Đường đi của đô la, ma túy

Năm 2008, cuộc khủng hoảng tài chính ở Mỹ dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu  kéo dài đến tận bây giờ  đã đẩy các ngân hàng từ nhỏ đến lớn, từ  Mỹ đến các nước trên thế giới, lâm vào cảnh khốn đốn do mất khả năng thanh toán bằng tiền mặt.  Đây chính là cơ hội bằng vàng để các thế lực ngầm như buôn lậu ma túy và  buôn lậu vũ khí biến đồng tiền dơ bẩn (bất hợp pháp) thành đồng tiền sạch (hợp pháp) mà trong giới tài chính ngân hàng, người ta gọi là rửa tiền.

Trong bài báo đăng trên 2 tờ báo lớn của Mỹ và Ý là The New York Times và La Repubblica ngày 25-8 vừa qua, ông Roberto Saviano, một nhà báo Ý nổi tiếng với những cuốn sách và các bài phóng sự điều tra về các băng đảng mafia, giải thích: “Vụ việc xảy ra từ giữa năm 2008. Thiếu tiền mặt để thanh toán trở thành vấn đề chính của hệ thống ngân hàng. Lúc đó, chỉ có các tổ chức tội phạm, đặc biệt là băng đảng buôn lậu ma túy, có tiền mặt”.

 

 

 

Các băng đảng này đến các ngân hàng hỏi: “Chúng tôi có tiền mặt, các ông cần bao nhiêu?” Thế là, để tránh phá sản, các ngân hàng đành để cho chúng đầu tư và rửa tiền. Theo ông Saviano, rửa tiền qua hệ thống ngân hàng thật ra đã có trước đó khá lâu, từ thập niên  1970.

Mối quan hệ “có đi có lại” giữa các ngân hàng và những tổ chức tội phạm , theo ông Saviano, là chuyện không mới nhưng đáng chú ý là nó đã tiếp cận được các “ông lớn” trong ngành tài chính toàn cầu. Năm 2009, ông Antonio Maria Costa, kinh tế gia Ý điều hành Văn phòng Ma túy và Tội phạm của Liên Hiệp Quốc, nhận định trên tờ The Observer của Anh: “Trong nhiều trường hợp, đồng tiền có được từ buôn lậu ma túy là vốn đầu tư tiền mặt duy nhất của một số ngân hàng khi cuộc khủng hoảng lên tới đỉnh.

Ông Antonio cho biết thêm: “Lúc đó, quỹ vốn vay liên ngân hàng duy nhất là tiền buôn lậu ma túy và các hoạt động phi pháp khác”. Liên Hiệp Quốc ước tính có khoảng 1.600 tỉ USD đã được “rửa” trên toàn cầu vào năm 2009, trong đó  có 580 triệu USD liên quan đến ma túy và các tổ chức tội phạm khác.

Hai nhà kinh tế Colombia Alelandro Gaviria và Daniel Mejia kết luận rằng đa số lợi nhuận có nguồn gốc ma túy ở Colombia mà các tổ chức tội phạm  tại các nước giàu có thu được đã được “rửa” ở  ngân hàng các trung tâm tài chính thế giới như New York và London. Chúng làm được như vậy là do luật bí mật ngân hàng của các nước phương Tây thường cản trở tính minh bạch.

Ông Robert Mazur vốn là đặc vụ hải quan Mỹ. Ông trải qua khóa huấn luyện 18 tháng về nội gián. Sau đó, ông được cấp giấy tờ mang tên mới với mục đích thâm nhập giới tội phạm để tìm hiểu đường đi của những đồng đô la có được nhờ buôn lậu ma túy.

 

Đóng vai chuyên viên rửa tiền, Mazur cung cấp dịch vụ này cho những người thuộc tập đoàn ma túy Medellin (Colombia) và cuối cùng tiếp cận được các thủ lĩnh cao cấp của Pablo Escobar, ông trùm của tập đoàn này. Từ đó, Mazur làm cầu nối giữa tập đoàn Medellin và Ngân hàng Thương mại - Tín dụng Quốc tế (BCCI), một ngân hàng tư nhân mà người sáng lập là một nhà tài phiệt Pakistan, từng đứng hàng thứ 7 thế giới với hơn 500 chi nhánh ở 78  nước.

Việc đầu tiên của Mazur là đặt quan hệ với một chi nhánh BCCI ở Panama. Công việc này không có gì khó, chỉ cần vào ngân hàng và hỏi “có thể ký gửi bí mật một khoản tiền lớn hay không?”,  thế là có được một điểm rửa tiền an toàn.

Trong 5 năm vào vai rửa tiền, Mazur đã thu âm được 1.200 cuộc đàm thoại với các tay buôn lậu ma túy và các giám đốc chi nhánh BCCI.  Trong hầu hết cuộc đàm thoại này, các giám đốc “tiếp thị” công khai tài rửa tiền của mình.

Theo Mazur, BCCI  là nơi hội tụ các ông trùm buôn lậu ma túy quan trọng nhất thế giới, các chính khách và thành viên của cộng đồng gián điệp. Cố vấn tài chính của ngân hàng là con trai của một cựu giám đốc tình báo Pakistan. Một trong các cổ đông lớn của ngân hàng này là cựu giám đốc tình báo Ả Rập Saudi. Còn chuyện CIA dùng nó để tài trợ các chiến binh Hồi giáo ở Afghanistan và quân nổi dậy Contra ở Nicaragua cách đây hơn 30 năm là một “bí mật ai cũng biết”.

Công việc của Mazur mang lại kết quả không tồi. Nhờ tay nội gián này mà “vua buôn lậu cocaine” Escobar bị tiêu diệt năm 1993. Nhiều giám đốc chi nhánh BCCI bị bắt vào đầu thập niên 1990 mà không hiểu tại sao, vì theo họ, chỉ làm giống như các ngân hàng khác. Theo ông Mazur,  các nhà quản lý BCCI nói đúng. Chuyện ngân hàng rửa tiền ở Mỹ hay ở các nước khác là có thật và khá phổ biến.