Đi tù, không bị xóa tên trong hộ khẩu

* Phóng viên: Thưa ông, việc rút bỏ quy định xóa đăng ký thường trú đối với người đi tù hoặc ra nước ngoài 2 năm trở lên có phải xuất phát từ việc dư luận phản ứng dữ dội sau khi dự thảo được đưa ra bàn luận tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ?

- Đại tá Trần Thế Quân: Theo nguyên tắc của Luật Cư trú thì thường trú là phải thường xuyên sinh sống ở một nơi cố định. Nếu không sinh sống ở một nơi ổn định, thường xuyên như đi tù 5-7 năm hoặc ra nước ngoài sinh sống một thời gian dài thì việc cơ quan Nhà nước thống kê dân số, yêu cầu công dân thực hiện các chính sách, nghĩa vụ ở địa phương không thể làm được. Hơn nữa, theo điều 20 của Luật Cư trú hiện hành, khi những người đó trở về sinh sống thì có thể dễ dàng làm thủ tục xin đăng ký thường trú lại như trước đây. Nhưng tâm lý của người dân bây giờ vẫn nặng nề chuyện hộ khẩu nên chúng tôi cho rằng chưa nên bổ sung nội dung này vào luật sửa đổi. Theo đó, những người đi tù dài hạn, ra nước ngoài vẫn không bị xóa đăng ký thường trú trong hộ khẩu mà chỉ điều chỉnh trong sổ gốc để theo dõi, quản lý.

* Nhiều người cho rằng nội dung trên đi ngược xu hướng tăng quyền con người, quyền công dân đã được đưa vào dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 đang lấy ý kiến của nhân dân?

-  Người dân có quyền tự do cư trú. Tuy nhiên, đến đâu ở thì phải có trách nhiệm đăng ký thường trú. Nếu không thường trú tại đó trong một khoảng thời gian thì người ta sẽ cắt, không phải cấm. Đăng ký rất dễ, mà cắt đi cũng rất dễ. Chúng tôi đã tính toán, không làm trái tinh thần Hiến pháp sửa đổi.

* Có phải những quy định bổ sung đang nhằm tới việc “siết” nhập cư vào trung tâm các TP trực thuộc Trung ương không thưa ông?

- Cơ sở hạ tầng tại các TP trực thuộc Trung ương đang chịu sức ép quá lớn nên phải có những điều kiện để tránh việc nhập cư ồ ạt, gây khó khăn cho các cơ quan quản lý Nhà nước cũng như phục vụ công. Quy định trong luật cũng nhằm hạn chế lạm dụng những trường hợp thuê, mượn, ở nhờ, còn những vấn đề khác vẫn  như cũ.

Bên cạnh đó cũng đã đưa ra nhiều quy định mang tính chất “nới” hơn trước đây để tạo điều kiện cho người dân nhập hộ khẩu, đoàn tụ với người thân, gia đình như quy định: cho phép vợ về ở với chồng và ngược lại; bố mẹ về ở với con và ngược lại; người thành niên độc thân về sống với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột; ông, bà nội, ngoại về ở với cháu ruột…

* Mục tiêu hạn chế nhập cư vào các TP lớn sẽ khó đạt được nếu các cơ quan, ban, ngành không được di dời, các tòa nhà cao tầng vẫn tiếp tục mọc lên?

- Việc đó sẽ có sự phối hợp, thực hiện theo các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng. Quy định trong Luật Cư trú chủ yếu là tạo điều kiện cho người dân thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình. Nghĩa vụ ở đây là trong thời gian 6 tháng thường trú phải đi đăng ký. Các thủ tục trong quản lý, cư trú so với các thủ tục khác nhanh hơn rất nhiều, đã cải tiến, tránh phiền hà cho người dân.

* Thưa ông, hiện người dân đang bị phiền hà bởi nhiều thủ tục hành chính cứ yêu cầu trình hộ khẩu?

- Hộ khẩu chủ yếu phục vụ công việc quản lý an ninh trật tự nhưng một số ngành vẫn bấu víu vào đó để quản lý, điều hành. Sau này, khi có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì việc quản lý sẽ dễ dàng hơn. Cơ sở dữ liệu được dựa trên số CMND mới, giúp người dân không cần nhiều giấy tờ như hiện nay.