Khai phá thị trường Trung Đông và châu Phi

Ông Phạm Trung Nghĩa - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường Trung Đông, châu Phi, Tây Á và Nam Á (Bộ Công Thương) - nhận định như trên tại hội thảo về đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Trung Đông, châu Phi tổ chức tuần qua, tại TP HCM.

Phù hợp với Việt Nam

Theo Bộ Công Thương, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và châu Phi liên tục tăng nhanh thời gian qua. Trong năm 2010, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa 2 thị trường chỉ hơn 2,5 tỉ USD thì đến cuối năm 2013, con số này lên trên 4,3 tỉ USD (trong đó Việt Nam xuất khẩu hơn 2,8 tỉ USD). Hàng Việt xuất sang châu Phi gồm: gạo, điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, điện tử và linh kiện, hàng thủy sản, cà phê, sản phẩm dệt may, giày dép, hạt tiêu, máy móc, thiết bị... Và nhập khẩu từ thị trường này hạt điều, bông, dầu thô, gỗ và sản phẩm từ gỗ, khí hóa lỏng…

Thị trường châu Phi có nhu cầu lớn về nhập khẩu hàng hóa, dễ tính đối với các mặt hàng tiêu dùng, máy móc, thiết bị sản xuất. Một số thị trường trọng điểm của châu Phi, có trao đổi thương mại với Việt Nam tăng mạnh thời gian qua như: Nam Phi, Angola, Mozambique, Ai Cập, Algeria, Bờ Biển Ngà, Nigeria, Cameroon…

Thị trường Trung Đông lại có nhu cầu nhập khẩu lớn về lương thực, thực phẩm, nông sản, thủy sản, hàng tiêu dùng. Năm 2013, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Đông đạt hơn 9,6 tỉ USD (trong đó Việt Nam xuất khẩu hơn 6,6 tỉ USD). Đây là thị trường có sức mua lớn, khả năng thanh toán cao do nguồn tài chính dồi dào, cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu khá phù hợp với thế mạnh hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Phải dũng cảm

Hiện một số doanh nghiệp (DN) đang đầu tư tại châu Phi như Tập đoàn Viettel đầu tư tại Mozambique hơn 345 triệu USD và Cameroon khoảng 400 triệu USD trong lĩnh vực viễn thông. PetroVietnam đầu tư hơn 300 triệu USD trong lĩnh vực thăm dò, khai thác dầu khí. Sau khi đầu tư cơ sở hạ tầng, hiện Viettel đang đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu nguyên phụ liệu vào khu vực này như gạo, thủy sản, hàng tiêu dùng và nhập khẩu gỗ, bông, hạt điều thô từ châu Phi về nước. Một số DN tư nhân cũng đầu tư xây dựng, sản xuất tấm lợp, xe máy, hàng may mặc, điện lạnh, đồ uống đóng chai, khai thác và chế biến gỗ.

Hàng Việt phù hợp để xuất sang thị trường Trung Đông và châu Phi. (Ảnh chỉ có tính minh họa) Ảnh: HỒNG THÚY

Nhận xét về thị trường châu Phi, ông Phạm Trung Nghĩa cho biết do khoảng cách địa lý xa, thanh toán nhiều rủi ro, độ tin cậy chưa cao nên việc xuất được lô hàng trị giá khoảng 10.000 USD đối với DN Việt vào các nước châu Phi có ý nghĩa rất lớn, hơn rất nhiều so với các thị trường khác. Một rủi ro lớn khác là nạn lừa đảo về thương mại tại một số nước Tây Phi và rủi ro trong thanh toán do các nhà nhập khẩu ở Trung Đông, châu Phi không có thói quen mở L/C (thư tín dụng). Khoảng cách địa lý, rủi ro về chính trị, rủi ro thanh toán khi giao dịch với châu Phi là có nhưng DN và cơ quan quản lý nhà nước cần phối hợp để khắc phục. Hiện một số DN Việt đang dũng cảm “khai phá”, khắc phục rủi ro bằng cách thiết lập văn phòng đại diện, chi nhánh công ty để tiến hành bán khối lượng nhỏ, thu tiền ngay hoặc thuê kho ngoại quan để hàng, giảm rủi ro về thanh toán. Các DN nên sang tận Trung Đông, châu Phi để khảo sát thị trường, tìm kiếm đối tác và nên mở văn phòng đại diện tại đây, dù nhỏ nhưng sẽ nắm bắt được tình hình, nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, nhiều nước đang áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại, lập rào cản kỹ thuật, yêu cầu các loại giấy chứng nhận nên DN cần lưu ý tìm hiểu kỹ khi xuất hàng qua đây.