Phát triển việc làm trung lưu

"Trong khi chưa cảm thấy chắc chắn với triển vọng kinh tế của đất nước, nhiều người Việt có thể hy vọng rằng sự mở rộng của tầng lớp trung lưu trong lực lượng lao động có thể đóng một vai trò nhất định giúp phục hồi nền kinh tế năng động của mình”. Nhận định trên cùng với phân tích dưới đây của ông Phú Huỳnh, chuyên gia kinh tế lao động thuộc Văn phòng Châu Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), rất cần để tham khảo.

Bệ đỡ phát triển bền vững

Làm thế nào Việt Nam có thể phục hồi kinh tế? Một cách tiếp cận có thể là cân bằng lại nền kinh tế theo hướng tiêu thụ nội địa mạnh hơn. Điều này sẽ góp phần bù đắp sự thay đổi trong các thị trường xuất khẩu và giúp tăng trưởng bền vững hơn.

Một bước đi cốt yếu để làm bệ đỡ cho thị trường nội địa Việt Nam là tăng tốc độ mở rộng tầng lớp trung lưu. Bằng chứng trên thế giới cho thấy tầng lớp trung lưu gắn liền với tiếp cận tốt hơn với việc làm được trả lương đều đặn; từ đó đầu tư nhiều hơn cho sức khỏe và giáo dục, tiêu dùng hộ gia đình cũng cao hơn.

Tạo nhiều việc làm có chất lượng

Các nghiên cứu gần đây của ILO về tầng lớp kinh tế và thị trường lao động ở khu vực đang phát triển của châu Á - Thái Bình Dương cho thấy lực lượng lao động trung lưu của Việt Nam đang tăng lên. Từ chỗ chỉ có 1 triệu lao động thuộc tầng lớp trung lưu vào năm 2000, con số này hiện đạt khoảng 13 triệu người, bằng 1/4 lực lượng lao động.

Tuy vậy, bên cạnh đó, khoảng 17 triệu lao động vẫn có thu nhập quá ít ỏi nên không vượt lên được chuẩn nghèo 2 USD/ngày. Khoảng 23 triệu người khác đang sống mấp mé trên ngưỡng đó và vẫn rất dễ bị tái nghèo. Do đó, chìa khóa để thúc đẩy mở rộng tầng lớp trung lưu là tạo ra nhiều việc làm có chất lượng hơn song song với việc tăng năng suất lao động và tiền lương. Cần phải bảo đảm có được các chính sách đúng đắn và thể chế vững mạnh. Để đạt được điều đó, các biện pháp nhằm tăng tốc thay đổi trong cơ cấu kinh tế của đất nước đóng vai trò quyết định. Điều này sẽ tạo ra các cơ hội mới cho gần 25 triệu lao động Việt Nam đang làm việc trong ngành nông nghiệp năng suất thấp để chuyển sang các việc làm tốt hơn trong ngành công nghiệp và dịch vụ, nơi sử dụng 4/5 số lao động trung lưu.

Có thể nhìn nhận tăng trưởng của tầng lớp trung lưu Việt Nam là bằng chứng cho những tiến bộ xã hội và thị trường lao động gần đây. Nhưng Việt Nam vẫn phải nỗ lực hơn nữa để tăng tốc quỹ đạo này. Với sự kết hợp đúng đắn giữa các chính sách về thị trường lao động và kinh tế, Việt Nam nên đặt mục tiêu đưa toàn bộ người lao động nghèo sang các công việc của tầng lớp lao động trung lưu. Chính điều này sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn diện và cân bằng. 