Cô đơn trên đường đua vào Nhà Trắng

Nhiều người nghĩ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới chỉ có 2 ứng viên là bà Hillary Clinton (Đảng Dân chủ) và ông Donald Trump (Đảng Cộng hòa) nhưng thực tế đây không phải là “cuộc chiến tay đôi”.

Nhân tố quan trọng

Tâm điểm chú ý đổ dồn vào 2 nhân vật nêu trên khiến người ta quên mất rằng vẫn còn ít nhất 2 ứng viên khác tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng. Là chính đảng lớn thứ ba của Mỹ, Đảng Tự do tiếp tục đề cử ông Gary Johnson, cựu Thống đốc bang New Mexico, làm ứng viên tổng thống hồi tháng 5-2016. Ông này ra tranh cử với quan điểm ủng hộ phá thai, hôn nhân đồng tính, quyền sở hữu súng nhưng lại phản đối mở rộng chương trình bảo hiểm sức khỏe bắt buộc của Tổng thống Barack Obama (còn gọi là Obamacare), ưu tiên đầu tư vào năng lượng xanh và tăng thuế đối với người giàu.

Trong cuộc thăm dò dư luận mới nhất được đài CNN/Công ty ORC công bố hôm 25-7, ông Johnson đứng thứ ba với tỉ lệ ủng hộ 9%, kém xa ông Trump (44%) và bà Clinton (39%). Dù vậy, số lượt truy cập tìm kiếm thông tin về ông trên công cụ Google đã tăng đáng kể trong thời gian diễn ra đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa (GOP) vào tuần rồi. Dù chỉ mới gia nhập Đảng Tự do năm 2011, ông Johnson đã trở thành ứng viên trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012 và giành được 1% số phiếu bầu.

Tờ The Washington Post nhìn nhận khả năng ông Johnson, người từng là thành viên GOP, thắng cử là rất xa vời nhưng ứng viên này vẫn có thể trở thành một nhân tố quan trọng trong cuộc bầu cử sắp tới. Đây là cơ hội không thể tốt hơn để chính khách 63 tuổi này giới thiệu chương trình nghị sự của Đảng Tự do cho cử tri cả nước để thu hút thêm sự ủng hộ trong thời gian tới.

Từ trái sang: Bà Hillary Clinton, ông Donald Trump, bà Jill Stein và ông Gary Johnson Ảnh: Indian Express

Người “thay thế” ông Sanders

Ứng viên còn lại nhiều khả năng là bà Jill Stein sau khi đại hội Đảng Xanh, đảng lớn thứ tư của Mỹ, dự kiến diễn ra từ ngày 4 đến 7-8. Tốt nghiệp Trường ĐH Harvard danh tiếng, bà Stein vừa là bác sĩ vừa là nhà hoạt động nhưng nhiều quan điểm của bà bị xem là quá tự do. Bà có kế hoạch cắt giảm phân nửa chi tiêu quân sự, miễn học phí đại học, thay thế các hiệp định tự do thương mại, chấm dứt chiến dịch quân sự nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, thúc đẩy tỉ lệ năng lượng tái tạo sử dụng ở Mỹ lên mức 100% vào năm 2030…

Tạp chí Time nhận định rằng đối với những cử tri nào thất vọng trước việc Thượng nghị sĩ Bernie Sanders không trở thành ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ, bà Stein là lựa chọn thay thế tốt nhất. Bản thân người phụ nữ 66 tuổi này cũng tuyên bố sẽ thừa hưởng phong trào tự do mà ông Sanders để lại và sử dụng nó để đánh sập hệ thống lưỡng đảng hiện nay ở Mỹ.

Bất chấp đứng cuối cùng trong cuộc thăm dò của CNN/ORC nêu trên với tỉ lệ ủng hộ chỉ 3%, bà Stein tự tin nói với Time rằng mình vẫn có cơ may trở thành tổng thống thứ 45 của Mỹ.

Từ giờ cho đến tháng 9-2016, cả hai ứng viên “bên lề” này cần nỗ lực vận động tranh cử nhiều hơn nữa nếu muốn tham gia các cuộc tranh luận tổng thống sắp tới. Theo quy định, các ứng viên phải đạt tỉ lệ ủng hộ ít nhất 15% trong 5 cuộc bỏ phiếu khác nhau để có thể xuất hiện tại những sự kiện này.