Thực ra, việc cho phép doanh nghiệp được tự quyết định giá xăng dầu trong phạm vi 0%-5% có sự giám sát của cơ quan quản lý nhà nước trong dự thảo nghị định đang được xây dựng cũng không mới bởi Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu hiện tại cũng đã để doanh nghiệp được từ quyết giá xăng dầu trong khoảng 0%-7%.
Bởi thế, một đại diện doanh nghiệp xăng dầu cho rằng quy định trong dự thảo nghị định mới thực ra chỉ là điều chỉnh tỉ lệ tự quyết giá xăng dầu của doanh nghiệp, còn bản chất không thay đổi nhiều. Chính vì bản chất không thay đổi nên vị đại diện doanh nghiệp nói trên cho rằng nên để doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu nhằm trả giá xăng dầu về đúng thị trường.
Như vậy, cũng như khi xây dựng Nghị định 84, để kinh doanh xăng dầu được vận hành đúng cơ chế thị trường một lần nữa lại được lấy ra để làm “bùa hộ mệnh” cho dự thảo nghị định mới về kinh doanh mặt hàng nhiên liệu sống còn đối với đời sống và sản xuất này.
Đúng là hướng tới nền kinh tế thị trường thì các mặt hàng cần và nên được kinh doanh theo cơ chế thị trường, thậm chí không loại trừ cả những mặt hàng và lĩnh vực thiết yếu như xăng dầu hay điện... Song chỉ có điều là khi muốn xăng dầu được vận hành theo cơ chế thị trường thì vị đại diện doanh nghiệp và cả cơ quan quản lý nhà nước lại “quên” rằng xăng dầu hiện nay vẫn trong tình trạng độc quyền nặng và giá mặt hàng này vẫn chưa được minh bạch theo đòi hỏi chính đáng của người tiêu dùng.
Liệu thị trường xăng dầu có thực sự vận hành được theo cơ chế thị trường hay không khi mà một doanh nghiệp như Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) hiện đang thống lĩnh vững chắc thị trường với việc nắm giữ ít nhất 50% thị phần xăng dầu cả nước?
Cho dù dự thảo nghị định mới có quy định cơ quan chức năng giám sát việc tự quyết giá xăng dầu của doanh nghiệp nhưng thực tế thực thi Nghị định 84 cho thấy cơ quan quản lý đa phần là chiều theo yêu cầu tăng giá của doanh nghiệp và hiếm khi yêu cầu doanh nghiệp giảm giá. Thế nên mới có tình trạng giá xăng dầu trong nước “mắc bệnh” lên nhanh (khi giá thế giới lên) và xuống chậm (khi giá thế giới xuống).
Bởi thế, khi còn tình trạng độc quyền và thiếu công khai, minh bạch mà trao quyền tự quyết định giá xăng dầu cho doanh nghiệp thì có khác nào đưa phần chuôi cho họ nắm, còn phần lưỡi thì chìa về phía người tiêu dùng và cả nền sản xuất.
Bình luận (0)