Ngày 29-2, giá dầu thô trên thị trường New York đã vọt lên 103,05 USD trước khi giảm xuống còn 101,90 USD vào cuối phiên giao dịch. Nó chỉ kém “kỷ lục của mọi thời đại” vào năm 1983 là 103,76 USD. Có rất nhiều yếu tố làm giá dầu nhảy vọt nhưng, theo các chuyên gia kinh tế Mỹ, yếu tố quan trọng nhất là các nhà đầu cơ đã đẩy giá lên thật cao để hưởng lợi.
Quan hệ dầu-USD
USD suy yếu “tác động đến giá dầu”. Ben Bernanke, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED) Mỹ, đã giải thích như vậy trước Hạ viện Mỹ hồi giữa tuần qua.
Những con số sau đây hậu thuẫn cho cái lý của ông Bernanke. Tháng 9-2007, giá một thùng dầu thô là 80 USD khi USD giảm mạnh so với đồng euro (1 euro = 1,40 USD). Cuối tháng 11-2007, vẫn y như thế: Giá dầu tăng lên 99 USD trong khi USD tiếp tục giảm so với euro (1 euro = 1,49 USD). Thứ ba và thứ tư tuần rồi, giá dầu thô phá kỷ lục tháng 11, vượt qua ngưỡng 102 USD. Cùng một lúc đồng euro cũng vượt qua ngưỡng 1,50 USD.
Nhà phân tích kinh tế James Williams giải thích: “Nếu USD mất giá sẽ phải dùng nhiều USD hơn để mua dầu”. Antoine Halff, nhà phân tích ở Công ty Môi giới Newedge, cho biết: Mối quan hệ giữa giá dầu và USD là một chiến lược của các nhà đầu tư. Họ dùng nguyên liệu để bù vào sự yếu kém của USD.
Tuy vậy, theo nhà phân tích Williams, không nên coi mối quan hệ dầu - USD có thể giải thích được tất cả. Có những yếu tố khác tác động nhất định lên giá dầu. Đó là tình hình bất ổn ở các nước sản xuất dầu quan trọng mà Nigeria là một ví dụ, những căng thẳng chính trị ở các nước xuất khẩu dầu như Iran và Venezuela. Thái độ của tổ chức OPEC (Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu) không chịu gia tăng sản lượng theo yêu cầu của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ xua quân vào miền Bắc Iraq v.v... Ngoài ra, còn có yếu tố khủng hoảng chính trị ở Trung Đông và nhu cầu nhập khẩu dầu rất lớn của Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo Fadel Gheit - nhà phân tích hàng đầu về nguyên liệu ở Công ty Oppenheimer & Company - giá dầu tăng chủ yếu do các nhà đầu tư tài chính “đầu cơ quá đáng” khi hai lần đẩy giá dầu thô vượt ngưỡng 100 USD/thùng trong vòng có vài tuần. Gheit nói: “Cung và cầu không thể giải thích giá dầu cao như hiện nay”. Chủ tịch OPEC Mohammed al-Hamli, cũng đồng tình với nhận định của Gheit khi cho rằng kể từ đầu tháng 2, mức dầu OPEC bán ra đã vượt cầu. Đáng lý ra giá dầu phải hạ nhưng thực tế đã không diễn ra theo logic này.
Lãi kỷ lục
Ai hưởng lợi từ cơn sốt giá dầu này? Dĩ nhiên trước hết là các ông trùm kinh doanh dầu. Tình hình kinh doanh của các tập đoàn dầu khí lớn – theo tuần báo Đức Der Spiegel – “như ngày hội”. Tập đoàn xăng dầu lớn nhất thế giới Exxon Mobil, chẳng hạn, báo cáo rằng lợi nhuận năm 2007 lên tới 40,6 tỉ USD, một kỷ lục trong lịch sử kinh tế quốc tế. Chưa năm nào tập đoàn này thu lãi nhiều như vậy.
Ai đầu cơ? Trước hết là các nhà giao dịch hàng hóa. Tại Mỹ là các nhà giao dịch ở NYMEX (sàn giao dịch hàng hóa New York). Tại đây, hơn 100 năm nay người ta mua bán chủ yếu các nông sản như bơ, phô -mai, khoai tây v.v... Nhưng từ năm 1978 đến nay, dầu thô được coi là hàng hóa của tương lai.
