Ông Trump chưa đi đúng hướng với Trung Quốc

Quan trọng không kém là câu hỏi liệu Tổng thống Mỹ Donald Trump có làm việc với các đồng minh để tìm kiếm sự cải tổ mang tính hệ thống hay ông chỉ tập trung vào những biện pháp ngắn hạn để giảm thâm hụt thương mại?

Chính quyền ông Trump đã đúng khi tìm kiếm những thay đổi trong chính sách thương mại và đầu tư của Trung Quốc - bị xem là không công bằng và có hại cho nhiều doanh nghiệp Mỹ.

Phái đoàn đàm phán Mỹ đến Trung Quốc bàn về thương mại trong ngày 3 và 4-5 Ảnh: REUTERS

Tuy nhiên, mục tiêu chủ yếu được ông chủ Nhà Trắng nói đến cho đến giờ là Bắc Kinh phải giảm thặng dư thương mại với Washington - thước đo chính của ông đối với thương mại "công bằng". Giảm được thâm hụt thương mại với Trung Quốc có thể cho phép ông Trump tuyên bố về một thắng lợi chính trị nhưng chiến thắng này là trống rỗng và không bền vững. Vẫn chưa có kết quả nào đạt được liên quan đến việc giảm rào cản tiếp cận thị trường và loại bỏ những tập quán phân biệt đối xử, nói chi đến việc tái cân bằng thương mại theo cách thức bền vững.

Theo ông Daniel M. Price, cố vấn về chính sách kinh tế quốc tế của Tổng thống George W. Bush, điều mà chính quyền ông Trump cần làm là thương thảo với Trung Quốc về cải cách thật sự, như bỏ việc ép công ty nước ngoài chuyển giao công nghệ, chấm dứt vi phạm về quyền sở hữu trí tuệ và những trợ cấp đang làm méo mó thị trường.

Một hướng tiếp cận đúng khác là tìm kiếm sự ủng hộ của các đồng minh có chung lo ngại về những tập quán thương mại của Bắc Kinh. Đáng tiếc là Washington đang tự làm khó mình khi đánh thuế nhập khẩu lên sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu vì lý do (sai lầm) là an ninh quốc gia bị đe dọa.

Với bước đi bị xem là mang tính bảo hộ này, Mỹ đối mặt nguy cơ bị kiện ở Tổ chức Thương mại thế giới và một phán quyết bất lợi, nếu có, đe dọa làm gia tăng lời kêu gọi trong nội các ông Trump về việc rút khỏi tổ chức này. Mở rộng ra, Mỹ sẽ không dễ huy động các đồng minh, đối tác đứng về phía mình trong cuộc đối đầu thương mại với Trung Quốc sau khi chọc giận họ với hành động đánh thuế nhôm, thép nói trên.