Nhật đồng ý trả vật liệu hạt nhân cho Mỹ

Thông tin đưa ra đúng thời điểm Hội nghị Thượng đỉnh an ninh hạt nhân lần thứ 3 diễn ra ở Hà Lan. Ảnh: Reuters

Đây là tin vui đối lớn với chính quyền Obama và là thành công vang dội nhất đối với nỗ lực kéo dài 5 năm của Tổng thống Mỹ nhằm đẩy mạnh việc loại bỏ vật liệu hạt nhân trên thế giới. Thông tin đưa ra đúng thời điểm các lãnh đạo thế giới tập trung tại thành phố The Hague (Hà Lan) hôm 24-3 để tham gia Hội nghị Thượng đỉnh an ninh hạt nhân lần thứ 3.

Thỏa thuận chuyển giao của Nhật Bản - với số lượng cụ thể uranium làm giàu cao chưa được công bố, song ước tính lên tới khoảng 200kg, mang ý nghĩa quan trọng về cả chính trị lẫn thực tế. Mỹ đã yêu cầu Nhật Bản hoàn trả 331 kg plutonium - có thể dùng để sản xuất đến 50 quả bom nguyên tử, kể từ khi hội nghị thượng đỉnh về an ninh hạt nhân lần đầu tiên được tổ chức vào năm 2010. Số nguyên liệu trên, một phần do Anh sản xuất, đã được chuyển giao cho Tokyo vào thập niên 1960 với mục đích nghiên cứu.

Trước đó, Tokyo liên tục cự tuyệt yêu cầu của Washington với lý do cần số plutonium để nghiên cứu các lò phản ứng nhanh tại thành phố Tokaimura, tỉnh Ibaraki.

Hồi tháng trước, sau khi Tokyo bóng gió khả năng đón vũ khí hạt nhân từ Washington trong trường hợp khẩn cấp, Trung Quốc đã công khai thúc giục Nhật Bản hoàn trả kho plutonium cho Mỹ. Trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh hôm 17-2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh bày tỏ “sự quan ngại sâu sắc” trước việc Nhật Bản trì hoãn hoàn trả cho Mỹ kho plutonium cấp độ chế tạo vũ khí từ thời Chiến tranh lạnh. Bắc Kinh cũng gián tiếp chỉ trích Nhật Bản đang có ý đồ phát triển vũ khí hạt nhân.