Không quy chuẩn, thủy điện cứ xây

Ngày 7-5, Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam phối hợp với Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam tổ chức hội thảo “Phát triển thủy điện bền vững - các bài học và khuyến nghị” nhằm mổ xẻ câu chuyện được - mất từ việc phát triển thủy điện sau sự cố ở đập thủy điện Sông Tranh 2.

Tiêu chuẩn của… Trung Quốc

Tại hội thảo, các chuyên gia đều có chung nhận định: Đập thủy điện Sông Tranh 2 có sự cố lớn về chất lượng chứ không thể nói là bình thường, bảo đảm an toàn. Con đập này đang “mắc bệnh” nên cần phải sớm tìm nguyên nhân, xử lý dứt điểm để tránh gây thảm họa cho vùng hạ lưu.

Nhà tái định cư thủy điện Sông Tranh 2 bị bỏ hoang vì không phù hợp với cuộc sống người dân. Ảnh: THÚY PHƯƠNG

Trước khi diễn ra hội thảo, đoàn chuyên gia độc lập đã thị sát công trình đập thủy điện Sông Tranh 2.  Tuy nhiên, phía chủ đầu tư không cho thành viên nào của đoàn công tác mang theo máy ảnh vào bên trong hầm. Tận mắt chứng kiến các điểm rò rỉ nước khắp nơi trong hầm, các chuyên gia tỏ ra lo ngại về sự an toàn của con đập. Hiện lượng nước thẩm thấu qua đập chỉ được thu gom sơ sài, vẫn còn chảy tràn lan khắp nơi trong hầm. Hiện Ban Quản lý dự án thủy điện 3 vẫn đang… lựa chọn nhà thầu để xử lý sự cố tại thủy điện Sông Tranh 2.

Đe dọa cuộc sống người dân

Hiện nay, việc xây dựng công trình thủy điện tràn lan đã làm trơ đáy các dòng sông, ngăn chặn cả các nhánh sông, gây xáo trộn lớn cho cuộc sống người dân vùng hạ lưu. Các chuyên gia về đập thủy điện, thủy lợi đánh giá hơn 90% công trình thủy điện trong cả nước chưa thể đảm nhận nhiệm vụ điều tiết lũ vào mùa mưa và điều tiết nước cho vùng hạ du vào mùa khô.

Ông Nguyễn Văn Sỹ, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Nam, cho biết: “Vào mùa mưa lũ năm 2009 và 2010, thủy điện A Vương và Sông Tranh 2 đã xả lũ không theo quy trình gây lụt lớn, thiệt hại nặng về người và tài sản cho hàng vạn người dân vùng hạ du Quảng Nam. Trong khi đó, việc tái định cư cho người dân ở trong khu vực thủy điện không hợp lý, thiếu đất canh tác nên họ phải phá rừng, cuộc sống rất khó khăn”.

Kết thúc buổi hội thảo, Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam sẽ tổng hợp ý kiến chính quyền địa phương tỉnh Quảng Nam, các chuyên gia đầu ngành để kiến nghị lên Quốc hội về vấn đề quy hoạch, phát triển thủy điện bền vững, đặc biệt là việc xử lý dứt điểm sự cố rò rỉ ở đập thủy điện Sông Tranh 2 để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hàng vạn người dân vùng hạ du.