Ở phố chìa khóa

Vậy thì phải nhanh chóng tìm một ông thợ sửa khóa, đánh chìa, năn nỉ ỉ ôi mời ổng tới hì hụi mở bằng hết các ống khóa đã mất chìa, trán vã mồ hôi, lòng dạ hồi hộp, căng thẳng chỉ mong sao được suôn sẻ.

Thế mới thấy xâu chìa khóa rất quan trọng nhưng nếu mất đi thì ông thợ sửa ống khóa, đánh chìa quan trọng hơn. Thợ sửa khóa ở Sài Gòn rất nhiều, đủ thành phần, đủ tuổi tác, đủ đẳng cấp về tay nghề và hầu như hành nghề ở khắp mọi nẻo đường, mọi ngõ ngách nhưng “chuyên nghiệp” hơn cả là phố chìa khóa Phùng Hưng ở Chợ Lớn (quận 5, TP HCM). Ở đây các gian hàng, quầy sạp, tiệm sửa khóa có bảng hiệu nối tiếp nhau như một phố nghề với những ông thợ khóa đủ mọi lứa tuổi tạo thành một hình ảnh rất đặc biệt, cho một nghề cũng rất đặc biệt giữa cảnh người mua kẻ bán tấp nập, xe cộ rộn ràng, phố xá sầm uất.

Phố chìa khóa Phùng Hưng bao gồm những ông thợ khóa người Việt và người Hoa đủ mọi lứa tuổi. Có người mới vào nghề được 5 năm, cũng có người hành nghề sửa khóa đã 30 năm, như cụ Phát  - chủ gian hàng sửa khóa mang tên Hồng Phát. Có lẽ cụ Phát là một trong số ít thợ sửa khóa “lão làng” ở Sài Gòn. Tóc cụ bạc trắng, mắt hơi kém, tai hơi lãng nhưng tay nghề đánh chìa khóa phải nói là “tuyệt chiêu”, cánh thợ trẻ ít ai sánh bằng. Theo lời cụ Phát thì ngày xưa thợ đánh chìa khóa bằng tay với dụng cụ thô sơ, làm một cái chìa khóa phải mất ít nhất 20 phút nhưng nếu không có ống khóa kèm theo để thợ “rà” lại từng chi tiết thì khi về chủ nhân chưa chắc đã mở được. Bây giờ, nhờ có máy cắt khóa nhập ngoại nên công nghệ đánh chìa khóa bằng máy nhanh hơn, chính xác hơn. Do đó, người thợ đánh chìa chỉ trong vòng 5-10 phút là xong với tiền công từ 10.000-30.000 đồng, tùy loại. Một người thợ chỉ riêng cho phần đánh chìa khóa hiện nay thu nhập mỗi ngày cũng được 200.000-300.000 đồng. Với cánh thợ trẻ, ngoài việc đánh chìa, nếu làm ăn uy tín, mỗi ngày “chạy sô” đến nhà riêng mở khóa, đánh chìa mới cho chủ nhân thì có thể kiếm được nhiều tiền hơn nhờ sức khỏe và đôi mắt tinh tường.

Điều đặc biệt của nghề sửa khóa là cánh thợ già, tay nghề cao lại khó chọn đệ tử để truyền nghề. Một “lão làng” tên là H. ở phố chìa khóa Phùng Hưng cho biết hầu hết thợ sửa khóa ở đây đều là bà con họ hàng với nhau vì muốn trở thành thợ sửa khóa thì điều cơ bản không phải là chí kiên nhẫn mà chính là đạo đức của người muốn học nghề. Nếu chọn học trò không kỹ, gặp người thiếu lương tâm thì khi thành thợ lành nghề, đôi khi “đệ tử chân truyền” đó không phải là niềm hãnh diện cho thầy mà lại là tai họa.

Tôi đã đôi lần tới phố sửa khóa Phùng Hưng nhờ làm lại... cả xâu chìa khóa bị mất. Cánh thợ ở đây đều nhiệt tình, niềm nở và lấy giá phải chăng. Trên hết, việc địa phương có sáng kiến vận động những người thợ sửa khóa gom lại thành một phố nghề là một sáng kiến hay, giúp người dân khi chẳng may mất chìa khóa có một điểm đến an tâm, giải quyết nhẹ nhàng chuyện phiền toái mang tên cái chìa khóa!