Cựu tổng thư ký ASEAN ngạc nhiên vì thỏa thuận của Trung Quốc

Phát biểu tại diễn đàn Cộng đồng ASEAN tại Jakarta - Indonesia ông Ong Keng Yong khẳng định rằng chỉ có 4 quốc gia ASEAN là Việt Nam, Brunei, Malaysia và Philippines có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở biển Đông.

Cựu tổng thư ký ASEAN Ong Keng Yong. Ảnh: The Star

Ông Ong - hiện là phó chủ tịch điều hành của Trường Nghiên cứu Quốc tế Rajaratnam tại Singapore, cho rằng vấn đề này luôn nằm trong phạm vi của Tuyên bố ASEAN - Trung Quốc về ứng xử của các bên ở biển Đông.

“Thế nên, việc thông báo rằng hai trong số các quốc gia ASEAN không tuyên bố chủ quyền chồng lấn nói một số điều nhất định về lập trường của ASEAN, tôi nghĩ rằng điều đó rất đáng ngạc nhiên" - ông nói.

Vị cựu tổng thư ký ASEAN khẳng định thêm: “Chúng tôi đã thống nhất trong nội bộ ASEAN rằng các tranh chấp nên được giải quyết song phương, chẳng hạn như Trung Quốc - Brunei, Trung Quốc - Philippines… Nhưng về lập trường chung của ASEAN, Lào năm nay giữ ghế chủ tịch khối, có thể với tư cách chủ tịch, nước này đã quyết định nói điều gì đó thay mặt cho hiệp hội".

Hôm 23-4, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã thông báo rằng Bắc Kinh đã đạt thỏa thuận riêng với 3 nước Brunei, Campuchia và Lào về vấn đề biển Đông. Cái gọi là thỏa thuận riêng giữa 4 nước này cho rằng tranh chấp trên biển Đông "không phải là vấn đề giữa Trung Quốc và ASEAN, không nên để nó ảnh hưởng tới quan hệ Trung Quốc - ASEAN".

Trong khi ASEAN nhất trí rằng các tranh chấp nên được giải quyết thông qua đàm phán giữa các bên tuyên bố chủ quyền chồng lấn, lập trường chung của khối vẫn cho rằng ASEAN và Trung Quốc cần phải tìm cách để ngăn chặn xung đột.

Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh khẳng định rằng các nước ASEAN phải duy trì lập trường chung về vấn đề biển Đông, dựa trên thỏa thuận được thông qua vào năm 2012.

Phát biểu với báo giới bên lề diễn đàn, ông Lê Lương Minh tái khẳng định rằng nguyên tắc 6 điểm của ASEAN phải được duy trì, trong đó bao gồm việc sớm dứt điểm hoàn thiện Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC), và tiếp tục duy trì sự tự kiềm chế cần thiết. Ông Lê Lương Minh cho biết Trung Quốc trước nay vẫn hay dùng chiến thuật tìm kiếm ủng hộ từ các quốc gia thông qua đàm phán song phương.Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng: "Một nước ASEAN không thể đàm phán với Trung Quốc về tranh chấp cũng liên quan đến các nước khác trong khối ASEAN".