Chính phủ xin cơ chế đặc thù cho TP Đà Nẵng

Chính phủ xin cơ chế đặc thù để thành phố Đà Nẵng "cất cánh"

Chiều nay 11-7, tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng đã trình bày tờ trình của Chính phủ xin ý xin ý kiến UBTVQH về dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về một số cơ chế đặc thù TP Đà Nẵng về đầu tư, tài chính, ngân sách và phân cấp quản lý.

Theo đó, Nghị quyết số 33/2003 của Bộ Chính trị “Về xây dựng và phát triển TP Đà Nẵng trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Kết luận số 75/2013 của Bộ Chính trị (khóa XI) về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 33, Bộ Chính trị đã giao Ban Cán sự Đảng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành trung ương thực hiện tốt các cơ chế, chính sách hiện hành, kiểm tra, tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, ban hành các cơ chế chính sách mới nhằm tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy TP Đà Nẵng phát triển; phân cấp mạnh hơn, toàn diện hơn cho TP, nhất là về thẩm quyền quyết định đầu tư, tài chính, ngân sách, tạo cơ sở để giải quyết các khó khăn về nguồn lực, huy động nguồn lực để triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ được đặt ra, đặc biệt trong việc xây dựng Đà Nẵng với vị trí là TP động lực của khu vực, trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020.

Nhằm tạo điều kiện, tăng tính “đột phá” thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP Đà Nẵng; Chính phủ nhận thấy cần ban hành Nghị định quy định về một số cơ chế đặc thù về đầu tư, tài chính, ngân sách và phân cấp quản lý đối với TP lớn thứ ba của cả nước này.

Cụ thể, theo Bộ trưởng Tài chính, về cơ chế huy động nguồn vốn cho đầu tư phát triển, dự thảo quy định về huy động vốn đầu tư trong nước, nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương và huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vay ưu đãi ngoài nước như tổ chức huy động vốn đầu tư trong nước thông qua hình thức phát hành trái phiếu chính quyền địa phương và các hình thức huy động khác. Song tổng nguồn vốn huy động không vượt quá 100% tổng mức vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) của ngân sách địa phương (không bao gồm nguồn vốn huy động đầu tư cho các dự án có khả năng hoàn trả vốn, các khoản vay lại từ nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ và vốn đầu tư các dự án bổ sung có mục tiêu không ổn định từ ngân sách Trung ương cho ngân sách thành phố (nếu có)). Từ năm ngân sách 2017, ngân sách cấp tỉnh của TP được phép bội chi và mức dư nợ vay thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015.

Cùng với đó là ưu tiên hỗ trợ một phần vốn từ nguồn ngân sách trung ương để tham gia thực hiện các dự án PPP (dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư) mang tính chất phục vụ cấp vùng trên địa bàn. Ưu tiên bố trí đủ vốn bổ sung có mục tiêu cho ngân sách TP Đà Nẵng để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội của thành phố và các dự án mang tính chất khu vực Miền Trung - Tây Nguyên. Ưu tiên huy động vốn ODA cho TP để thực hiện những dự án quan trọng thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách; Ưu tiên bố trí vốn vay ưu đãi theo phương thức cho địa phương vay lại để thực hiện các dự án PPP trên địa bàn.

Đáng chú ý, UBND TP Đà Nẵng được phê duyệt danh mục dự án, quyết định tiếp nhận các khoản viện trợ ODA không hoàn lại đối với các dự án, chương trình dự án không phụ thuộc vào quy mô viện trợ, trừ các khoản viện trợ hỗ trợ kĩ thuật liên quan đến thể chế, tôn giáo, chính sách pháp luật, cải cách hành chính, quốc phòng, an ninh do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Về cơ chế tài chính, ngân sách, Bộ trưởng Tài chính cho biết Chính phủ đề xuất bổ sung có mục tiêu cho TP tương ứng 70% số tăng thu so với dự toán đã được Thủ tướng Chính phủ giao từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách TP còn lại (sau khi thực hiện thưởng vượt thu theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước - NSNN) và 70% số tăng thu so với dự toán các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%. Từ năm ngân sách 2017, căn cứ mức bổ sung theo quy định nêu trên, Chính phủ trình UBTVQH xem xét, quyết định và báo cáo QH tại kỳ họp gần nhất.

Bên cạnh đó, cơ chế hỗ trợ một phần lãi suất cho các tổ chức, cá nhân khi vay vốn để đầu tư các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội quan trọng có khả năng thu hồi vốn trong phạm vi và khả năng của ngân sách TP.

