Từ hôm nay 5-10, Thông tư 15 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về hướng dẫn giao dịch ngoại tệ trên thị trường của các tổ chức tín dụng được phép giao dịch ngoại hối đã có hiệu lực. Đây là bước tiếp theo, sau động thái hạ lãi suất huy động USD về mức 0,25%/năm đối với khách hàng cá nhân và 0%/năm đối với khách hàng là tổ chức vài ngày trước của NHNN.

NHNN đang áp dụng hàng loạt biện pháp để hạn chế tình trạng găm giữ ngoại tệ

Điểm đáng lưu ý của thông tư 15 là “đánh” vào tình trạng đầu cơ và găm giữ ngoại tệ của tổ chức, cá nhân khi yêu cầu các giao dịch ngoại tệ với NH thương mại phải xuất trình giấy tờ, chứng minh mục đích số lượng và thời hạn thanh toán. Căn cứ vào thời hạn của chứng từ, NH thương mại sẽ quyết định bán giao ngay hoặc bán ngoại tệ theo kỳ hạn cho khách hàng, nhằm tránh tình trạng găm giữ ngoại tệ.

Cụ thể, trên cơ sở giấy tờ và chứng từ cung cấp, khách hàng khi cần ngoại tệ để thanh toán trong phạm vi 2 ngày làm việc sẽ được mua – bán theo giao dịch giao ngay, còn từ ngày thứ 3 trở lên, NH thương mại chỉ được bán ngoại tệ kỳ hạn (NH và khách hàng xác định tỉ giá giao dịch USD tại một thời điểm xác định trong tương lai).

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP HCM, cho biết đây là bước tiếp theo của NHNN trong việc hạn chế tình trạng găm giữ ngoại tệ, tránh dồn nhu cầu giao dịch ngoại tệ vào cùng một thời điểm gây áp lực lên tỉ giá. Doanh nghiệp phải tính toán kỹ nhu cầu ngoại tệ của mình để tránh rủi ro.

Trước đó, chỉ riêng trong 2 tháng 7 và 8, tiền gửi bằng ngoại tệ của các tổ chức, cá nhân thông qua tiền gửi dân cư tăng đột biến. Nếu bình quân các tháng của năm 2015 chỉ tăng khoảng 0,4% - 0,5% hoặc cao nhất là 0,7%/tháng cho cả tiền gửi thanh toán và tiết kiệm, thì riêng trong tháng 7 và 8 tiền gửi bằng USD tăng đột biến lần lượt là 5% và 9%. Tính từ đầu năm đến nay, tiền gửi tiết kiệm của dân cư bằng ngoại tệ tăng hơn 17%, tiền gửi thanh toán tăng hơn 8%...

Thống kê của NHNN Chi nhánh TP HCM, sau ngày đầu tiên áp dụng mức lãi suất huy động USD mới (quyết định của NHNN có hiệu lực từ ngày 28-9), doanh số mua ngoại tệ của các NH thương mại tăng gấp 2,7 lần so với bình quân 10 ngày trước đó. Khoảng 1 tuần nay, doanh số mua ngoại tệ của NH thương mại tiếp tục ở mức cao, trong khi doanh số bán ngoại tệ cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp giảm khá mạnh.

Trong ngày đầu tiên thông tư 15 có hiệu lực, giá USD niêm yết tại các NH thương mại có xu hướng giảm nhẹ so với phiên cuối tuần qua, và dao động phổ biến quanh mức 22.440 đồng/USD mua vào và 22.500 đồng/USD bán ra, giảm 10 đồng mỗi USD.