Mẫu bùn thải chôn lấp trái phép từ Formosa chứa xyanua

Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) ngày 2-8 đã thông tin về việc chôn lấp bùn thải của Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng quản lý môi trường đô thị Kỳ Anh (Công ty Kỳ Anh).

Lực lượng chức năng tiến hành cất bốc di dời số chất thải tại trang trại của ông Lê Quang Hòa, Giám đốc công ty Kỳ Anh - Ảnh: Dũng Nguyễn

Cụ thể, sau khi phát hiện vụ việc Công ty Kỳ Anh chôn lấp chất từ nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh (Formosa), ngày 11-7, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chủ động thành lập Đoàn kiểm tra để tiến hành kiểm tra làm rõ vụ việc và xử lý theo thẩm quyền. Trong quá trình kiểm tra, các cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh đã tiến hành lấy mẫu chất thải. Bộ TN-MT cũng đã cử Đoàn công tác vào phối hợp với UBND tỉnh Hà Tĩnh để kiểm tra, hướng dẫn xử lý, giải quyết vụ việc.

Đoàn công tác của Bộ TN-MT cũng đã tiến hành lấy mẫu bùn thải, mẫu đất và mẫu nước mặt, nước ngầm tại các khu vực chôn lấp chất thải nêu trên (bao gồm 38 mẫu bùn thải , 30 mẫu đất tại vị trí chôn lấp và khu vực đất xung quanh, 1 mẫu nước giếng khoan và 3 mẫu nước suối trong khu vực). Bộ cho biết việc phân tích mẫu được giao cho 3 Phòng thí nghiệm đủ tiêu chuẩn xử lý, phân tích và đối chứng.

“Đến ngày 1-8, Bộ sau khi tiến hành tổng hợp kết quả, so sánh, đối chứng, đánh giá kết quả phân tích từ các phòng thí nghiệm cho thấy: trong chất thải chôn lấp trái phép có một số mẫu bùn thải có chứa thông số xyanua (CN-) vượt ngưỡng chất thải nguy hại” – Bộ TN-MT khẳng định.

Theo Bộ TN-MT, quy định tại Khoản 2 Điều 85 của Luật Bảo vệ môi trường nêu rõ: “chất thải thông thường có lẫn chất thải nguy hại vượt ngưỡng quy định mà không thể phân loại được thì phải quản lý theo quy định của pháp luật về chất thải nguy hại”; và Khoản 1 Điều 29 của Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24-4-2015 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu: “chất thải rắn công nghiệp thông thường phải được phân định, phân loại riêng với chất thải nguy hại, trường hợp không thể phân loại được thì phải quản lý theo quy định về chất thải nguy hại”.

Vì vậy, Bộ TN-MT kết luận: bùn thải bị chôn lấp trái phép đã được bốc xúc, lưu giữ với khối lượng là 390,72 tấn (bao gồm cả đất đá bị lẫn) là chất thải công nghiệp có lẫn chất thải nguy hại; phải được quản lý theo quy định về chất thải nguy hại và phải được chuyển giao cho đơn vị có chức năng, được cấp phép xử lý theo quy định của pháp luật.

“Kết quả khảo sát môi trường đất, môi trường nước cho thấy nước mặt, nước ngầm và đất tại vị trí chôn lấp bùn thải và khu vực xung quanh chưa bị ô nhiễm do việc chôn lấp trái phép bùn thải nêu trên gây ra” – Bộ TN-MT thông tin thêm.

Về trách nhiệm các bên liên quan, Bộ TN-MT cho rằng kết quả phân tích mẫu bùn thải nêu trên cho thấy Công ty Formosa Hà Tĩnh đã có hành vi vi phạm là không phân định, phân loại, xác định đúng số lượng, khối lượng chất thải nguy hại phải đăng ký và quản lý theo quy định tại khoản 5 Điều 21 của Nghị định số 179 của Chính phủ. Công ty cũng cũng đã chuyển giao chất thải nguy hại cho tổ chức, cá nhân không có giấy phép xử lý chất thải nguy hại theo quy định đối với trường hợp chuyển giao từ 5.000 kg trở lên chất thải nguy hại có thành phần nguy hại đặc biệt vượt ngưỡng chất thải nguy hại, quy định tại Điểm h, Khoản 7 Điều 21 của Nghị định số 179.

Bộ TN-MT cho biết sẽ xử phạt các vi phạm hành chính nêu trên theo quy định của Nghị định số 179 và yêu cầu Công ty Formosa Hà Tĩnh phải khắc phục ngay hậu quả do việc chuyển giao bùn thải không đúng quy định.

Cụ thể, Công ty Formosa chịu hoàn toàn trách nhiệm phối hợp với Công ty Kỳ Anh tiến hành ký hợp đồng với đơn vị có chức năng vận chuyển xử lý chất thải nguy hại để xử lý ngay 390,72 tấn bùn thải lẫn đất đá nêu trên theo quy định và chịu toàn bộ chi phí cho việc xử lý này; quá trình vận chuyển, xử lý giao Sở TN-MT tỉnh Hà Tĩnh có trách nhiệm chủ trì và phối hợp giám sát, kiểm tra.

Ngoài ra, phải tiến hành đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại đối với các loại bùn thải nguy hại phát sinh theo quy định tại Nghị định số 38 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu; xây dựng kế hoạch xử lý chất thải cho toàn bộ Dự án và phải hoàn thành, trình cấp có thẩm quyền trước ngày 30-8.

Với Công ty Kỳ Anh, việc chôn lấp trái phép bùn thải nguy hại có dấu hiệu tội phạm về môi trường theo quy định Bộ luật hình sự. Do vậy, Bộ TN-MT sẽ bàn giao toàn bộ hồ sơ vụ vi phạm của Công ty Kỳ Anh cho Công an tỉnh Hà Tĩnh để điều tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.