Cấm cũng như không!

Tuyển nhân viên nam, tuổi từ 25 đến 40, cao trên 1,65 m, còn độc thân...”. Đây là mẩu quảng cáo tuyển dụng của một doanh nghiệp đăng trên một tờ báo ngày ở TP HCM phát hành sáng 17-12. “Chỉ một mẩu tuyển dụng nhỏ nhưng phân tích kỹ, sẽ thấy có rất nhiều vi phạm các quy định của pháp luật lao động. Tình trạng này đang diễn ra rất phổ biến” - bà Lê Thị Trung Hậu, Giám đốc pháp lý của Công ty Minh Thảo (quận 3, TP HCM), nhận xét.

Có chồng là bị loại

“Tôi đến nộp đơn tại một công ty ở KCN Tân Bình, TP HCM. Cán bộ tuyển dụng không xem hồ sơ mà hỏi tôi đã lập gia đình hay chưa. Khi tôi trả lời đã có chồng, ngay lập tức hồ sơ bị gửi trả lại với lời từ chối thẳng: Công ty chỉ tuyển người chưa có gia đình để dễ dàng đi công tác xa hoặc làm thêm” - chị Trần Thị Ngọc Mai, tạm trú tại đường Lê Trọng Tấn (quận Tân Phú, TP HCM), kể với chúng tôi.

Chị Nguyễn Thị Lê, 28 tuổi, cũng bị Công ty T.L (quận Bình Tân, TP HCM) đánh rớt sau khi biết chị có con nhỏ 13 tháng tuổi. Người cán bộ phụ trách tuyển dụng tuy có vẻ cảm thông nhưng cho biết công ty không muốn sử dụng lao động nữ vướng bận gia đình, con mọn vì không bảo đảm ngày công, lại thiếu sức khỏe và còn nhiều vấn đề phiền toái khác.

Bị đánh trượt vì... thiếu 1 cm

Nguyễn Minh Luân - tốt nghiệp đại học loại khá, tiếng Anh giao tiếp tốt, thành thạo vi tính - kể khi đọc được thông báo tuyển dụng của một ngân hàng, anh liền nộp đơn vào. Ở vòng phỏng vấn, anh được đánh giá khá tốt về kiến thức, thái độ, kỹ năng giao tiếp.

“Tôi cứ đinh ninh mình sẽ trúng tuyển sau khi vị giám đốc nhân sự liên tục khen ngợi. Thế nhưng thật bất ngờ, sau đó tôi nhận được thông báo mình không trúng tuyển vì... chỉ cao có 1,59 m, trong khi tiêu chuẩn của công ty phải từ 1,6 m trở lên. Tuyển nhân viên mà họ đo thước tấc, chiều cao y như thi hoa hậu” - anh Luân chua chát.

Việc bị đánh rớt vì thiếu thước tấc không phải là cá biệt. Đọc thông báo tuyển dụng của các doanh nghiệp trên báo chí, chúng ta rất dễ dàng nhận ra những rào cản “ngoại hình” khiến người lao động đánh mất cơ hội việc làm. Thông thường là giới hạn chiều cao, nhan sắc, ngôn ngữ... Bà Trần Thị Phương Lan, Giám đốc Công ty Ánh Loan (quận 10, TP HCM), giải thích: “Chúng tôi không phân biệt đối xử cũng không được, bởi công việc của công ty đòi hỏi bộ mặt nhân viên phải sáng sủa, ưa nhìn. Nếu nhân viên có nhan sắc quá kém, nhìn vào “tối thui” thì giỏi cách mấy chúng tôi cũng không tuyển, bởi có tuyển thì cũng khó bố trí công việc”.

Một cuộc khảo sát của Trung tâm Tri Thức Việt (quận 3, TP HCM) với trên 569 người (257 nữ) trong quý III/2013 cho thấy đến 78% cho biết những nơi họ nộp đơn tuyển dụng có xem xét yếu tố ngoại hình hoặc giới hạn chiều cao, cân nặng, giới tính.