Mỹ có thể dùng vũ lực ngăn Iran chế tạo bom hạt nhân

Ông Carter đang trên đường tới Israel trong chuyến công du đầu tiên của mình đến Trung Đông. Mục đích chuyến thăm này nhằm xoa dịu Tel Aviv – đồng minh quan trọng của Washington vốn đang bất mãn về thỏa thuận hạt nhân mà Iran mới đạt được, theo đó Tehran sẽ kiềm chế chương trình hạt nhân để được phương Tây nới lỏng trừng phạt.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 19-7 gọi thỏa thuận là một “sai lầm lịch sử” mở đường cho Iran chế tạo vũ khí hạt nhân, đồng thời bác bỏ ý kiến ​​cho rằng Mỹ sẽ tăng cường viện trợ quân sự cho Israel sau khi ký kết thỏa thuận nói trên.

Trong khi đó, Bộ trưởng Carter nhấn mạnh Mỹ vẫn sẵn sàng bảo vệ Israel như một đồng minh quân sự cốt lõi và thỏa thuận hạt nhân không làm ảnh hưởng đến khả năng Washington có hành động quân sự để ngăn Tehran phát triển bom nguyên tử.

Ông nói thêm rằng thỏa thuận giúp “loại bỏ một yếu tố nguy hiểm, đe dọa và không chắc chắn tại khu vực Trung Đông” và đó là một việc tốt.

Sau khi hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Israel Moshe Yaalon trong ngày 20-7, ông Carter sẽ gặp Thủ tướng Netanyahu vào ngày hôm sau trước khi tới Ả Rập Saudi và Jordan để bàn về giải pháp chống nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter (ngoài cùng bên phải) tới Israel hôm 19-7. Ảnh: Reuters

Hôm 19-7, chính quyền Tổng thống Barack Obama đã gửi thỏa thuận hạt nhân Iran lên Quốc hội để chờ thông qua. Nhà lãnh đạo Mỹ cam kết sử dụng quyền phủ quyết nếu Quốc hội bác bỏ, trong khi ông Netanyahu kêu gọi các nghị sĩ Mỹ nói “không” với thỏa thuận.

Việc vô hiệu hóa quyền phủ quyết của ông Obama cần đến 2/3 số phiếu bác bỏ thỏa thuận trên tại lưỡng viện quốc hội. Vì thế, nhà lãnh đạo Mỹ đang tranh thủ sự ủng hộ từ các nghị sĩ Đảng Dân chủ để nắm chắc phần thắng. Trong một động thái bất thường, TT Obama đã mời 3 nghị sĩ Dân chủ Joe Courtney, Ed Perlmutter và John Yarmut đi chơi golf cuối tuần cùng ông. Trước đó, ông chỉ chơi golf cùng phụ tá và người thân trong gia đình.

Bên phía Iran, dù đạt được thỏa thuận hạt nhân quan trọng nhưng nhà lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei thề không thay đổi chính sách trong mối quan hệ với một nước Mỹ mà ông mô tả là “kiêu ngạo”.

Ông Khamenei tái khẳng định lập trường của Tehran đối với các vấn đề của khu vực và quan hệ song phương với Washington sẽ được giữ nguyên và lý giải cuộc đàm phán chương trình hạt nhân là điều ngoại lệ nhằm phục vụ lợi ích quốc gia của Iran.