Xuất phát điểm của nó có lẽ bắt nguồn từ phát biểu của Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Trần Nam trong một cuộc hội thảo gần đây. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ định 4 ngân hàng thương mại nhà nước gồm Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank phải dành tối thiểu 3% dư nợ để dành cho khách hàng vay mua nhà ở xã hội.

Từ 3% dư nợ của nhóm ngân hàng này, ông Nam ước tính ra con số tuyệt đối trên và cho biết sở dĩ chưa triển khai là vì các ngân hàng còn đang “bận” cho vay gói 30.000 tỉ đồng! Tuy nhiên, con số có đúng như vậy không và bao giờ gói này mới triển khai thực sự còn rất nhiều ẩn số.

Mặc dù vậy, là một phân khúc có nhu cầu thực nhiều nhất, chiếm tới khoảng 80% số khách hàng muốn mua nhà ở vào thời điểm hiện tại, hiển nhiên, đây là một thông tin rất đáng mừng với các chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội nói riêng và thị trường bất động sản nói chung. Đặc biệt là khi gói tín dụng hỗ trợ tín dụng bất động sản cho người thu nhập thấp đầu tiên đã chính thức khép lại.

Hồi cuối tháng 3 năm nay, khi gói này tăng tốc để về đích cũng là lúc một số ngân hàng thông báo về việc áp dụng lãi suất thương mại đối với dư nợ giải ngân sau ngày 1-6-2016. Lúc này, nhiều khách hàng mới hoảng hốt, vì cứ tưởng lãi suất ưu đãi sẽ được hưởng trong suốt thời gian vay.

Việc sớm có chương trình tín dụng bất động sản ưu đãi này là mong mỏi của rất nhiều người nghèo để giấc mơ có một mái ấm không còn dang dở

Dù sau đó, chấp nhận đề xuất của Ngân hàng Nhà nước, Chính phủ đã đồng ý gia hạn giải ngân gói tín dụng 30.000 tỉ đồng cho đến khi hết, thay vì phải xong trước ngày 1-6-2016. Tuy nhiên, về cơ bản, niềm vui này chỉ dành cho những khách hàng được các ngân hàng chấp nhận hồ sơ vay vốn gói này trước thời điểm 31-3-2016, còn những người khác vì một lý do nào đó mà bị “chậm chân” đành phải ngậm ngùi gác lại kế hoạch mua nhà.

Đây có thể coi là một phần nguyên nhân đầu tiên khiến cho gói tín dụng mới nhận được sự quan tâm nhiều đến thế. Ngay người viết cũng nhận được hàng loạt cú điện thoại từ người thân, bạn bè, đến các độc giả tìm hiểu thông tin cụ thể và chi tiết về gói tín dụng này.

Sự chờ đợi gói tín dụng mới dành cho nhà ở xã hội không chỉ từ phía người mua nhà, mà bản thân khá nhiều chủ đầu tư cũng khá sốt sắng. Bởi lẽ, thực tế vào thời điểm thông tin mập mờ về việc giải ngân gói tín dụng 30.000 tỉ đồng vào hồi tháng 3, nhiều dự án đã bất ngờ phải dừng kế hoạch mở bán do lo sợ khả năng thành công không cao, khi đối tượng khách hàng chủ yếu thuộc nhóm đối tượng có nhu cầu vay vốn ưu đãi.

Chẳng hạn như trường hợp của CTCP Bất động sản AZ (AZ Land) đã truyền thông khá rầm rộ việc sẽ mở bán công khai dự án nhà giá rẻ và nhà ở xã hội Bright City, Hà Nội vào ngày 12-3-2016. Thế nhưng, trước thời điểm đã định đúng 1 ngày, AZLand bất ngờ hủy sự kiện này.

Tương tự là trường hợp của Chung cư Tứ Hiệp Plaza, khi kế hoạch mở bán ra vào tháng 3-2016 đã phải dừng lại phút chót, vì thông tin từ nhiều khách hàng cho biết họ sẽ không tham gia khi chưa biết thông tin cụ thể liệu có phải trả lãi theo lãi suất thương mại hay không?

Ngoài hai trường hợp nêu trên, có khá nhiều dự án chung cư giá rẻ khác cũng đã phải thay đổi kế hoạch phút chót vì sự dừng lại của gói tín dụng hỗ trợ người thu nhập thấp.

Cũng cần nhấn mạnh thêm, trong suốt gần 3 năm vừa qua, dù còn những ý kiến này kia nhưng đa phần các chuyên gia đều đồng thuận, gói tín dụng 30.000 tỉ đồng dành cho người thu nhập thấp là một trong những cú huých tạo ra sự hứng khởi của thị trường nhà đất. Và trong số đó, có khá nhiều dự án nhờ “ăn theo” gói tín dụng này mà đã “sống dậy”.

Cho tới thời điểm này, nhiều người cho rằng thông tin về gói vốn cực lớn nêu trêu là những trích dẫn không đầy đủ và chính xác phát biểu của vị Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản. Chẳng hạn như những thông tin về con số 3% dư nợ mà các ngân hàng thương mại nhà nước phải dành ra để cho vay, hay thời hạn không xác định của gói tín dụng này không hề có trong Thông tư 25/2015/TT-NHNN hay Nghị định 100/2015/NĐ-CP.

Do đó, con số tuyệt đối 300.000 - 400.000 tỉ có lẽ mới chỉ là đoán định!?

Tuy nhiên, một gói vốn với điều kiện và cách thức triển khai tương tự gói 30.000 tỉ đang được Bộ Xây dựng và các bên liên quan hoàn thiện trình Chính phủ. Việc sớm có chương trình tín dụng bất động sản ưu đãi này là mong mỏi của rất nhiều người nghèo để giấc mơ có một mái ấm không còn dang dở.