Cấm ngân hàng vượt trần lãi suất

Theo yêu cầu của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trước ngày 25-1, các tổ chức tín dụng và chi nhánh NH nước ngoài phải có văn bản chỉ đạo các đơn vị kinh doanh chấp hành quy định của NHNN về lãi suất huy động, nghiêm cấm dùng các biện pháp kỹ thuật để lách, vượt trần lãi suất.

Đủ chiêu tăng lãi suất tiền gửi

Từ tháng 12-2015 đến nửa đầu tháng 1-2016, theo thống kê của Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN), có tới 14 NH thương mại tăng lãi suất tiền gửi ở các kỳ hạn. Làn sóng tăng lãi suất tiền gửi trong bối cảnh tín dụng tăng mạnh, huy động vốn không tăng tương ứng, trong khi nhu cầu vốn cuối năm vẫn cao đã khiến không ít NH thương mại gia nhập “cuộc đua” lãi suất bằng nhiều cách để kéo khách gửi tiền.

Đồng thời, nhiều NH còn tung ra hàng loạt chương trình khuyến mại với giải thưởng hấp dẫn, từ đồ dùng gia đình, chuyến du lịch nước ngoài đến vàng SJC, ô tô. Một số NH lý giải chương trình khuyến mại dịp cuối năm nhằm tri ân khách hàng nhưng có không ít NH tung khuyến mại để hút khách hàng gửi tiền.

Thị trường tiền tệ vẫn tiếp tục ổn định Ảnh: TẤN THẠNH

Đặc biệt, một số NH áp dụng cùng lúc 2-3 chương trình ưu đãi cho khách hàng đến gửi tiền với lãi suất cao hơn lãi suất thông thường. Một NH CP quy mô khá lớn, hội sở tại quận 1, TP HCM, lãi suất tiền gửi thông thường kỳ hạn 12 tháng là 6,3%/năm nhưng khách hàng tham gia chương trình khuyến mại Xuân thì lãi suất là 6,5%/năm, chưa kể quà tặng ngay và cơ hội trúng thưởng lớn khi quay số cuối kỳ… Thậm chí, NH này còn áp dụng mức lãi suất huy động trong một chương trình khuyến mại khác khi khách hàng gửi trên 15 tháng với lãi suất lên tới 7,6%/năm - mức cao nhất thị trường hiện nay.

Bảo đảm an toàn cho hệ thống tín dụng

Phó tổng giám đốc một NH CP tại TP HCM cho rằng hiện tượng lách trần lãi suất thông qua chương trình khuyến mại, ưu đãi cho khách hàng chỉ xảy ra ở NH CP quy mô nhỏ để hút vốn cuối năm. Có điều, khi NH nhỏ tăng lãi suất, khách hàng sẽ “chạy” từ NH lớn sang nên ảnh hưởng đến cả thị trường.

Theo NHNN, gần đây, các tổ chức tín dụng, chi nhánh NH nước ngoài đẩy mạnh huy động vốn gắn với việc triển khai các chương trình khuyến mại, tặng quà, tặng lãi suất, chuyển lãi suất tiền gửi qua lãi suất cho vay hoặc giá dịch vụ, giao dịch khác với cùng khách hàng và người có liên quan của khách hàng. Từ đó, làm tăng chi phí hoạt động, ảnh hưởng đến mặt bằng lãi suất thị trường.

Chuyên gia tài chính NH, TS Nguyễn Trí Hiếu nhận xét việc cấm NH thương mại lách trần lãi suất không phải lần đầu. Gần đây, các NH thương mại ào ào khuyến mại. Điều này cho thấy tính tuân thủ của các NH này chưa cao. “Ở đây, không bàn đến mức lãi suất nào là phù hợp nhưng cần sân chơi công bằng giữa các NH. Nếu có quy định nhưng một số NH vẫn lách trần, vượt rào sẽ gây ra không sòng phẳng giữa các NH. Chính trong sự bất công này sẽ làm cho sự vận hành của thị trường méo mó” - TS Hiếu nói.

Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP HCM, ông Nguyễn Hoàng Minh, cho biết thực tế đã có một số NH CP nhỏ đẩy lãi suất huy động vượt trần ở kỳ hạn ngắn nhưng chỉ mang tính chất cục bộ. Dù vậy, NHNN vẫn có văn bản chấn chỉnh để bảo đảm việc tuân thủ quy định, an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng và ổn định thị trường tiền tệ. Thống đốc đã yêu cầu các tổ chức tín dụng không áp dụng các biện pháp kỹ thuật để lách, vượt trần lãi suất huy động và nghiêm cấm cạnh tranh không lành mạnh trong huy động vốn.