Dinh dưỡng sau chấn thương não

Tai nạn giao thông và tai nạn lao động là những nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương đầu và dẫn tới chấn thương não. Ngoài ra còn những nguyên nhân khác như té ngã ở người cao tuổi, té cầu thang nói chung, mất thăng bằng do sử dụng dược phẩm…

Dù là bất cứ nguyên nhân nào thì sau khi bị chấn thương não, nạn nhân phải đối diện với những thử thách to lớn để hồi phục các chức năng của cơ thể. Thực phẩm đóng vai trò vô cùng quan trọng cho nạn nhân ngay sau khi chấn thương cũng như suốt khoảng thời gian còn lại của họ. Phục hồi cho bệnh nhân bị chấn thương não phải mất một thời gian dài, đồng thời đòi hỏi cần cung cấp cho nạn nhân những vật chất thiết yếu để có thể phục hồi một cách tối ưu và tích cực nhất.

Bệnh nhân bị chấn thương não đang được chăm sóc tại Bệnh viện Chợ Rẫy Ảnh: PHẠM DŨNG

Bệnh nhân bị chấn thương não cần được bổ sung dinh dưỡng càng sớm càng tốt ngay sau khi xảy ra chấn thương. Trước đây, theo cách chữa trị truyền thống, bệnh nhân sẽ được cung cấp các chất dinh dưỡng trong vòng một tuần sau khi chấn thương. Tuy nhiên, những nghiên cứu khoa học mới nhất cho thấy bệnh nhân bị chấn thương não cần phải được cung cấp chất dinh dưỡng sớm hơn, nhờ đó mà não và cơ thể sẽ được hồi phục tốt hơn. Mặt khác, nếu cơ thể nạn nhân được nhận ít calorie thì tần suất tử vong sẽ cao. Cần lưu ý là loại chất dinh dưỡng, kích cỡ và cách thức chuyển vào cơ thể sẽ được quyết định bởi các chuyên gia y tế. Dưới đây là những chất dinh dưỡng thiết yếu:

Omega-3

Các axít béo omega-3 vốn rất quan trọng đối với tế bào não và có nhiều trong cá, dầu cá, dầu hạt lanh, tảo, quả óc chó... Một nghiên cứu thực hiện vào năm 2011 đã được đăng tải trên chuyên san Neurosurgery cho thấy bổ sung omega-3 cho những con chuột bị chấn thương não sẽ giúp bảo vệ dây thần kinh khỏi bị hư hại nhiều hơn sau chấn thương. Bổ sung omega-3 rất hữu ích ngay sau khi chấn thương và trong khoảng thời gian dài chờ hồi phục.

Amino Acid

Protein vốn được sử dụng cho sự tăng trưởng, sửa chữa, duy trì chức năng cho hầu như tất cả mô trong cơ thể và được “biên soạn” bởi các amino acid. Các amino acid trong não có liên quan mật thiết trong việc duy trì ở mức bình thường những chất dẫn truyền thần kinh trong não. Nhiều nhà nghiên cứu ở ĐH Y khoa Pennsylvania (Mỹ) đã phát hiện rằng các amino acid như leucine, isoleucine, valine sẽ bảo toàn chức năng nhận thức ở những con chuột bị chấn thương não. Nguồn amino acid dồi dào nhờ vào những protein có ở thịt gà nạc, cá, các loại đậu que, đậu đũa, đậu Hà Lan…

Những loại thực phẩm khác

Bệnh nhân bị chấn thương não cần được cung cấp những khẩu phần ăn nhiều trái cây, rau cải… Tránh những loại thức ăn có chứa chất béo bão hòa, các chất béo hydrogen hóa, thức ăn có chứa nhiều sodium (natri) vì những loại thực phẩm này càng làm tăng tần suất rủi ro bị đột quỵ.

Cũng nên lưu ý rằng bệnh nhân cần ăn những loại thức ăn giàu vitamin và khoáng tố, một vài loại dưỡng chất vô cùng quan trọng cho chức năng của não như choline vốn rất quan trọng cho việc hình thành các chất dẫn truyền thần kinh. Chất dẫn truyền thần kinh là những chất giúp truyền đi tín hiệu ở não. Choline được tìm thấy nhiều ở trứng, đậu phộng…

Nước

Nước rất quan trọng cho những nạn nhân bị chấn thương não. Một nghiên cứu được công bố trong chuyên san Brain Mapping số tháng 1-2011 cho thấy tình trạng mất nước làm thay đổi cấu trúc vật lý của não. Mất nước cũng làm suy yếu chức năng não, làm cho bệnh nhân khó tập trung và cảm thấy chậm chạp. Tuy nhiên, liều lượng nước cần tiêu thụ mỗi ngày cho một bệnh nhân bị chấn thương não cần phải được sự chỉ dẫn của bác sĩ.