Tòa sẽ không còn “làm thay” đương sự

Với 9 phần, 36 chương và 418 điều BLTTDS là một trong những đạo luật đồ sộ nhất từ trước tới nay và sẽ có hiệu lực từ 1-1-2005. Bộ luật sẽ thay thế cho Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án dân sự, Pháp lệnh Công nhận và thi hành tại VN bản án, quyết định dân sự của tòa án nước ngoài, Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án kinh tế, Pháp lệnh Công nhận và thi hành tại VN quyết định của trọng tài nước ngoài, Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động. Những TAND cấp huyện có đủ điều kiện thực hiện thì sẽ áp dụng ngay thẩm quyền xét xử mới (tăng thẩm quyền cho tòa án cấp huyện). Những tòa án còn lại, chậm nhất đến 1-7-2009 sẽ thực hiện thống nhất thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự.

BLTTDS quy định, tòa án chỉ tiến hành xác minh, thu thập chứng cứ trong những trường hợp đương sự không thể tự mình thu thập được và có yêu cầu. Đương sự yêu cầu tòa án thu thập chứng cứ phải làm đơn ghi rõ vấn đề cần được chứng minh, chứng cứ cần thu thập và lý do vì sao tự mình không thu thập được. Đây là quy định hoàn toàn mới so với quy định của các pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án dân sự, kinh tế, lao động hiện nay, phân định rõ trách nhiệm của tòa án. Đặc biệt, khắc phục tình trạng tòa án “làm thay” đương sự và đương sự ỷ lại tòa án. Ngoài ra, với nguyên tắc tôn trọng quyền tự định đoạt của các bên đương sự, điểm mới khác của BLTTDS là không quy định quyền khởi tố vụ việc dân sự của VKS. VKS cũng chỉ tham gia phiên tòa đối với những vụ án do tòa án thu thập chứng cứ mà đương sự có khiếu nại...

Luật Phá sản gồm 9 chương, 95 điều, tăng 3 chương và 43 điều so với Luật Phá sản doanh nghiệp hiện hành, có hiệu lực từ 15-10-2004. Đối tượng áp dụng là các doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật. Điểm mới của luật này là không ưu tiên thanh toán các khoản nợ thuế như Luật Phá sản doanh nghiệp hiện hành mà coi đó là một trong các khoản nợ không có bảo đảm, thứ tự thanh toán như nhau.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, có hiệu lực từ 1-10-2004, chưa sửa đổi một cách cơ bản, toàn diện các quy định hiện hành mà chỉ sửa đổi, bổ sung 36 điều khoản, bãi bỏ 8 điều khoản có tính chất bức xúc nhất để giải quyết những vướng mắc, bất cập gây cản trở cho hoạt động của các tổ chức tín dụng. Luật đã tách bạch giữa hoạt động tín dụng chính sách và hoạt động tín dụng thương mại, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.