Sai một ly...

Năm 2005, ông L. mua một lô đất vườn bằng giấy tay, chưa có giấy chuyển quyền sử dụng đất. Do có nhu cầu mở cửa hàng buôn bán sắt nên ông quyết định xây nhà tạm trên phần đất này. Biết ông N.V.X (SN 1950) đang làm nhân viên hợp đồng giữ xe tại UBND xã Đ (Bình Chánh), có con ruột (N.T.H, SN 1982) là nhân viên của tổ quản lý trật tự đô thị xã nên ông L. nhờ cha con ông X. “lo” cho ông được phép xây nhà mà không bị cơ quan chức năng xử lý. H. đồng ý và ra giá 10 triệu đồng. Ba hôm sau, ông X. điện thoại yêu cầu ông L. ứng trước 2 triệu đồng để tổ chức tiệc rượu tại nhà, mời các nhân viên tổ quản lý trật tự đô thị xã đến ăn uống, thông qua đó nhờ vả việc cho phép xây nhà. Tuy nhiên, sau khi nghe qua trường hợp của ông L., những người này không đồng ý, chỉ cho phép ông xây rào để giữ đất. Vài hôm sau, ông L. lại đem đến 8 triệu đồng đưa cho H. như đã thỏa thuận trước đó, nhân tiện hỏi chuyện xây nhà. H. nói: “Chú cứ về xây từ từ đi”. Nghĩ là chung tiền đầy đủ, mọi chuyện như thế là xong, ông L. thuê người đổ cát san lấp mặt bằng, tráng nền nhà bằng xi măng. Khi bắt đầu dựng cột để xây nhà, người phụ trách địa bàn phát hiện, lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu ngưng thi công, trả lại hiện trạng ban đầu. Để được việc, ông L. tìm H. đưa thêm 1 triệu đồng nhờ “lo” cho ông được tiếp tục xây nhà. Tiền thì H. nhận mà công trình vẫn không thể tiến hành. Xót của, ông L. yêu cầu cha con ông X. trả lại khoản tiền đã đưa nhưng bị từ chối với lý do: “Tiền đã dùng hết vào việc tổ chức các cuộc nhậu, còn đâu mà trả?”. Thế là xảy ra xô xát. Ông L. lên công an xã tố cáo sự việc.

Ngồi chờ xét xử, ông L. cứ thở dài, phân bua mãi với luật sư: “Vì thấy nhiều người có hoàn cảnh như mình vẫn xây được nhà, thậm chí nhà cao tầng, kiên cố nếu quen biết, nên tôi mới làm theo. Ở đời, nhờ người ta giúp thì cũng phải biết điều, bồi dưỡng chút đỉnh tiền cà phê, nhậu nhẹt chứ có ai nghĩ đó là hành vi đưa hối lộ. Biết trước sẽ có ngày hôm nay, cho vàng tôi cũng không dám làm. Sai một ly, đi một dặm”... Quả thật, những câu trả lời trước tòa của ông L. cũng thể hiện rõ, vì nôn nóng làm nhà lại thiếu hiểu biết pháp luật mà vô tình ông rước họa vào thân.“Vì sao bị cáo đưa tiền cho cha con ông X.? Có biết họ dùng tiền đó làm gì, đưa cho ai không?”, ông L. chậm rãi thưa: “Dạ, H. nói cần tiền tổ chức ăn nhậu lo chuyện xây nhà cho bị cáo, kêu đưa thì bị cáo đưa. Còn H. sử dụng tiền đó như thế nào, nhậu với ai, bị cáo không biết. Mục đích của bị cáo là được chính quyền “ngó lơ” để xây nhà. Chỉ vậy thôi”. Trong khi đó, dù không chắc chắn sẽ “lo” được cho ông L., H. vẫn nhận tiền vì: “Chú L. nói cầm tiền để dẫn anh em đi uống cà phê”. Vị chủ tọa cao giọng: “Uống cà phê gì mà đến 8 triệu đồng?”. “Dạ, bị cáo dẫn anh em đi nhậu vài lần nhưng không được gì”. “Không được thì phải trả tiền lại cho người ta chứ?”. H. gãi đầu: “Bị cáo dẫn anh em đi nhậu hết tiền rồi. Với lại chú L. không đề cập đến chuyện tiền bạc, chỉ hỏi việc xây nhà thôi...”. Vị chủ tọa lại truy tiếp: “Ngoài ông L., bị cáo đã từng nhận tiền của ai để “lo” như vậy chưa?”. H. vội trả lời: “Dạ chưa. Tại chú L. là người quen nên bị cáo mới hứa giúp thôi”. Dĩ nhiên, đó chỉ là lời khai của H. Mức giá 10 triệu đồng được đưa ra dựa vào đâu và đây có phải là lần đầu H. làm như thế không, ai cũng có thể dễ dàng tìm được câu trả lời. Vì phần đất ông L. xây nhà không thuộc phạm vi quản lý của H., nên trong vụ án này cả ông X. (2 năm tù cho hưởng án treo) và H. (4 năm tù) chỉ bị truy tố tội lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đến người khác để trục lợi, không phải tội nhận hối lộ.

Thực trạng “xé rào” xây nhà trên đất nông nghiệp không chỉ xảy ra ở một xã, một huyện nào và cũng không ít trường hợp do biết chung chi mà được chính quyền “ngó lơ”. Người dân vì nhận thức kém, thiếu hiểu biết pháp luật, vô tình tiền mất, tật mang mà phải “ngậm bồ hòn làm ngọt”. Thế cho nên, dù biết vi phạm pháp luật thì phải bị xử phạt, nhưng nhìn ông L. nặng nề rời phòng xử với nét mặt trĩu nặng âu lo, tôi cứ thấy nao nao...