Giá dầu cũng nằm trong tay các ngân hàng, các quỹ đầu tư tài chính, các quỹ hưu. Theo số liệu của Hạ viện Mỹ, các nhà đầu cơ Mỹ hiện nắm trong tay 45% hợp đồng mua bán dầu thô, gấp ba lần so với năm 2000. Thượng nghị sĩ Carl Levin, ủy viên Đảng Dân chủ Tiểu ban Thường trực Điều tra của Thượng viện Mỹ, đã từng báo động: “Giá cả đang bị bóp méo”. Theo ông, nếu cung cầu là yếu tố cấu thành duy nhất của giá dầu thì giá hợp lý phải thấp hơn hiện nay ít nhất 20 USD/thùng.
Daniel Jaeggi là giám đốc điều hành Mercuria, một trong 10 công ty kinh doanh năng lượng lớn nhất thế giới có trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ. Ông cho biết các quỹ hưu lớn hiện nay đã đa dạng hóa các hình thức đầu tư, nhất là đầu tư vào dầu thô. Hiện thời, các quỹ này là “yếu tố lèo lái thị trường”.
Vẫn theo Jaeggi, giờ đây ai cũng nhảy vào thị trường dầu. Đặc biệt các ông lớn như Ngân hàng Trung ương Đức, Morgan Stanley... mở rộng lượng mua bán hợp đồng cung cấp dầu. Ngân hàng Đầu tư Goldman thậm chí còn lập kho dự trữ dầu, hoạt động như một công ty năng lượng. Hậu quả là lượng mua bán dầu thô tăng gần gấp ba lần trong vòng 5 năm trở lại đây, trong khi nhu cầu dầu thô chỉ tăng 1,9%/năm.
|
Giá vàng sẽ vượt ngưỡng 1.000 usd/ounce? Cùng với giá dầu tăng nhiều hơn giảm, giá vàng cũng tăng lên chóng mặt. Theo báo điện tử Times, giá vàng đang nhảy vọt do Nga và Qatar - hai nước đang hưởng lợi từ giá dầu - mua vàng vào với số lượng lớn. Hội đồng Vàng thế giới ngày 29-2 cho biết Qatar - một nước giàu dầu mỏ ở Vùng Vịnh - năm qua đã mua mỗi tháng trung bình 1 tấn vàng (giá hiện nay là 34 triệu USD). Ngoài ra, Nga – nhà sản xuất dầu, khí đốt và kim loại lớn- cũng đã mua vào số lượng lớn vàng. Năm ngoái, Nga đã mua thêm 44 tấn, trị giá gần 1,5 tỉ USD, nâng tổng số vàng dự trữ lên đến 438 tấn, nhiều hơn kho dự trữ vàng của Ngân hàng Trung ương Anh 128 tấn. Sở dĩ Nga và Qatar thu gom vàng vào vì họ không muốn ôm USD liên tục mất giá từ lợi nhuận xuất khẩu dầu và tài nguyên thiên nhiên khác. Chỉ riêng hai nước này đã góp phần đẩy giá vàng lên 240% so với năm 2001. Ngày 29-2, giá vàng đã vọt lên 976,20 USD/ounce. Một vài nhà phân tích tin rằng năm nay nó sẽ vượt qua 1.000 USD/ounce. Một lý do khác khiến giá vàng tăng là thói quen “mua vàng làm của” của người Trung Quốc. Trong ngành chế tác vàng, kinh nghiệm cho thấy mỗi khi Ấn Độ hoặc Trung Quốc - hai nước đông dân nhất thế giới - được mùa là giá vàng sẽ tăng vì nông dân đua nhau mua vàng dự trữ. Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đang dự trữ 600 tấn vàng chưa có dấu hiệu mua thêm mặc dù Trung Quốc đang nắm một số lượng lớn USD. Góp phần tạo cơn sốt giá vàng hiện nay, cũng như trong lĩnh vực dầu, còn có các quỹ hưu phương Tây. Theo bản tin về quý kim thebulliondesk.com, “các quỹ hưu tác động rất lớn vào thị trường vàng”. Quỹ hưu ở nhiều nước công nghiệp phát triển hoạt động chặt chẽ với các công ty bảo hiểm và đầu tư tài chính. Nó trở thành người mua bán chứng khoán lớn trên các sàn giao dịch chứng khoán lớn thế giới. |
và quét mã QR
Bình luận (0)