Mùa đánh bắt cá đồng

 

Rảo qua Tỉnh lộ 955A (cặp bờ kênh Vĩnh Tế) sẽ thấy hàng chục chiếc ghe lườn neo đậu san sát nhau dưới rặng cây. Thường ngày, vào buổi sáng sớm họ dong ghe lên cánh đồng thu hoạch cá rồi bán ở chợ, sau đó trở về bến cũ nghỉ ngơi cơm nước. Bán xong rọng cá ngoài chợ Châu Đốc, ông Trần Văn Nam (quê ở Tân Châu) nói, cha sanh mẹ đẻ ở Vĩnh Xương, năm nào cũng vậy hễ lũ chụp đồng là ông cùng gia đình chòm xóm dong ghe theo dòng Vĩnh Tế bắt đầu cho cuộc mưu sinh dài ngày trên đồng lũ. 

 

Ông Nam cho biết: “Gia đình ít ruộng rẫy. Mùa nước lũ về, tôi với bà xã cùng xấp nhỏ chuẩn bị ngư cụ để khai thác thủy sản trong mùa lũ. Năm nay, nước nhỏ cá mắm cũng ít hơn so với năm ngoái nên có bữa thu hoạch bán chỉ đủ đong gạo, còn hôm nào trời mưa bão thì coi như đói”.

 

Lấy ghe làm nhà, lấy nước lũ làm kế mưu sinh, đó là những hình ảnh thường thấy nơi đầu nguồn vào mùa lũ. Thông thường khai thác cá tôm trên đồng, ông Nam cùng những hộ trong xóm đem đồ nghề, bếp núc và cả vợ con theo. Họ đi đến đâu là nấu cơm ăn đến đó. Dưới ghe như căn nhà “di động”, không gian nhỏ hẹp chật chội ấy vừa sinh hoạt gia đình, vừa là tổ ấm khi đêm xuống.

 

Ông Nam cho biết, do các con còn nhỏ, không dám gửi lại cho ông bà nội trông coi nên đành phải đem con theo. Chừng nào, xấp nhỏ đủ tuổi đi học thì gửi lại nhà. Đời đánh bắt thủy sản mùa nước nổi rày đây mai đó. Hôm nay, nghe anh em cho biết chỗ nào có cá nhiều thì dời ghe xuồng đến khai thác. Hằng năm, mùa đánh bắt thủy sản bắt đầu vào tháng 8 kéo dài cho đến gần Tết Nguyên đán mới lui ghe về nhà chung vui bên gia đình. Mùa khô thì đi cắt lúa mướn hoặc bốc vác thuê.

 

“Hổm rày, đặt đường ven và chà rào ven theo kênh Vĩnh Tế dính cũng ít cá, trung bình mỗi ngày thu hoạch được khoảng 10 ký cá mè vinh, cá dảnh, bán với giá 20.000 đồng/kg, bỏ sở hụi kiếm cũng được 150.000 đồng. Trời mưa dầm, cá mắm thưa dần nên chà rào, đường ven chạy ít, cả nhà phải mượn đỡ tiền bà con chòm xóm để đong gạo”, ông Nam nói.

 

Chỉ tay về cánh đồng lũ, ông Đặng Văn Le, một ngư dân chuyên khai thác thủy sản mùa nước nổi sống ở xã Vĩnh Tế cho biết, vào thời điểm này cá linh trên đồng to khoảng bằng ngón tay, nhiều hộ từ địa phương khác đã giăng lưới dính cũng khá. Hiện tại, thương lái chạy ghe đục vào tận nơi thu mua cá linh với giá 15.000 đồng/kg. Mấy năm nay, nhờ cánh đồng giáp biên giới Campuchia mà bà con có nơi để thu hoạch thủy sản.

 

“Vào đầu mùa lũ, bà con ở đầu nguồn: Tân Châu, An Phú, có hộ ở tận Đồng Tháp còn chạy xuồng sang cánh đồng Vĩnh Tế khai thác thủy sản. Khoảng tháng nữa, họ rời cánh đồng Vĩnh Tế xuôi ghe về cánh đồng miệt Lương An Trà (Tri Tôn) để đặt lọp, lờ. Họ đi từng nhóm nên nếu có gặp bất trắc trên đồng thì hỗ trợ lẫn nhau. Không phân biệt dân xa xứ hay dân địa phương, chúng tôi đều đối xử tình nghĩa như anh em chòm xóm, không hề giành luồng khai thác cá tôm trên đồng. Hễ ai, đến trước thì đặt trước…”, ông Le tâm tình.

 

Nhà không ruộng rẫy, mùa nước nổi vợ chồng ông Quang, ngụ xã Vĩnh Hậu (An Phú) cũng chạy ghe sang “ngụ cư” ở ấp Bà Bài, xã Vĩnh Tế để đặt cua đồng. Ông Quang nói: “Mùa lũ là mùa làm ăn, phải tranh thủ mấy tháng nước đặt lọp cua kiếm tiền để chuẩn bị cho cái Tết đề huề. Năm nay, tôi đầu tư được 200 cái lọp cua đặt men theo con kênh Vĩnh Tế và giáp biên giới, mỗi ngày thu hoạch được khoảng 50-60kg cua, bán xô với giá 5.000 đồng/kg, trừ chi phí cũng còn lời trên 100.000 đồng/ngày. Hiện tại, cua đồng được thương lái thu mua mạnh, nhất là càng cua có giá 100.000 đồng/kg”. Cũng nhờ mùa nước nổi mà người dân nghèo và ngư dân khai thác thủy sản ở các nơi có đồng ra đồng vào tích lũy cho những tháng “cực ăn”.