Có lẽ vì thế mà các hàng quán bán don ở ngã ba Cống Kiểu nằm trên đường Quang Trung, gần Trường THPT Trần Quốc Tuấn; dọc đường Thu Xà, hoặc từ ngã tư Ba La đi về Vạn Tượng, hướng bắc dọc dòng sông Trà xuống vùng Nghĩa Phú... mở cửa đến tận đêm giao thừa và bán trở lại trong sau ngày mùng 1 Tết.
Múc don cho thực khách.
Chị Thu ở Thu Xà, xã Nghĩa Hoà (huyện Tư Nghĩa)- gia đình bán don có thâm niên trên 21 năm cho biết: Ngày thường làm ra một tô don để bán đã là công phu huống chi ngày Tết. Don, hến sống mua về rửa rồi ngâm với nước vo gạo khoảng nửa ngày để con don, con hến nhả tạp chất, sau đó bỏ don, hến vào nấu đun sôi, dùng đũa khuấy mạnh để don há miệng rồi gạn lấy nước để riêng và đãi lấy ruột don, hến.
Xong công đoạn đó thì đun sôi nước luộc, bỏ don, hến vào rồi gia vị lại sẽ có một nồi don ăn thú vị. "Vì những ngày trước, trong và sau Tết ít có người đi nhủi (cào) nên giá 1kg don, hến cao gấp đôi so với ngày thường nhưng cũng phải tranh nhau mua dự trữ để có bán trong dịp Tết và sau Tết. Vì thế giá 1 tô don cũng sẽ tăng từ 5.000 đồng lên 7.000 đồng hoặc có nơi bán 8.000- 10.000đ/tô"- chị Thu thổ lộ.
Cào don trên sông Phú Thọ (Nghĩa Phú- Tư Nghĩa)
Anh Nguyễn Thanh Sơn ở Cổ Luỹ (Nghĩa Phú) là người có kinh nghiệm hơn 10 năm cào don cho biết thêm: Đây là nghề của cư dân nghèo ở khu Đông huyện Tư Nghĩa, phải ngâm mình dưới nước ngập trên bụng, bắt đầu từ đầu tháng giêng âm lịch đến chớm thu. Khu vực hành nghề chủ yếu ở vùng nước chè hai (còn gọi là nước lợ)- nơi hạ nguồn sông Trà Khúc, sông Vệ tiếp giáp với biển Đông. Bình quân một ngày đi cào có thu nhập từ 50.000 đồng -150.000 đồng. Những ngày trước và sau Tết do giá cao nên thu nhập cũng tăng lên trên dưới 200.000 đồng.
"Nghề này tuy vất vả nhưng trong thời buổi người đông, việc ít nên bám lấy nghề này cũng đủ sống"- anh Sơn chia sẻ. Vật dụng cào, nhủi đơn giản, đan bằng tre hình rẻ quạt, phía trên có cán để cầm. Muốn nhủi được don người nhủi phải dầm mình trong dòng nước. Khi nhủi thì thu được cả con don lẫn con hến.
Trở về nhà sau một ngày ngâm mình dưới sông
Cụ bà Nguyễn Thị Bông bộc bạch: Sở dĩ món don có nhiều người thích và ăn không biết ngán là nhờ con don, hến sống ở nước "chè hai", đồng thời do thế đất tạo nên, bởi chỉ vùng đông Tư Nghĩa mới có thứ đặc sản này và đã đi vào ca dao: "Nghèo nghèo, nợ nợ/ Cũng cưới con vợ bán don/ mai sau nó chết cũng còn cặp ui".
Bình luận (0)