Dễ bước qua ranh giới hành vi dân sự

Nhiều đối tượng lợi dụng những hành vi như thế để đe dọa người khác thực hiện công việc theo yêu cầu của mình, thậm chí là giả danh người có chức vụ, quyền hạn để vi phạm pháp luật. Đây là thực trạng đáng báo động, là vấn đề xã hội tưởng nhỏ nhưng nếu chúng ta không ngăn chặn thì sẽ trở nên ngày càng phổ biến, hành vi của con người rất dễ bước qua ranh giới hành vi dân sự, gây rối loạn xã hội và có thể vi phạm pháp luật.

Bộ Luật Hình sự quy định người nào giả mạo chức vụ, cấp bậc thực hiện hành vi trái pháp luật thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Ngoài ra, hành vi của người phạm tội nếu có đủ dấu hiệu cấu thành một tội độc lập khác thì còn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm mà họ thực hiện.

Các đối tượng giả danh quan chức, công chức nhà nước thường chọn “con mồi” là các doanh nghiệp đang cần việc làm, đang vướng mắc những vấn đề liên quan đến pháp luật, thuế, vi phạm hành chính... Sau khi tiếp cận được nạn nhân, chúng tạo vỏ bọc là những người có quyền chức, có khả năng lo lót, sau đó đưa ra các lý do để đòi tiền, quà, chi phí bôi trơn. Đó chính là hành vi làm cho nạn nhân tưởng giả là thật mà đưa tiền cho đối tượng. Chiếm đoạt được tài sản rồi thì chúng lập tức bỏ trốn, hành vi này cấu thành tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo điều 139 Bộ Luật Hình sự.

Với loại đối tượng có chức vụ nhưng giả danh chức vụ khác hoặc cao hơn nhằm thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thì sẽ bị truy tố theo “Tội giả mạo trong công tác” quy định ở điều 284 Bộ Luật Hình sự: “Người có chức vụ, quyền hạn vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác đã sử dụng chức vụ, quyền hạn của mình để thực hiện việc sửa chữa, làm sai lệnh nội dung giấy tờ, tài liệu, làm giấy tờ giả, cấp giấy tờ giả, giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn”. Với tội phạm này, khung hình phạt thấp nhất là 1 năm tù và cao nhất đến 20 năm tù.

Tình trạng giả danh các quan chức chính quyền, các nhân viên thực hiện công việc của cơ quan nhà nước đã trở nên phổ biến và phức tạp, đặt các cơ quan pháp luật và tố tụng trước những nhiệm vụ mới cũng gay go và phức tạp. Vì vậy, bên cạnh quy định của pháp luật thì điều cần thiết để kiểm soát và ngăn chặn kịp thời trước tiên thuộc về cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc cán bộ được giao nhiệm vụ xử lý vụ việc. Trong mọi trường hợp, cần phải tuân thủ nguyên tắc mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, bất kỳ ai có hành vi vi phạm pháp luật thì đều bị xử lý trách nhiệm như nhau, không phân biệt chức vụ, quyền hạn hoặc vì quen biết mà thờ ơ, dung túng; cả nể mà bỏ qua thì sẽ dẫn đến việc những người vi phạm xem thường pháp luật.

Mỗi chúng ta, khi thực hiện các hành vi ứng xử trong xã hội cần giữ lòng tự trọng đối với nghề nghiệp của mình, không lợi dụng uy tín hoạt động nghề nghiệp để có hành vi đe dọa người khác nhằm thực hiện công việc theo yêu cầu của mình hoặc làm cho người khác vị nể mà thỏa hiệp hay bỏ qua các sai phạm của mình. Bởi càng lạm dụng nó thì chúng ta có nguy cơ phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm trước pháp luật.