Một bài toán, hai đáp số (!)

Hôm qua, 16-7, các thí sinh (TS) dự thi đợt 3 tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2009 đã hoàn tất môn thi cuối cùng. Theo thống kê của Bộ GD-ĐT, sau 3 buổi thi, có 57 TS bị xử lý kỷ luật, trong đó khiển trách 4 trường hợp, cảnh cáo 3 trường hợp, đình chỉ 50 trường hợp. Lý do xử lý kỷ luật chủ yếu mang điện thoại di động và tài liệu trái phép vào phòng thi. Số TS đến muộn là 9, trong đó, 3 TS đến muộn hơn 15 phút sau khi bóc đề nên không được dự thi. Có 4 cán bộ coi thi bị đình chỉ vì đến muộn so với thời gian quy định.

Niềm vui của thí sinh sau giờ thi môn hóa tại Trường Kỹ thuật Cao Thắng sáng 16-7. Ảnh: N.HỮU

TPHCM: Một TS nhiễm cúm A/H1N1

Tại Trường THCS Minh Đức, Q.1, điểm thi của Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng, TS B.H.P, sinh năm 1990, ở huyện Hóc Môn – TPHCM phải thi ở phòng cách ly vì kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh cúm A/H1N1.

TS này trước khi bước vào kỳ thi CĐ đã có biểu hiện của cúm như ho, hắt hơi, sổ mũi nên đã đến Trung tâm Y tế quận 1 khám và xét nghiệm. B.H.P cho biết đã tiếp xúc với một nhóm bạn từ nước ngoài về trước đó vài ngày.

Đến tối 15-7, Trung tâm Y tế quận 1 đã có kết quả xét nghiệm B.H.P dương tính với cúm A/H1N1. 6 giờ sáng 16-7, nhân viên Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM đã đến điểm thi Trường THCS Minh Đức để khử trùng phòng thi và yêu cầu hội đồng thi Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng bố trí phòng thi cách ly cho B.H.P trong môn thi cuối cùng.

Trong ngày thi đầu tiên, B.H.P đã tham dự hai môn thi toán và vật lý tại phòng thi 241, gồm có có 34 TS. Bốn giám thị trong cả hai buổi thi đã không phát hiện biểu hiện bất thường về sức khỏe của TS này. Ông Trần Tấn Dũng, Trưởng Phòng Đào tạo Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng, cho biết sau khi kết thúc môn thi hóa, hội đồng thi đã thông báo cho tất cả TS phòng thi 241 về trường hợp TS nhiễm cúm và yêu cầu tất cả các TS khai báo địa chỉ thường trú, số điện thoại... để chuyển cho Trung tâm Y tế dự phòng TPHCM có hướng xử lý.

Bài toán môn lý thiếu điều kiện ràng buộc

Liên quan đến đề thi vật lý khối A đề thi CĐ, ngày 16-7, thạc sĩ Nguyễn Thanh Dũng, giảng viên Trường ĐH Sài Gòn, đã có bài viết gởi đến Báo Người Lao Động khẳng định rằng bất kỳ bài toán nào cũng phải cho một kết quả duy nhất, do đó điều kiện ràng buộc bài toán phải rõ ràng, chặt chẽ. Trong câu 29 mã đề 297 của đề thi vật lý tuyển sinh CĐ lại không có điều kiện ràng buộc, dẫn đến bài toán có hai cách giải với hai đáp án khác nhau.

Đề thi: Một con lắc lò xo (độ cứng của lò xo là 50 N/m) dao động điều hòa theo phương ngang. Cứ sau 0,05 s thì vật nặng của con lắc lại cách vị trí cân bằng một khoảng như cũ. Lấy p2 = 10. Khối lượng vật nặng của con lắc bằng A. 250 g, B. 100 g, C. 25 g, D. 50 g.

Theo thạc sĩ Nguyễn Thanh Dũng, với đề như vậy, thí sinh có thể làm hai cách sau:

Cách thứ 1: Nếu chọn t=0 lúc vật đi qua vị trí biên  thì cứ sau một khoảng thời gian thì vật nặng của con lắc sẽ cách vị trí cân bằng một đoạn như cũ. Do đó

Cách thứ 2: Nếu chọn t=0 lúc vật đi qua vị trí  thì cứ sau một khoảng thời gian  thì vật nặng của con lắc sẽ cách vị trí cân bằng một đoạn như cũ. Do đó

Trong 4 phương án để TS chọn có kết quả của cách giải thứ 2, đó là phương án D. Như vậy, nếu TS làm theo cách thứ 1 sẽ không tìm thấy phương án trả lời trong 4 phương án mà đề đưa ra. Chỉ TS nào nhanh ý, sau khi giải theo cách thứ 1 không tìm thấy phương án trả lời đúng thì chuyển sang giải theo cách thứ 2, nhưng làm như vậy sẽ mất thời gian. Nguyên nhân của tình trạng này là do đề không nói rõ vị trí ban đầu của vật cách vị trí cân bằng là bao nhiêu nên đã làm cho câu hỏi trở nên không rõ ràng và dẫn đến bài toán có nhiều đáp số.

Như vậy, có 2 giá trị của thời gian (t) là      để vật m cách vị trí cân bằng một khoảng như cũ. Để đề chính xác, cần ghi rõ ràng là: Cứ sau khoảng thời gian nhỏ nhất là 0,05 s (lúc đó vật đi qua vị trí ) thì đáp án sẽ đúng như đáp án của Bộ GD-ĐT.

Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động về vấn đề này, ông Trần Văn Nghĩa, Cục phó Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng Bộ GD-ĐT, cho biết Ban Chỉ đạo thi đã làm việc với tổ ra đề thi vật lý và khẳng định đề thi này hoàn toàn chính xác.