Đe dọa an ninh hàng không

Nhiều trường hợp gian lận khác cũng có sự tiếp tay của nhân viên bán vé. Ngày 26-5, nhân viên ANHK phát hiện 3 hành khách Nguyễn Hoàng Tuấn, Nguyễn Thị Diệu, Nguyễn Hoàng Khanh sử dụng GXN nhân thân mang tên Lê Anh Tuấn, Lê Tuyết Thu và Lê Ngọc Huyền Trang để làm thủ tục đi chuyến bay VN221 của Vietnam Airlines (VNA). Tại trụ sở Cảng vụ Hàng không miền Bắc, Tuấn cho biết anh đến mua vé cho 3 người trong gia đình tại một phòng vé ở Bắc Giang. Phòng vé yêu cầu nộp 3 ảnh để làm thủ tục mua vé giá rẻ. Sau đó, phòng vé làm 3 GXN không đúng với CMND nhằm hợp thức hóa 3 vé này.

Cũng có trường hợp khách mang tên khá trùng khớp với tên trên vé. Đó là Phạm Thị Diệp, SN 1988, thường trú tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, sử dụng vé và GXN nhân thân có tên Nguyễn Thị Diệp, cũng SN 1988 nhưng thường trú ở Hà Nội để vào khu cách ly lên chuyến bay BL799 của Jetstar Pacific ngày
20-5. GXN nhân thân giả mạo được trưởng công an xã ký trước lúc khởi hành 2 ngày. Trên một chuyến bay khác của VNA từ Hà Nội đi Cần Thơ ngày 2-8, hành khách Nguyễn Trà My - 20 tuổi, ở Cần Thơ - còn dùng CMND giả scan màu mang tên Nguyễn Hồng để lên máy bay.

Tất cả trường hợp giả mạo giấy tờ đều bị hãng hàng không từ chối vận chuyển và hủy vé. Không chỉ bị mất số tiền đã bỏ ra mua vé, hành khách vi phạm còn bị cảng vụ hàng không lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 2 triệu đồng.

Phải bay đúng vé, đúng người

Ông Tô Tử Hùng cho biết tính nghiêm trọng của loại vi phạm này không phải thiệt hại kinh tế mà là ở yếu tố đe dọa đến ANHK. Hãng hàng không không bị thiệt hại kinh tế, chỉ có hành khách vừa mất tiền vừa không được bay, nếu tái phạm nhiều lần có thể bị cấm bay. Tuy nhiên, những vụ vi phạm này cho thấy nguy cơ tiềm ẩn trong giấy tờ đi máy bay nội địa, nó có thể bị lợi dụng cho các hành vi can thiệp bất hợp pháp chống lại hàng không dân dụng.

Xác minh cho thấy các trường hợp được phát hiện đều là những người ham vé rẻ, lợi dụng sự lỏng lẻo trong chứng thực giấy tờ để tư lợi cá nhân, chưa có đối tượng tội phạm. Song, Cục HKVN vẫn đánh giá đây là nguy cơ đe dọa ANHK cần được ngăn chặn. Bởi lẽ, sau vụ khủng bố bằng máy bay ngày 11-9-2001 ở Mỹ, hàng không thế giới nhận thấy những kẻ khủng bố đã sử dụng nhiều tên giả để đi máy bay nhiều lần nhằm nghiên cứu hệ thống bảo đảm ANHK, tìm kẽ hở để tấn công. Do đó, nguyên tắc khách bay đúng vé, đúng người luôn phải được tuân thủ nghiêm ngặt.

Tại những nước siết chặt an ninh như Mỹ, nhà chức trách hàng không chỉ chấp nhận một loại giấy tờ tùy thân để đi máy bay. Còn ở Việt Nam, hiện vẫn quy định 7 loại giấy tờ nhằm bảo đảm sự thuận tiện cho hành khách.

Từ thực trạng này, Cục HKVN yêu cầu các hãng hàng không khẩn trương xác minh ANHK đối với đại lý của hãng đã tiếp tay vi phạm, đồng thời đề nghị Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Bộ Công an siết chặt công tác xác nhận giấy tờ tùy thân ở cấp xã, phường. Qua xác minh, nhiều hành khách cho biết vẫn xin được GXN nhân thân dù dùng tên và ảnh giả do quen biết hoặc nhờ làm giúp. Lực lượng ANHK sân bay được yêu cầu thống nhất kiểm soát chặt chẽ giấy tờ của hành khách đi máy bay, đặc biệt là hiệu lực của giấy tờ và các trường hợp báo mất hộ chiếu, CMND hay sử dụng loại giấy tờ thay thế như GXN nhân thân.

Theo các hãng hàng không, hành khách sử dụng giấy tờ giả mạo để lên máy bay bằng vé của người khác sẽ gây nhiều rắc rối nếu nảy sinh tình huống phải đền bù. Vì hãng chỉ có quan hệ mua bán với người mua vé chính thức, hành khách không bay thì chỉ được hoàn, hủy vé (nếu điều kiện cho phép) và không được sang nhượng lại cho người khác.