Anh Hai Tân: Người - của - sự - thuyết - phục

Tin anh Trần Trọng Tân (Hai Tân) qua đời đến với tôi khi tôi đang ở Đà Nẵng, chỉ mấy giờ sau khi anh trút hơi thở cuối cùng tại TP HCM. Quá đột ngột! Mới thấy anh xuất hiện trong một số chương trình truyền hình của những dịp kỷ niệm truyền thống, anh nói về đồng đội, về những năm tháng gian khổ hiểm nguy khi hoạt động nội thành, về niềm tin vào thế hệ trẻ… Người - của - sự - thuyết - phục bằng tuyên truyền miệng, khi ít xuất hiện, thấy vắng, đã dự cảm như có điều gì. Bây giờ thì hay tin anh ra đi...!

Điềm đạm và sâu sắc

Trong vài dòng ngắn ngủi tưởng nhớ anh, không thể có thời gian tìm về tài liệu sổ sách ghi chép mà chỉ có thể diễn đạt bằng những cảm xúc thật vội vàng. Thật không phải với anh nhưng cũng không thể khác.

Ông Trần Trọng Tân tại một hội nghị ở TP HCM. Ảnh: NGUYỄN Á

Ấn tượng sâu sắc và lâu bền của tôi, với tư cách là một cán bộ từng công tác ở văn phòng tổng hợp của Trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa trung ương Trần Trọng Tân, đó là một người vừa cởi mở vừa điềm đạm, sâu sắc, trí tuệ mà giản dị, khiêm nhường. Ngay cả những nội dung quan trọng hay tình huống khó xử anh cũng không làm cho cấp dưới phải rối hoặc lo âu tới mức lúng túng, không nghĩ ra giải pháp để tham mưu.

Lúc nào anh cũng nhẹ nhõm, từ tốn, không theo phong cách “hô to, gọi giật”. Nói trước đám đông, anh cũng nhẹ nhàng, chậm rãi, lật đi lật lại vấn đề, dẫn dắt người nghe từ suy nghĩ này sang suy nghĩ khác, mới mẻ hơn.

Những lúc rỗi rãi, anh nói chuyện ở tù, về sự chịu đựng thân xác và cân não, với giọng không chút lên gân, không cường điệu, như kể một chuyện đời vốn nó phải thế.

Trong con người anh không chỉ có lý luận khô khan mà còn có chất thơ. Thơ của một người có khí phách khi ở trong tù, của một tâm hồn cộng sản trong cuộc đối đầu giữa sống và chết. Anh có hẳn một tập thơ. Tôi nhớ không nhầm thì đó là tập Bài ca lâm trận, chủ yếu viết trên đường công tác, viết trong lao tù.

Không chỉ nghiên cứu triết học, chính trị, anh còn đi sâu tìm hiểu văn học nghệ thuật, về văn nghệ sĩ. Tại một buổi sinh hoạt trước Đại hội IV của Hội Nhà văn Việt Nam, anh có một bài nói chuyện rất thuyết phục trước các nhà văn.

Anh là người tế nhị, chịu khó lắng nghe, trầm tĩnh. Chúng tôi thường nhắc câu nói của anh khi xử lý những việc liên quan đến văn nghệ sĩ: “Phải trái, phân minh, nghĩa tình trọn vẹn”.

Bám sát thực tế

Nghe phát biểu của anh vào những năm cuối đời, khi thì ở Hà Nội - trong các cuộc hội thảo của Ban Tư tưởng - Văn hóa trung ương, tại Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam - hay những cuộc họp lão thành tại TP HCM, tôi vẫn thấy hiện rõ những nghĩ suy đau đáu của anh trước những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng, xây dựng xã hội, con người; có lúc như là lời tuyên chiến với tình trạng suy thoái đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên hiện nay.

Có thể nói, anh là hiện thân của một cán bộ tuyên truyền tận tụy của Đảng, kiên định lý tưởng cách mạng, bám sát thực tế, có sức thuyết phục bằng phong cách đối thoại, hòa đồng với quần chúng, thực sự là tấm gương cho những người làm công tác tư tưởng noi theo.

Anh đã đi xa nhưng sự gần gũi và thâm thúy còn mãi. Xin thắp nén hương vĩnh biệt đồng chí Trần Trọng Tân - anh Hai Tân!