Dự thảo nghị định cũng đề xuất cơ chế phân cấp cho TP Đà Nẵng về các lĩnh vực quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch đô thị và quản lý đầu tư xây dựng. Cụ thể được tổ chức lập, thẩm định, xin ý kiến HĐND TP và phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sau khi có ý kiến thống nhất của các Bộ chuyên ngành.

Được chủ trì tổ chức thẩm định thiết kế kỹ thuật, dự toán xây dựng (trường hợp thiết kế 3 bước), thẩm định thiết kế bản vẽ thi công, dự toán xây dựng (trường hợp thiết kế 2 bước) và kiểm tra công tác nghiệm thu đưa vào sử dụng các công trình dân dụng, công trình hạ tầng kỹ thuật được qui định tại Phụ lục số 1 và Phụ lục số 2 ban hành kèm theo Nghị định, được đầu tư xây dựng trên địa bàn TP (trừ công trình do Thủ tướng Chính phủ giao cho các Bộ và các công trình thuộc dự án do các Bộ quyết định đầu tư).

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ trình bày thêm đề xuất cơ chế đặc thù đối với TP thủ phủ Miền Trung.

Đặc biệt, Chính phủ kiến nghị cho Đà Nẵng được quyết định chuyển quyền sử dụng đất tại những khu vực đã được đầu tư hạ tầng cho người dân tự xây dựng nhà ở theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt; định kỳ hàng năm tổng hợp báo cáo Bộ Xây dựng. Đối với các trường hợp khác để xây dựng nhà ở, UBND TP lấy ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Xây dựng trước khi quyết định. Được phê duyệt điều chỉnh đến 10% diện tích khu công nghiệp, khu công nghệ cao, nhưng không quá 30 ha so với diện tích quy hoạch đã được phê duyệt. Đối với điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung quy hoạch đô thị, UBND TP thực hiện phê duyệt điều chỉnh sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Xây dựng và tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ việc xin ý kiến UBTVQH về tổng mức huy động vốn đầu tư trong nước không vượt quá 100% tổng mức vốn đầu tư xây dựng cơ bản (Khoản 1 Điều 3 - Luật Ngân sách nhà nước). Theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước hiện hành, mức huy động tối đa của các địa phương không vượt quá 30% vốn đầu tư XDCB trong nước hàng năm của ngân sách cấp tỉnh. Riêng TP HCM và TP Hà Nội, mức huy động vốn đầu tư trong nước của 2 TP theo cơ chế đặc thù: TP Hà Nội và TP HCM là 150%.

Chính phủ trình UBTVQH nâng mức dư nợ nguồn vốn huy động tối đa từ 30% lên 100%. Khi Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước mới (Mức dư nợ vay tối đa không vượt quá 30% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp khoảng 3.000 tỉ đồng);

Cũng theo Bộ trưởng Tài chính, đối với cấp lại từ khoản tăng thu so với dự toán về các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương với ngân sách địa phương (sau khi thực hiện thưởng vượt thu theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước) và các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%: Theo quy định hiện hành (cơ chế tài chính ngân sách đặc thù), TP Hà Nội và TP HCM, ngoài thưởng theo quy định của Luật NSNN, 2 TP còn được ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu tương ứng 100% (TP Hà Nội) và 70% (TP HCM) số tăng thu ngân sách trung ương so với dự toán về các khoản thu phân chia (sau khi thực hiện thưởng vượt thu theo quy định của Luật NSNN) và số tăng thu ngân sách trung ương về các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100% (không kể khoản thu: thuế giá trị gia tăng hàng hóa nhập khẩu; các khoản thu không phát sinh trên địa bàn TP mà chỉ hạch toán ở TP; các khoản hạch toán ghi thu, ghi chi và các khoản thu được để lại đơn vị chi quản lý qua ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật). TP Đà nẵng không được hưởng cơ chế bổ sung có mục tiêu tương ứng số vượt thu này.

Căn cứ Kết luận số 75 của Bộ Chính trị, Chính phủ trình UBTVQH bổ sung quy định: ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu tương ứng 70% số tăng thu các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương (sau khi thực hiện thưởng vượt thu theo quy định của Luật NSNN) và phần vượt thu các khoản thu ngân sách trung ương hưởng 100%. Vấn đề này chưa có trong quy định của Luật NSNN.

Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân băn khoăn đề xuất của Chính phủ tại phiên họp chủ yếu chỉ cho ý kiến về ntài chính ngân sách còn các nội dung khác như quy hoạch xây dựng, quản lý đô thị thì chưa thể cho ý kiến ngay mà sau này lại nói toàn bộ dự thảo đã được UBTVQH cho ý kiến thì không phải.