Ám ảnh thịt bẩn

Tại chợ đầu mối Bình Điền, có đến 100% thịt heo vào đây không được đeo vòng nhận diện truy xuất nguồn gốc. Còn tại chợ đầu mối Hóc Môn, có đến 27 trường hợp vi phạm quy định này. Không truy được nguồn gốc thịt thì chuyện kiểm soát an toàn đối với mặt hàng thiết yếu này chỉ là chuyện viển vông. Vấn đề còn lại là cơ quan chức năng, cụ thể là cơ quan thú y, xử lý những trường hợp vi phạm như thế nào. Không kiên quyết, thiếu răn đe sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm trong vấn đề cung cấp nguồn thịt và đồng nghĩa với việc xem thường sức khỏe người dân.

Các chợ đầu mối đã vậy, còn nguồn thịt trôi nổi ở hàng ngàn ngôi chợ nhỏ lẻ nằm khắp các quận - huyện lại càng mất an toàn. Phần lớn số thịt bán tại đây hầu như không thể kiểm soát được chất lượng. Ai cũng có thể trở thành người bán thịt nếu có nguồn cung cấp. Còn nguồn cung cấp có đáng tin cậy hay không thì chỉ có... trời mới biết! Một ngôi chợ tự phát với hơn 100 gian hàng như chợ Cầu Cống ở quận 4 đã có đến chục quầy thịt. Và chắc hẳn chẳng ai biết nguồn thịt này lấy từ đâu.

Nỗi bất an về thịt bẩn đã kéo dài nhiều năm và hậu quả nhãn tiền là người tiêu dùng phải gánh chịu. Nỗi ám ảnh thịt bẩn hiển hiện từng ngày và trong từng gia đình. Nhưng lo ngại, sợ hãi thì người tiêu dùng cũng phải đành chấp nhận bởi họ khó có biện pháp nào để giữ an toàn cho gia đình, con cái trước thực trạng này. Một số gia đình tự trấn an bằng nguồn thịt được người thân nuôi từ quê gửi cho. Số khác tin tưởng (về lý thuyết) vào nguồn thịt nhập khẩu với giá cao chót vót. Hàng triệu người khác đành phó thác cho... ông thú y.

Thịt bẩn có thể tràn vào bất cứ nơi nào, kể cả những doanh nghiệp thực phẩm đã có uy tín. Cách đây chưa lâu, Công ty Vissan phát hiện và cho tiêu hủy 80 con heo nhiễm chất cấm. Số heo này có giấy chứng nhận kiểm dịch của Chi cục Chăn nuôi và Thú y Đồng Nai, người cung cấp lại là bạn hàng thân quen của Vissan. Biện pháp "mạnh mẽ" mà cơ quan thú y xử lý bên vi phạm là... phạt 25 triệu đồng.

Theo số liệu chính thức của Cục Thú y năm 2016, cả nước có gần 30.000 cơ sở giết mổ nhỏ lẻ. Phần lớn các cơ sở giết mổ này hoạt động tự phát, không đăng ký kinh doanh, điều kiện cơ sở vật chất không bảo đảm yêu cầu về vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm. Còn theo kết quả của Ngân hàng Thế giới (WB) công bố, có tới 30%-40% mẫu thịt heo ở Hà Nội và TP HCM nhiễm Salmonella - loại vi khuẩn gây tiêu chảy. Một lãnh đạo Cục Thú y không đồng ý với kết quả này và cho biết tỉ lệ mẫu nhiễm Salmonella thấp hơn số liệu của WB 10%-20%.

Những số liệu trên đã chứng minh khá rõ nỗi bất an của người dân đối với thịt bẩn là có cơ sở. Và nó cũng là minh họa đậm nét sự yếu kém, bất lực của bộ máy kiểm soát an toàn thực phẩm đối với trách nhiệm làm người "gác cửa" cho bữa ăn hằng ngày của hàng triệu người dân.