Đường sắt lại ghi điểm xấu

Sự cố này càng tô đậm thêm bức tranh xám xịt về mức độ an toàn của ngành đường sắt Việt Nam.

Mới đây, báo Daily Mail (Anh) đăng tải bộ ảnh về đường sắt Việt Nam tại thủ đô Hà Nội do phóng viên ảnh Ashit Desai (người Ấn Độ) thực hiện khiến độc giả khắp thế giới chấn động.

Loạt ảnh khắc họa chân thực hình ảnh về tuyến đường sắt quốc gia cũ kỹ cố len lỏi trong lòng thủ đô Hà Nội; những căn nhà, lều quán lụp xụp với những người dân lao động vô tư sinh hoạt ngay trên đường ray khi tàu đang đến. Người già, trẻ nhỏ, thanh niên tỏ ra vô lo trước cái chết cận kề. Chắc hẳn ít người trong số họ biết rằng năm 2013, cả nước đã xảy ra 300 vụ tai nạn đường sắt cướp đi hàng trăm sinh mạng; riêng tại Hà Nội là 35 vụ, làm chết 28 người.

Ngành đường sắt Việt Nam với mạng lưới độc đạo trên 3.100 km, tuổi đời cũng già, đang bị dư luận ca thán về sự lạc hậu, tốc độ chậm, giá vé cao, chất lượng phục vụ kém, thiếu tính cạnh tranh… nhưng an toàn vẫn là vấn đề nổi cộm chưa thấy lối ra.

Hiện cả nước còn gần 5.000 đường ngang bất hợp pháp, khoảng 50.000 hộ lấn chiếm vi phạm hành lang an toàn giao thông (ATGT) và phạm vi bảo vệ đường sắt. Riêng khoảng cách an toàn cho xây dựng công trình từ 7-15 m kể từ đường ray khi đường sắt chạy qua các khu dân cư hiếm khi được bảo đảm theo luật định.

Luật Đường sắt đã có từ năm 2005. Trước đó, các Nghị định 120/1963/CP và Nghị định 39/1996/CP cũng đã quy định phạm vi, giới hạn đường sắt và trật tự, ATGT vận tải đường sắt. Năm 2007, Chính phủ cũng ra Nghị quyết 32 và Quyết định 1856 đưa ra một số giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông đường sắt, trong đó có các nhóm giải pháp về vận động tuyên truyền, cải tạo nâng cấp hệ thống đường ngang, tập trung giải quyết những điểm mất an toàn ở 3 TP lớn là Hà Nội, TP HCM và Đà Nẵng.

Rất tiếc, kết quả thực hiện của ngành đường sắt và các địa phương như muối bỏ biển. Do thiếu tiền, thiếu nhân lực, thiếu quyết tâm, thiếu trách nhiệm hay thiếu cả sự kiểm tra đôn đốc thường xuyên liên tục? Dường như chúng ta thiếu tất cả, mỗi thứ thiếu một chút đã tạo nên bức tranh xám xịt từ chất lượng cho đến an toàn của ngành đường sắt Việt Nam.

Theo tôi, song song với các tuyến đường sắt và đường bộ hiện đại vươn xa ra khỏi thủ đô, Bộ Giao thông Vận tải cũng nên tập trung hàng đầu cho công tác bảo vệ đường sắt, khôi phục lại hành lang ATGT đường sắt quốc gia tại các TP lớn để vừa giảm bớt số người chết oan vừa làm cho thủ đô đẹp và văn minh hơn.