. Đặc biệt, vị trí của Metro cũng ở gần khu dân cư, điều này gây khó khăn cho các siêu thị của các DN trong nước đang kinh doanh gần đó...

Lãnh đạo một DN bán lẻ trong nước nhận xét: Với lợi thế mặt bằng rộng, chủng loại hàng phong phú, chính sách giá tốt, nhiều siêu thị ngoại đã hoàn toàn lấn át các siêu thị nội trong phạm vi bán kính gần. Các nhà bán lẻ trong nước lo ngại đến năm 2015, Việt Nam mở cửa hoàn toàn thị trường bán lẻ, sẽ có thêm nhiều nhà bán lẻ ngoại vào Việt Nam và nhà bán lẻ nội địa càng yếu thế.