Vội vàng sẽ phải trả giá !

Báo NLĐ ngày 24-3 đăng bài phỏng vấn TS Tô Văn Trường, Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam: “Đừng ngộ nhận bỏ ra 11.000 tỉ đồng là TPHCM hết ngập”. Nhiều nhà khoa học cho rằng cần phải tiếp tục nghiên cứu và lấy ý kiến phản biện trước khi thực hiện dự án “Quy hoạch thủy lợi phục vụ việc tìm kiếm giải pháp chống ngập cho TPHCM”. Nếu vội vàng thì dù dự án có hoàn thành, TPHCM cũng chưa chắc hết ngập, đó là chưa kể những cái phải trả giá về môi trường-sinh thái.

GS-TS Nguyễn Tất Đắc, Hội cơ học TPHCM:

Chưa đủ cơ sở để trình Thủ tướng

Tôi đồng tình với cách đặt vấn đề, mục tiêu và các giải pháp ngăn triều bằng hệ thống cống điều khiển và đê bao của dự án “Quy hoạch thủy lợi phục vụ việc tìm kiếm giải pháp chống ngập cho TPHCM” vì cao trình mặt đường và nền nhà nhiều nơi ở TPHCM còn nằm dưới mức triều cường. Ngay cả những nơi mới xây dựng cũng chưa tính được đến năm 2070 nước biển có thể dâng lên thêm, giả sử như 50 cm, do hiệu ứng nhà kính và thay đổi khí hậu. Lúc đó ta không thể xới tung TP để tôn nền, đắp đường... Tuy nhiên, giải pháp chống ngập lụt cho TP về tổng thể, không chỉ là bài toán thủy lợi mà là bài toán kinh tế-xã hội-môi trường rất lớn. Vì thế, dự án kiểm soát triều chống ngập chưa có đủ các phân tích thủy văn để lựa chọn tần suất tính toán mà chọn ngay triều năm 2000 là chưa thỏa đáng, vì triều tại Phú An năm 2007 đã là 1,48 m, còn triều năm 2000 chỉ 1,296 m. Nếu trình ngay các giải pháp như trong bản đề xuất để Thủ tướng phê duyệt, theo tôi là chưa đủ cơ sở, quá vội vã.

Tôi rất đồng tình với ý kiến của TS Tô Văn Trường là dù dự án này có hoàn thành cũng chưa thể chống hết ngập ở TPHCM. Bởi vì hiện nay TPHCM bị ngập do triều, do mưa, do triều kết hợp với mưa. Tuy nhiên, trong dự án chống ngập chỉ chú trọng đến triều và lũ là chưa thỏa đáng. Ngoài ra, vấn đề ô nhiễm nước và chất lượng kênh rạch hiện đang là vấn đề bức xúc của TPHCM, tuy nhiên, những phân tích trong dự án kiểm soát triều chống ngập chỉ mang tính chất định tính chưa đi sâu vào định lượng. Riêng xâm nhập mặn có dẫn những con số nhưng không thuyết phục, chẳng hạn tại Nhà Bè độ mặn có thể tới trên 30 g/L, trong khi đó độ mặn tương ứng tại cầu Tân Thuận chưa đến 1 g/L. Dự án cũng không có một số liệu nào về mặt ô nhiễm. Do đó, cần thực hiện nhiều tính toán và cần có sự thảo luận của nhiều chuyên gia để những kết luận đưa ra từ tính toán là đủ tin cậy.

Thạc sĩ Hồ Long Phi, Phó Ban Điều phối chống ngập của TPHCM:

Nên ưu tiên chống ngập nội thành

Dự án kiểm soát triều chống ngập chỉ mới mang tính tham khảo vì chưa tính toán thật cụ thể tính khả thi về bài toán kỹ thuật lẫn kinh tế. Để kiểm soát triều, chúng ta không phải chỉ xây 15 cống lớn mà phải làm hàng trăm cống nhỏ nên việc thi công rất phức tạp. Nếu không tính toán kỹ khi thi công dàn trải, nếu xảy ra sự cố thì tình trạng ngập rất khó lường. Trong khi đó, hiện nay những khu vực ngập do mưa tại TPHCM chiếm đến 2/3, do đó xét về tính cấp thiết thì nên ưu tiên chống ngập mưa ở nội thành trước.

GS-TS Lê Huy Bá, Viện trưởng Viện Quản lý Khoa học công nghệ và môi trường:

Phải tính đến biến đổi môi trường-sinh thái

Cần phải xem lại phương pháp luận để trả lời được câu hỏi xây đê bao có thật sự cần thiết không. Bởi vùng đất phía Nam TP là vùng trũng thấp nhưng lại phát triển mở rộng về hướng này, giờ lại tính đến xây đê bao thì cũng như biết có lửa nhưng cứ nhảy vào. TPHCM không chỉ là vùng trũng mà nền đất cũng rất yếu nếu xây đê bao thì xây như thế nào, khi xảy ra sự cố, khắc phục ra sao. Rồi môi trường sinh thái thay đổi thế nào, ảnh hưởng, thiệt hại cho TP ra sao... Đây là những vấn đề cũng cần được tính toán chi tiết, nếu không, chúng ta sẽ phải trả giá đắt.