Hơn 30 năm dùng nước nghĩa trang

Nằm ngay TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, hàng trăm hộ dân tại 2 thôn Phước Thượng và Phước Sơn, xã Phước Đồng phải sống trong tình trạng thiếu nước sạch trầm trọng. Nhiều năm nay, họ phải mua nước sạch với giá từ 90.000 - 150.000 đồng/m3. Nhiều người không có tiền mua nước sạch, đành lấy nước ở giếng trong nghĩa trang Phước Đồng về sử dụng.

Nước bốc mùi, đầy váng mỡ

Chạy gần 1 km để đến được chỗ bán nước máy, anh Lê Hoàng Phương, người dân thôn Phước Thượng, than thở: “Nước trong nghĩa trang vừa đục vừa hôi, lại thường xuyên có váng mỡ nên ai cũng sợ. Để có nước sạch sử dụng, ngày nào tôi cũng phải đi mua nước máy, mỗi lần mua 100 lít với giá 10.000 đồng. Nếu tằn tiện chỉ nấu ăn, uống thì gia đình dùng được 2 ngày; còn tắm rửa, giặt giũ thì mỗi ngày phải mua 2 lần”. Theo anh Phương, nhiều hộ dân trong thôn không có điều kiện mua nước nên phải dùng nước trong nghĩa trang để nấu ăn, tắm giặt. Tuy là nước bẩn nhưng mỗi gia đình chỉ được gánh một vài đôi vì quản lý nghĩa trang nói phải để dành xây mộ.

Người dân thôn Phước Thượng tự bỏ tiền đào giếng nhưng nước rất ít, không đủ sử dụng

Ông Bùi Xuân Thềm, Trưởng thôn Phước Thượng, xác nhận tình trạng thiếu nước ở thôn kéo dài gần 40 năm nay, trong đó hơn 30 năm, người dân phải dùng nước trong nghĩa trang để ăn uống. “Trong thôn chỉ có 2-3 giếng cho nước ngọt nhưng đa số cũng nằm gần nghĩa trang Phước Đồng. Vào thời điểm khô nóng nhất, chỉ có giếng ở trước mặt nghĩa trang là còn nước. Người dân cũng đào nhiều giếng khác nhưng đều cho nước lợ và nước mặn” - ông Thềm nói. Minh chứng điều này, ông Nguyễn Văn Châu, sống phía sau nghĩa trang Phước Đồng, cho biết người dân đã góp 15 triệu đồng làm giếng mới cách xa nghĩa trang cho an tâm. Tuy nhiên, giếng cho rất ít nước mà lại đục ngầu.

Theo UBND xã Phước Đồng, không chỉ thôn Phước Thượng mà các thôn lân cận như Phước Sơn, Phước Trung cũng lâm vào tình trạng thiếu nước. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân không nên sử dụng nguồn nước này để ăn uống.

Không tiền kéo đường ống

Vào năm 2007, người dân thôn Phước Thượng và các hộ dân vùng lân cận mừng thầm vì tưởng rằng sẽ thoát khỏi cảnh dùng nước nghĩa trang. Lúc này, Công ty Nhân Việt đầu tư làm hệ thống nước tự chảy bán cho dân với giá 4.000 đồng/m3 (người dân thường gọi “nước ông Sửu”). Tuy nhiên, hệ thống này chỉ cung cấp nước vào mùa mưa, còn mùa khô thì “bó tay”.

Ông Thềm cho biết Công ty Cấp thoát nước Khánh Hòa chỉ kéo đường ống dẫn nước đến ngã ba Phước Thượng chứ chưa vào tận trong thôn. Công ty cũng chỉ lắp đường ống nước miễn phí cho những hộ có giấy tờ hợp lệ và nằm sát đường cái. Do đó, những hộ dân nằm sâu trong thôn phải đóng 2,7 triệu đồng hoặc trả tiền công lắp đặt cho công ty với giá khá cao, lên đến 150.000 đồng/m đường ống. “Như hộ ông Lập trong thôn, đường ống dài 78 m phải trả 11,7 triệu đồng. Với mức giá này, rất ít người có thể tiếp cận được nước máy” - ông Thềm nói.

Trước tình trạng trên, ông Nguyễn Văn Hưởng, Chủ tịch UBND xã Phước Đồng, đã nhiều lần đề nghị TP Nha Trang và công ty quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện cho người dân có nước sạch sử dụng. Tháng 11-2013, UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản yêu cầu công ty hủy bỏ các nội dung thu phí chưa phù hợp, đồng thời xây dựng quy chế đấu nối và mức thu phí lắp đặt đường ống cấp nước phù hợp với quy định hiện hành, trình UBND tỉnh phê duyệt.

Về vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Nguyễn Văn Đàm, Phó Tổng giám đốc Công ty Cấp thoát nước Khánh Hòa, lý giải: “Theo quy định, công ty chỉ miễn phí lắp đặt 10 m đầu tiên nên những người dân ở xa đường ống chính phải bỏ thêm kinh phí. Sở dĩ công ty thu phí để tránh tình trạng người dân xây nhà trái phép, gây lãng phí khi đầu tư cơ sở hạ tầng. Dự toán kinh phí lắp đặt đều áp dụng theo đơn giá nhà nước, công ty không tự ý thu vượt tiền của người dân”.

Hiện nay, đơn vị này đã dừng việc thu phí để hoàn chỉnh quy chế chờ UBND tỉnh phê duyệt.