Vẫn loay hoay tìm sản phẩm lưu niệm đặc trưng

Ngoài việc mang giá trị như vật phẩm trưng bày, hàng lưu niệm còn gắn với một kỷ niệm, một chuyến đi, một câu chuyện nào đó mà du khách có thể lưu giữ lại trong thời gian dài.

Loay hoay tìm bản sắc

Từ lâu, quà lưu niệm đã trở thành hình ảnh đặc trưng cho nhiều quốc gia, chẳng hạn như đến Nga, du khách không quên mua búp bê Matryoshka làm quà; Pháp được biết đến với tháp Eiffel; Singapore có sư tử biển; Nhật Bản gắn liền với quạt giấy, lật đật Daruma... Thế mà tại Việt Nam, một đất nước giàu bản sắc văn hóa và sở hữu nhiều làng nghề, lại không dễ tìm ra một sản phẩm lưu niệm mang dấu ấn riêng.

Bà Nguyễn Thi Bạch Tuyết - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Trung Thủy, chủ sở hữu thương hiệu Miss Áo Dài - cho biết: “Khách du lịch khi chọn mua sản phẩm lưu niệm sẽ quan tâm đến các yếu tố: sản phẩm đặc trưng, gọn nhẹ và phù hợp túi tiền. Tại cửa hàng lưu niệm Miss Áo Dài đã bày bán 300 mẫu mã hàng hóa, chủ yếu làm bằng tay rất đặc trưng cho hình ảnh Việt Nam nhưng xem ra vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của khách du lịch. Vì thế, những doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm lưu niệm như chúng tôi rất cần những nhà thiết kế đưa ra nhiều ý tưởng mới để có thêm nhiều sản phẩm đặc thù”.  

Có thể nhận thấy sản phẩm lưu niệm ở nước ta nhìn chung đều na ná nhau, hầu như khi đi du lịch đến vùng miền nào cũng dễ dàng bắt gặp ví, áo thun, thổ cẩm, móc chìa khóa, vòng tay, vỏ sò, các loại tranh, túi mây, sành sứ... Bên cạnh đó, một số quà lưu niệm như đồ gốm, mây tre đan, đồ gỗ chạm khắc thì lại cồng kềnh, dễ vỡ, khó vận chuyển, không tạo được dấu ấn riêng. Chưa kể đồ lưu niệm “made in China” được bày bán ở khắp các điểm du lịch với mẫu mã đa dạng, giá rẻ hơn hẳn so với hàng Việt Nam. Sự chậm trễ trong việc định hình, phát triển các sản phẩm lưu niệm đặc trưng không những làm mất đi nguồn thu ngoại tệ không nhỏ mà còn bỏ lỡ cơ hội quảng bá hình ảnh du lịch thông qua những mặt hàng lưu niệm này.

Thiếu sự đầu tư

Từ năm 2009, Tổng cục Du lịch đã khuyến khích các địa phương trọng điểm về du lịch đẩy mạnh phát triển sản phẩm lưu niệm mang tính gọn nhẹ, làm nổi bật đặc trưng, truyền thống, con người và danh thắng tại địa phương. Những năm qua, nhiều cuộc thi thiết kế quà tặng và hàng lưu niệm bán cho khách du lịch được triển khai tuy nhiên chỉ dừng lại ở mức phát động phong trào mà chưa phát huy hiệu quả thật sự, chưa tạo sự thống nhất và huy động sức mạnh quảng bá.

Theo ThS Phan Bửu Toàn, Phó Hiệu trưởng Thường trực Trường Cao đẳng nghề Du lịch Sài Gòn, sản phẩm lưu niệm hiện nay tính đặc sắc chưa nhiều và có sự trùng lắp do việc sao chép mẫu mã và vùng nguyên liệu tương đồng. Các sản phẩm xuất phát nhỏ lẻ từ những làng nghề không có sự nghiên cứu về thị phần và thị hiếu của khách, không có quy hoạch, tiếp thị và quảng cáo. Chúng ta đang thiếu những đơn vị đầu tàu, chuyên sâu về nghiên cứu mẫu mã, kiểu dáng, chất liệu và phát triển thương hiệu sản phẩm lưu niệm phù hợp với thị hiếu của khách du lịch. Cái chúng ta có thể làm tốt bây giờ là làm sao nghiên cứu ra nhiều sản phẩm phong phú về mẫu mã, có giá trị chiều sâu, đồng thời, thái độ phục vụ cũng là vấn đề cần được quan tâm.

Đi tìm sản phẩm lưu niệm đặc trưng của TP HCM
 
Vừa qua, Sở Du lịch TP HCM đã phối hợp với Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP (HAWA) tổ chức Giải Hoa Sen năm 2015 với chủ đề “Sản phẩm lưu niệm đặc trưng của TP HCM”. Giải thưởng được chấm theo các tiêu chí: công năng tốt, vận chuyển an toàn, dễ dàng; tính thẩm mỹ cao; chi phí hợp lý, chất liệu dễ tìm để có nguồn cung lâu dài; sản phẩm có tính xu hướng, mang tính thương mại cao.

Sau hơn 7 tháng triển khai, giải thưởng đã thu hút 40 cá nhân và tổ chức với hơn 66 bộ sản phẩm dự thi, trong đó, ban giám khảo đã chọn được 8 sản phẩm tiêu biểu, đặc sắc nhất để trao giải. Nhiều mẫu hàng lưu niệm có tính ứng dụng cao và có thể đưa vào sản xuất để bán cho khách du lịch như khung tranh trang trí, hộp đựng danh thiếp, bộ mô hình xe máy, áo thun, móc khóa, tấm lót ly, sổ tay, túi xách, sách Pop-up, vật trang trí... Du khách sẽ bắt gặp hình ảnh Sài Gòn bình dị, thân thương cùng những công trình, kiến trúc tiêu biểu với cách thể hiện sinh động, gần gũi, sáng tạo của các tác giả trẻ. Đặng Hoài Vũ, sinh viên Trường ĐH Văn Lang, thành viên trong nhóm tác giả sách Pop-up Sài Gòn Phố, chia sẻ: Đến với cuộc thi, chúng em mang đến quyển sách Pop-up về các công trình kiến trúc đặc trưng của TP HCM. Bằng sự tươi trẻ của nhóm, chúng em hy vọng sẽ đem đến cái nhìn mới mẻ, gần gũi hơn về các công trình kiến trúc của thành phố và đây có thể là những gợi ý tham quan dành cho du khách khi đến với TP HCM.

Xuân Hòa - Lệ Trinh