Không khói hoàng hôn…

Chốn quê. Nhà tranh vàng ruộm. Bãi mía nương dâu xanh ngút ngàn. Áo mẹ đẫm mồ hôi ngả màu lam lũ. Màu khói lam chiều bàng bạc như sương… Lại là khói. Màu của quê ta đó! Khói lam chiều, một thứ sợi mỏng manh tơ vương mà ám ảnh, trói buộc cả đời ta. Ôi, sao mà dễ thương lạ lùng:

"Chiều chiều từ mái rạ vàng / Xanh rờn ngọn khói nhẹ nhàng bay lên / Chăn trâu ngoài bãi, bé nhìn / Biết là bếp lửa bà nhen chiều chiều…" (Khói chiều, thơ Hoàng Tá).

Có xa xôi đâu một quãng đường về quê. Vậy mà tuổi thơ ta với khói lam chiều như đã trôi tuột về phía xa xăm để bây giờ ngồi đây mường tượng rồi nhung nhớ. Ngày trước, cứ mỗi lần về nhà, chạy ngang những cánh đồng sau mùa gặt, ta dừng xe lại để ngửi cho tận hết cái mùi khói quê để bù đắp lại những tháng ngày thiếu vắng. Rồi cố nán lại để nhìn thấy những sợi khói mỏng manh năm nào bay lên trong nắng chiều cuối ngày bảng lảng, mênh mông.

Xa quê. Một buổi chiều hoàng hôn giữa chốn lao xao thị thành, cửa nhà nghìn nghịt, bất giác thèm được nhìn thấy một sợi khói bếp bay lên. Làn khói bếp trong mơ, mới ngày nào còn chung sống với tuổi thơ ta đây thôi mà nay chỉ còn trong tâm tưởng. Rồi ước phải chi có ai đó nơi quê nhà gói giùm ta vài sợi khói lam chiều, gửi cho ta cất giữ để mang theo bên mình trong suốt cuộc mưu sinh, để thấy luôn thật gần với chốn quê.

Lòng vẫn tưởng trong ngày ta trở lại

Dưới hiên xưa mẹ ngồi đợi ta về

Ðám mây cũ sau nhà bay lặng lẽ

Cụm khói chiều quanh quẩn dưới trời quê (*)

…

Chốn quê, dẫu không có khói hoàng hôn mà vẫn nhớ!