20 phút và 20 năm

Sau cuộc làm việc, nghe vị lãnh đạo cao nhất của TPHCM chỉ đạo các cơ quan chức năng giải quyết dứt điểm vụ việc, công dân Nguyễn Tấn Lực đã hứa sẽ rút lá đơn khiếu kiện.

Sự việc nói trên mới diễn ra ngày 5-11 đã được đại biểu Quốc hội (QH) Nguyễn Thái Học đưa ra nghị trường ngày 7-11 khi thảo luận về một trong những vấn đề bức xúc, nhức nhối nổi cộm thời gian dài trong đời sống xã hội nước ta - khiếu nại và tố cáo liên quan lĩnh vực đất đai. Nhắc lại lời của công dân Nguyễn Tấn Lực “chỉ mất 20 phút cho gần 20 năm đi kiện”, đại biểu Nguyễn Thái Học muốn nhấn mạnh tới trách nhiệm, trình độ năng lực và phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ công chức trong lĩnh vực quản lý đất đai.

Vấn đề thực thi chính sách pháp luật cũng như giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân về đất đai một lần nữa được đưa ra mổ xẻ, phân tích dưới rất nhiều góc độ. Vì sao suýt soát 70% tổng số vụ khiếu kiện, tố cáo ở nước ta, trong đó có những vụ nổi cộm và kéo dài, là liên quan tới đất đai? Đó chính là câu hỏi lớn được đưa nghị trường ngõ hầu tìm phương cách giải quyết.

Nhiều cách tiếp cận, kiến giải, đánh giá cũng như giải pháp đã được đưa ra. Có những ý kiến cho rằng căn nguyên quan trọng nhất thuộc về cơ chế chính sách như bất cập của Luật Đất đai hay sự chồng chéo, rối rắm của các văn bản hướng dẫn thi hành... và đề nghị sửa nhanh luật cũng như minh bạch hóa chính sách. Song, rất nhiều đại biểu cho rằng chính con người mới là nguyên nhân quan trọng nhất dẫn tới thực trạng khiếu kiện đất đai bức bối.

Nói như đại biểu QH Hồ Thị Thủy, sự vô cảm với bức xúc của dân đã khiến cho các vụ việc khiếu kiện đất đai ngày càng kéo dài. Bên cạnh đó còn là tình trạng “cố tình bao che cho sai phạm vì lợi ích nhóm, lợi ích dòng họ, lợi ích cá nhân”. Đại biểu Nguyễn Thái Học đề nghị phải quy định rõ trách nhiệm hành chính, trách nhiệm bồi thường thiệt hại và cả trách nhiệm hình sự đối với những cán bộ yếu kém, cố ý làm sai, vô cảm trước bức xúc, bất công và khó khăn của dân.

Báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ QH cũng nhìn nhận rằng một nguyên nhân quan trọng là sự yếu kém trong công tác tổ chức thi hành pháp luật về đất đai; sự thiếu gương mẫu, sa sút về phẩm chất đạo đức của một bộ phận cán bộ, công chức. 

Vì thế, dù Luật Đất đai rồi đây sẽ được sửa, chính sách sẽ minh bạch, phù hợp hơn song nếu vẫn còn những cán bộ yếu kém về năng lực trình độ lẫn phẩm chất đạo đức thì không loại trừ sẽ tiếp tục xảy ra những vụ “20 năm”.