Nhật thúc Việt Nam cải thiện môi trường đầu tư

Với vị trí dẫn đầu về vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam, các nhà đầu tư Nhật Bản đang thúc giục Việt Nam tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư để giữ nhà đầu tư cũ và thu hút dòng vốn của nhà đầu tư sẽ dịch chuyển từ một số quốc gia châu Á khác.

Giai đoạn bùng nổ đầu tư của Nhật

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến hết tháng 6-2013 đã có 1.990 dự án của nhà đầu tư Nhật Bản vào Việt Nam với tổng vốn đăng ký gần 33 tỉ USD. Đồng thời Nhật Bản cũng là quốc gia cung cấp vốn vay ODA lớn nhất cho Việt Nam với giá trị khoảng 24 tỉ USD, chiếm hơn 30% tổng cam kết viện trợ cho Việt Nam.



Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản (JETRO) đánh giá hiện nay đang là giai đoạn bùng nổ đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản vào Việt Nam. Chỉ trong vòng 1 năm (từ quý I/2012 đến quý I/2013) đã có 6.800 nhà đầu tư Nhật Bản đến Văn phòng JETRO tại Hà Nội và 5.700 người đến văn phòng ở TP HCM, lần lượt xếp thứ 2 và thứ 5 trong tổng số các văn phòng của JETRO ở nước ngoài. Tổng số lượt truy cập vào thông tin về thị trường Việt Nam của các nhà đầu tư Nhật Bản vào trang web của JETRO cũng đạt 36.000 lượt truy cập, chỉ sau Trung Quốc và Thái Lan.

Tương ứng với sự quan tâm này, vốn FDI của các nhà đầu tư Nhật Bản vào Việt Nam cũng đang tăng rất nhanh trong vòng 3 năm trở lại đây. Cụ thể, năm 2011 có 234 dự án đầu tư mới của Nhật Bản được cấp phép (chiếm 25% tổng vốn FDI đầu tư vào Việt Nam), năm 2012 có 317 dự án, chiếm 50% vốn FDI vào Việt Nam. Chỉ riêng 6 tháng đầu năm nay đã có thêm gần 4 tỉ USD vốn đăng ký mới, khá cao so với con số 5,6 tỉ USD của nhà đầu tư Nhật Bản rót vào Việt Nam cả năm 2012.
3 vướng mắc lớn cần tháo gỡ sớm

Trong Diễn đàn Kinh tế cấp cao tại Việt Nam - Nhật Bản diễn ra gần đây, Phó Chủ tịch JETRO, ông Daisuke Hiratsuka cho biết tại châu Á, nhà đầu tư Nhật đang có xu hướng chuyển một phần dự án ra khỏi Trung Quốc và Thái Lan. Đó chính là cơ hội cho Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện môi trường đầu tư Việt Nam đang có 3 vướng mắc lớn cần tháo gỡ sớm là: thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực. Cụ thể, chính sách thiếu minh bạch, hay thay đổi, các bộ - ngành không có mối liên hệ chặt chẽ trong công tác quản lý. Bên cạnh đó là những khó khăn về cung cấp điện không ổn định; không đủ khả năng cung ứng nguyên liệu, phụ tùng cho các ngành sản xuất; chậm trễ trong cấp giấy chứng nhận đầu tư, giải quyết thủ tục thuế… Những khó khăn này liên tục được đề xuất trong các diễn đàn nhưng vẫn chậm được cải thiện. Đây là lý do làm nản lòng các nhà đầu tư nước ngoài nói chung và nhà đầu tư Nhật Bản nói riêng tại thị trường Việt Nam. Theo Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Yasuaki Tanizaki, vấn đề tồn đọng của Việt Nam là thể chế, nếu không có cải cách trong lĩnh vực này, Việt Nam khó có thể thu hút được vốn đầu tư bền vững từ Nhật Bản.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh thừa nhận nếu Việt Nam không cải thiện về môi trường đầu tư, các nhà đầu tư Nhật Bản sẽ lựa chọn các thị trường khác như Campuchia, Thái Lan, Myanmar. Bộ trưởng cũng cho biết trong giai đoạn từ nay đến năm 2015, Việt Nam sẽ tập trung nhiều giải pháp để cải thiện môi trường đầu tư, bao gồm hệ thống pháp luật, các ngành thuế, hải quan, môi trường, bán lẻ, ngân hàng...