Theo công bố của ngành y, đau đầu là triệu chứng thông thường đến độ trẻ mới vào lớp 1 đã biết khổ vì đầu không bị gõ mà đau! Theo thống kê ở châu Âu, 4/5 số trẻ em ở lứa tuổi chưa xong bậc tiểu học đã từng có lần phải nghỉ học vì đau đầu. Khỏi nói dông dài cũng hiểu số trẻ em đau đầu ở nước mình khó mà thấp hơn khi nhiều trẻ bị ép học thêm thậm chí đến ngày chủ nhật cũng không được nghỉ!

Như hình với bóng

Có một điều chắc chắn là dù muốn hay không, đau đầu theo sát mỗi người như hình với bóng. Điều này không có gì khó hiểu vì đau đầu về mặt cơ chế là một loại phản ứng tất nhiên trong nhiều tình huống. Dù là do nguyên nhân thông thường như stress, khó tiêu, cảm cúm, dị ứng... hay với lý do phức tạp hơn như cao huyết áp, nhiễm trùng..., cơ thể đều phản ứng với triệu chứng đau đầu. Có khác chỉ khác về cường độ, tần số, vị trí và dấu hiệu đi kèm của cơn nhức đầu.

Nếu nói tóm lược về mặt cơ chế, đau đầu là hậu quả của tình trạng co giãn quá nhanh của mạng lưới mạch máu li ti trong não bộ. Hậu quả là áp lực trong não biến động liên hồi, vừa tăng lại giảm, chưa giảm hết lại tăng trở lại khiến đầu người như bị búa bổ.

Với cơ chế vừa mô tả, bên cạnh chuyện giải quyết nguyên nhân, muốn cắt cơn nhức đầu cần làm sao để mạng lưới mạch máu li ti trong não đừng co thắt thái quá. Khéo hơn nữa là làm thế nào để dòng máu lưu thông qua lại đừng đậm đặc. Thuốc đau đầu hiện nay có thừa. Thuốc có tác dụng nhanh nghĩa là gãi đúng chỗ ngứa của khách hàng cần gấp tình trạng đầu hết căng. Éo le ở điểm thuốc trị đau đầu nào cũng gây lệ thuộc. Đáng lo hơn nữa là mối liên hệ đã được chứng minh giữa việc lạm dụng thuốc trị đau đầu và bệnh trầm uất, đột qụy dù không tăng huyết áp và nhồi máu cơ tim, cũng không tăng mỡ máu trước đó.

Lợi điểm khác của châm cứu là không có phản ứng phụ như với hóa chất tổng hợp Ảnh: Hoàng Triều

Ưu tiên dùng châm cứu

 Đáng tiếc vì nhiều người chưa biết châm cứu, nếu được áp dụng đúng cách, là phương tiện gia tốc phản ứng tổng hợp serotonin. Dưới tác động trên trục tuyến yên - thần kinh giao cảm của châm cứu, cơ thể phóng thích endorphin, hoạt chất nội sinh với tác dụng giảm đau hơn hẳn các loại thuốc thông dụng. Châm cứu tất nhiên còn có thêm lợi điểm là không có phản ứng phụ như với hóa chất tổng hợp. Thầy thuốc tất nhiên phải chẩn đoán chính xác để loại bỏ những nguyên nhân gây đau đầu không thuộc chỉ định của châm cứu như ung bướu, bội nhiễm... trước khi áp dụng phương pháp này. Y sĩ đoàn ở nhiều nước phương Tây, cụ thể là ở CHLB Đức, nơi chắc chắn không thiếu thuốc, ắt hẳn đã có cơ sở vững chắc khi khuyến khích thầy thuốc ưu tiên dùng châm cứu trị các trường hợp đau đầu do rối loạn vận mạch, thay vì chỉ chú trọng vào thuốc theo kiểu chữa cháy cầm canh, hết thuốc lại đau!

Không ai tránh khỏi đau đầu. Vấn đề là làm sao để cơn đau nếu phải đến cứ đến nhưng càng thưa càng tốt, càng nhẹ càng hay. Khéo hơn nữa là tìm được cách chữa bệnh sao cho an toàn khi dùng dài lâu vì đằng nào cũng phải dùng nhiều lần trong suốt cuộc đời. Biện pháp không dùng thuốc, như châm cứu, dưỡng sinh, vật lý trị liệu... vì thế nên được chú trọng hàng đầu thay vì khuynh hướng tự đầu độc với hóa chất vì giá phải trả quá đắt.

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng