Ai chịu trách nhiệm?

Theo báo The Guardian (Anh), cuộc khủng hoảng kinh tế trên thế giới không phải là một hiện tượng tự nhiên, mà là thảm họa do bàn tay con người tạo ra, trong đó tất cả mọi người đều có phần trách nhiệm.

Alan Greenspan đứng đầu

Tờ báo này công bố danh sách 25 thủ phạm bị buộc tội đã làm phát sinh và phát triển cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Người đứng đầu danh sách này là cựu chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Alan Greenspan. Ông này bị buộc tội đã làm gia tăng bong bóng cầm cố do giảm tỉ lệ lãi suất và thiếu sự điều hòa trong lĩnh vực vay mượn thế chấp. Trong nhiều năm, Greenspan cũng bảo vệ các doanh nghiệp phát sinh nhanh như nấm sau mưa trong thời gian ông điều hành Fed.

Tỉ phú George Soros né tránh bởi vì ông không biết các doanh nghiệp này hoạt động ra sao. Còn tỉ phú Warren Buffett đã miêu tả đó là những vũ khí hủy diệt hàng loạt về tài chính. Thế nhưng, Greenspan đã làm tất cả những gì có thể để bảo vệ thị trường này thoát khỏi sự điều chỉnh mà ông tin rằng không cần thiết. Gần đây, theo The Guardian, ông thừa nhận một số điều ông tin là không đúng đắn. Bên cạnh đó, ông đã miêu tả cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay là loại... mỗi thế kỷ chỉ xảy đến một lần. 

Alan Greenspan, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ từ năm 1987-2006. Ảnh: THE GUARDIAN

Trong khi đó, hai ông George Soros, Warrent Buffett và người đứng đầu một quỹ đầu tư của Mỹ là tỉ phú John Paulson cũng có tên trong danh sách, bởi họ nhìn thấy khủng hoảng đang xảy ra mà không làm gì để ngăn chặn. Danh sách còn liệt kê những cơ quan tài chính lớn nổi tiếng của Mỹ, như Công ty Bảo hiểm American International Group (AIG), các ngân hàng Goldman Sachs, Lehman Brothers, Merrill Lynch...

Chính khách cũng có lỗi

Cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton phải chịu trách nhiệm về khủng hoảng vì trong thời gian nắm quyền, ông đã buộc các nhà cho vay thế chấp nới lỏng quy định để cho phép nhiều người nghèo hơn vay tiền mua nhà. Bên cạnh đó, cựu tổng thống Mỹ George W. Bush có lỗi vì ông không chỉ không ngăn chặn mà còn làm tăng quy mô của quá trình này. Thủ tướng Anh Gordon Brown có tên trong danh sách vì đã đặt quyền lợi các chuyên viên tài chính lên trên quyền lợi của những người đại diện thành phần kinh tế khác, chẳng hạn như các nhà sản xuất.

Một chính khách khác là cựu thượng nghị sĩ Phil Gramm của bang Texas, tiến sĩ kinh tế, chủ trương thị trường tự do. Ông đã đấu tranh bền bỉ ủng hộ sự bãi bỏ các quy định về tài chính. Được chính quyền Bill Clinton khuyến khích, hoạt động của ông đã tạo điều kiện bùng nổ các doanh nghiệp, kể cả các trao đổi tín dụng. Thượng nghị sĩ Christopher Dodd thuộc Đảng Dân chủ, hiện là Chủ tịch Ủy ban Ngân hàng của Thượng viện Mỹ và Thủ tướng Iceland Geir Haarde cũng nằm trong “bảng phong thần” này.

Đặc biệt, báo The Guardian đặt vấn đề: Nếu như hàng triệu người Mỹ nhận thức rằng họ vay mượn nhiều hơn mức họ có thể trả được thì chúng ta đã không bị lâm vào tình trạng hoảng loạn như bây giờ.