Khó xử quấy rối tình dục

"Quấy rối tình dục (QRTD) tại nơi làm việc là vi phạm tự do, phẩm giá, các quyền cơ bản của người lao động (NLĐ) và tệ trạng này đang xảy ra khá phổ biến trong các tổ chức, doanh nghiệp. Do vậy, việc Bộ Luật Lao động (BLLĐ) hiện hành lần đầu tiên nghiêm cấm QRTD tại nơi làm việc là bước tiến quan trọng, cần thiết để bảo vệ quyền lợi NLĐ”. Ông Đặng Đức San, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ LĐ-TB-XH, nhấn mạnh như trên tại hội nghị tập huấn BLLĐ vừa tổ chức ở TP Đà Nẵng.

Chuyên gia ILO Nguyễn Kim Lan trao đổi với các đại biểu về vấn đề quấy rối tình dục tại nơi làm việc

Muôn kiểu quấy rối

Báo cáo của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại hội nghị cho biết QRTD nói chung và QRTD tại nơi làm việc xảy ra khá phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Chẳng hạn, ở Đức, các kết quả khảo sát cho biết có đến 93% lao động nữ là nạn nhân của QRTD. Tại Úc, cứ 10 y tá thì hết 6 người từng bị QRTD. Tại Singapore, trong số 500 người được phỏng vấn, có hơn 54% người (trong đó 58,3% nữ) thừa nhận từng bị QRTD tại nơi làm việc. Ở Hồng Kông, khoảng 25% lao động được phỏng vấn trả lời cũng từng bị QRTD…

Tại Việt Nam, hiện vẫn chưa có số liệu chính thức về QRTD cũng như chưa có nghiên cứu chuyên đề về vấn đề này. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Kim Lan, điều phối viên Chương trình Quốc gia về bình đẳng giới và việc làm của ILO tại Việt Nam, QRTD tại nơi làm việc ở Việt Nam khá phổ biến, nhất là thời gian gần đây. Điển hình là vụ vận động viên điền kinh Trương Thanh Hằng bị HLV sàm sỡ. Cũng theo bà Lan, cuối năm 2012, ILO Việt Nam đã tiến hành một cuộc khảo sát với sự tham gia của hơn 100 người và phần lớn trong số này thừa nhận có liên quan đến việc bị QRTD. Trong đó, đối tượng bị QRTD tập trung ở lứa tuổi từ 18 đến 30, chủ yếu là nữ. “Hành vi QRTD tại nơi làm việc khá đa dạng, như bằng lời lẽ tán tỉnh hoặc những lời lẽ thô tục, phản văn hóa; kích dục; nhắn tin qua điện thoại, đụng chạm thể xác, đề nghị quan hệ hoặc cưỡng ép quan hệ tình dục. Nạn nhân của QRTD thường là cấp dưới, người bị lệ thuộc về việc làm, thăng tiến, đề bạt… và đa phần nạn nhân không dám khai báo vì sợ bị trù dập, xấu hổ…” - bà Lan khái quát.

Luật “treo” cho vui?

Ảnh minh họa

Điều đáng nói là việc nghiêm cấm QRTD tại nơi làm việc cho đến thời điểm này vẫn còn “treo” ở 4 điều nói trên. Ngoài 10 nghị định hướng dẫn BLLĐ đã ban hành, trong lộ trình làm luật, sẽ có thêm 7 nghị định khác nhưng không có nghị định nào hướng dẫn nội dung trên. Ông Đặng Đức San thừa nhận không có nghị định nào dành riêng cho QRTD và việc xây dựng văn bản hướng dẫn nội dung này còn bị bỏ trống. Tuy vậy, theo ông San, việc xử lý hành vi QRTD tại nơi làm việc được lồng ghép vào nghị định về xử lý vi phạm ở lĩnh vực lao động vừa được Bộ LĐ-TB-XH trình Chính phủ, với mức phạt cao từ 50 - 75 triệu đồng, tùy hành vi.

Ông Gyorgy Janos Sziraczki, Giám đốc Văn phòng ILO Việt Nam, đánh giá việc thiếu văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn chi tiết, nhất là hướng dẫn về trách nhiệm của các bên liên quan trong phòng chống QRTD tại nơi làm việc; hướng dẫn về cách xử lý và chế tài xử phạt… sẽ dẫn đến nhiều khó khăn trong ngăn chặn, xử lý vi phạm.