Quỹ bình ổn bị “lạm dụng?

Sử dụng quỹ chưa đúng mục đích

Thực chất của quỹ bình ổn vận hành lâu nay là khoản tiền người sử dụng “ứng trước” cho doanh nghiệp (DN) và “nhờ” DN cân đối khi có biến động. “Quỹ do dân góp nhưng dân không biết được sử dụng thế nào, không biết giám sát ra sao. Thực tế, nhiều thời điểm đã có hiện tượng DN lỗ ít mà xả quỹ cao. Như thế là không công khai, minh bạch” - TS Lê Đăng Doanh đặt vấn đề.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng không thể nói quỹ này không minh bạch vì thực chất trích lập bao nhiêu, sử dụng và còn lại bao nhiêu thì kiểm toán hoàn toàn nắm được. Nói một cách chính xác là quỹ đã bị sử dụng chưa đúng mục đích. Trong khi chưa sử dụng đến phần tiền nhàn rỗi đã trích lập thì DN có thể sử dụng quỹ vào việc khác, sau này vẫn sẽ hoàn lại khi có yêu cầu xả quỹ để bình ổn giá xăng dầu.

Nhiều ý kiến cho rằng số tiền này có thể đã bị các thương nhân đầu mối “chiếm dụng” để biến thành nguồn vốn lưu động không phải trả lãi trong hoạt động kinh doanh của mình. Như vậy, nhà nước bị thiệt hại mà người tiêu dùng cũng bị “lợi dụng”.

DN nên chia sẻ

Tuy thừa nhận những tác dụng nhất định trong việc bình ổn giá khi có biến động trên thị trường xăng dầu thế giới nhưng hầu hết các chuyên gia kinh tế đều cho rằng cần xem xét lại cách trích lập và sử dụng nguồn tiền này.

“Nhiều người cho quỹ bình ổn là không cần thiết nhưng theo tôi là cần vì trong nền kinh tế thị trường thì hoạt động kinh doanh, nhất là kinh doanh xăng dầu đối mặt với rủi ro lớn. Đúng ra phải có hợp đồng kỳ hạn bảo hiểm về giá nhưng chúng ta không làm được thì cần thiết phải lập ra quỹ bình ổn” - ông Ngô Trí Long nói. Ông cũng lưu ý khi tiếp tục duy trì quỹ phải làm rõ nguồn hình thành từ đâu. Hiện nay mới chỉ buộc người tiêu dùng đóng quỹ thông qua giá thành nhưng câu hỏi đặt ra là DN có nên tham gia đóng góp không? Cần làm rõ khi nào được sử dụng quỹ, lúc chưa sử dụng thì phải làm sao cho nguồn tiền đó sinh lời và phải quản lý được.