Tri ân tiền nhân Nguyễn Hữu Cảnh

Dẫu rằng trong thời gian vừa qua, một số công trình nghiên cứu về lịch sử vùng đất Nam Bộ đã được xuất bản nhưng một trong những danh nhân có công lao to lớn đối với công cuộc khai phá vùng đất này lại chưa có nhiều tác phẩm khai thác đến, đó là Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh (1650-1700). Bởi vậy, việc tái bản sách “Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh với công cuộc khai sáng miền Nam nước Việt cuối thế kỷ XVII” của nhà văn Như Hiên Nguyễn Ngọc Hiền chính là một việc làm có ý nghĩa thiết thực, tri ân tiền nhân, nhất là khi đầu năm 2016, TP HCM đã khánh thành và đưa vào hoạt động đền thờ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh tại Khu Công viên Lịch sử - Văn hóa Dân tộc (quận 9).

Nằm trong hoạt động thường niên “Tuần lễ Sách hay lần thứ 10” của NXB Tổng hợp TP HCM, nhiều đầu sách mới được xuất bản, bên cạnh đó một số đầu sách có chất lượng được tái bản. Và cuốn sách “Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh với công cuộc khai sáng miền Nam nước Việt cuối thế kỷ XVII” là một trong số đó.

Với tác phẩm này, soạn giả đã kết hợp nguồn tư liệu thành văn phong phú cùng với những chuyến điền dã qua nhiều vùng miền Tổ quốc từng có sự hiện diện của Lễ Thành hầu như Quảng Bình, Đồng Nai, Sài Gòn, An Giang…

Nhờ sự gia công tư liệu, biên soạn, tác giả đã làm sáng tỏ về cơ bản tiểu sử, nguồn gốc của Nguyễn Hữu Cảnh cùng dòng tộc Nguyễn Hữu, quê hương và điểm xuất phát của vị tướng mở đất. Đặc biệt, tác phẩm dành một phần lớn dung lượng cho hoạt động của Lễ Thành hầu trong thời gian phò chúa Nguyễn như việc mở mang vùng đất Đồng Nai - Gia Định, thực hiện việc an dân, khẩn hoang cũng như đối ngoại với láng giềng. Và, những mong làm tường minh những sai biệt về phần mộ, ngày mất, ngày giỗ của vị tướng dòng Nguyễn Hữu, tác giả đã có sự đối sánh, thực địa nhiều vùng miền, cung cấp cho bạn đọc những cứ liệu cần thiết để minh giải vấn đề.

Dù là sách viết về danh nhân nhưng qua tác phẩm này cũng phần nào giúp độc giả hình dung được một phần về vùng đất Đồng Nai, Gia Định buổi cuối thế kỷ XVII đầu thế kỷ XVIII. Cùng với đó là sự nỗ lực của những lưu dân Việt và các tộc người khác trong công cuộc khẩn hoang, tạo dựng đời sống mới trên vùng đất còn phần nhiều hoang hóa dưới sự tác động hành chính, quân sự của chính quyền chúa Nguyễn thông qua vị Thống suất Nguyễn Hữu Cảnh…