Gạo Việt Nam giá rẻ nhất

Theo báo cáo từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tính đến hết tháng 6 đã đăng ký hợp đồng được 5,262 triệu tấn, tăng 7,21% so với cùng kỳ năm 2012. Trong đó xuất khẩu (XK) được 3,485 triệu tấn gạo các loại (số lượng hợp đồng còn lại giao từ tháng 7 là 1,777 triệu tấn). Trị giá FOB đạt 1,504 tỉ USD, giá XK bình quân FOB đạt 431,45 USD/tấn. So với cùng kỳ năm 2012, số lượng tăng 2,55%, trị giá FOB giảm 2,04%, giá XK bình quân giảm 20,23 USD/tấn.

Nhiều nguyên nhân

Báo cáo của VFA cho thấy giá gạo XK đã giảm liên tục trong 6 tháng đầu năm, từ mức 410 USD/tấn loại 5% tấm vào đầu tháng 1 xuống còn 365 USD/tấn hiện nay. Giá gạo Việt Nam đã tách khỏi mặt bằng giá gạo thế giới và trở thành nguồn cung cấp rẻ nhất.

Theo VFA, giá gạo Việt Nam thấp nhất, có nhiều nguyên nhân.

Cụ thể, do cơ sở hình thành giá khác nhau giữa các nước, nhất là chính sách trợ giá và thu mua của chính phủ  Thái Lan và Ấn Độ, khiến giá trong nước cao, tạo cơ sở cho giá XK cao. Mặt khác, gần đây, chất lượng gạo Việt Nam cùng loại được xem là thấp hơn các nguồn cung cấp khác, nhất là so với Ấn Độ và Pakistan, do trồng nhiều loại giống ngắn ngày hạt ngắn và bạc bụng nhiều. Trong khi đó, chất lượng gạo của Ấn Độ  cao hơn và được thị trường ưa chuộng.

Thị trường gạo trắng của Ấn Độ chủ yếu là châu Phi, còn của Pakistan là Đông Phi và vùng biên giới với Trung Quốc nên có lợi thế về cước vận chuyển. Trước tình hình cung cấp thừa và nhu cầu yếu, Việt Nam phải giảm giá để cạnh tranh, tiêu thụ kịp thời lúa gạo hàng hóa. Theo ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA, nguyên nhân chính ảnh hưởng đến giá gạo XK của Việt Nam là do thiếu các hợp đồng tập trung làm chỗ dựa, các doanh nghiệp bị áp lực phải bán ra với giá thấp để kịp quay vòng vốn trả nợ ngân hàng trong điều kiện phải vay vốn ngắn hạn với lãi suất cao.

Khó khăn phía trước

Thị trường XK gạo những tháng cuối năm  còn nhiều rủi ro do chính phủ Thái Lan cắt giảm chương trình trợ giá lúa cho nông dân từ 15.000 baht xuống còn 12.000 baht/tấn lúa. Giá gạo Thái Lan đã giảm mạnh từ 530 còn 485 USD/tấn FOB loại 5% tấm và đang cạnh tranh mạnh với các nước XK khác. Ấn Độ vẫn duy trì XK, tiếp tục dẫn đầu 6 tháng đầu năm với số lượng 4,8 triệu tấn, vượt xa Thái Lan 3,06 triệu tấn, Pakistan 2,14 triệu tấn và Việt Nam 3,48 triệu tấn. Gạo trắng của Ấn Độ giao hàng đi châu Phi với tiến độ hợp lý, khả năng tiếp thị và bán hàng của Ấn Độ rất tốt vào thị trường này.

Về thị trường nhập khẩu, Trung Quốc dự kiến trở thành nước nhập khẩu đứng đầu vượt qua Nigeria với số lượng nhập khẩu đến 3 triệu tấn. Tuy nhiên, thị trường này nhập khẩu tùy thuộc vào chênh lệch giá, họ chỉ mua giá thấp. Do đó nhu cầu từ nay đến cuối năm tùy thuộc nhiều vào nhập khẩu của Indonesia và Philippines. Với thị trường rộng lớn châu Phi, các nguồn cung cũng đang cạnh tranh gay gắt .

Tổng lượng gạo hàng hóa cần tiêu thụ 6 tháng cuối năm là 5,3 triệu tấn và tổng lượng XK cả năm là 7,5 triệu tấn (tồn kho gối đầu sang quý I/2014 là 1,3 triệu tấn). Do vậy, khó khăn về xuất khẩu gạo vẫn  còn.