Dấu mốc lớn

Theo đó, đề xuất nâng mức khởi điểm chịu thuế từ 4 triệu đồng lên 9 triệu đồng và nâng mức giảm trừ gia cảnh từ 1,6 triệu đồng (cho mỗi người phụ thuộc) lên 3,6 triệu đồng...Đây là dấu mốc lớn trong chính sách thuế TNCN vốn trước đây đã được điều chỉnh khá nhiều lần song chưa bao giờ theo kịp thực tế cuộc sống.

Có ý kiến lo ngại rằng nếu sửa đổi luật theo hướng như trên thì sẽ chỉ còn khoảng 1 triệu người phải nộp thuế TNCN. Số này giảm rất nhiều so với hiện nay khi cả nước đang có 3,87 triệu người phải nộp thuế TNCN (chỉ chiếm 4,4% dân số). Cũng như vậy, số lượng hộ kinh doanh cá thể thuộc diện nộp thuế TNCN cũng sẽ giảm khá lớn.

Tác động từ 2 yếu tố trên, nguồn thu ngân sách sẽ giảm. Theo dự tính, năm 2013 giảm khoảng 5.200 tỉ đồng, năm 2014 giảm 13.350 tỉ đồng...Thực ra, không đáng lo về những con số dự tính sẽ sụt giảm nói trên.

Trước hết, tổng thu ngân sách của nước ta nhiều năm qua hầu như tăng đều hằng năm. Dự kiến trong năm 2012, tổng thu cân đối ngân sách đạt 741.500 tỉ đồng. Nguồn thu cho ngân sách chính yếu là thuế, phí; trong đó cốt lõi là 3 nguồn gồm thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế xuất nhập khẩu; thuế TNCN không phải là khoản đóng góp lớn trong cơ cấu này.

Thêm nữa, trước nay tồn tại nghịch lý: Những người có thu nhập không cao song “dính” ngưỡng chịu thuế thì nộp thuế rất sòng phẳng; trong khi không ít nhóm lao động vãng lai hoặc người nước ngoài làm việc tại Việt Nam có thu nhập cao ngất nhưng “biết” cách lách luật thì không phải nộp thuế. Có dạo, một số cơ quan thuế ra tay mạnh, đã thu về những khoản thuế TNCN rất đáng kể từ nhóm này.

 

Dù vậy, việc thanh - kiểm tra cơ bản chỉ là hình thức, thế nên thuế TNCN chủ yếu là đánh vào nhóm người có thu nhập... không cao! Nay, song song với việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế TNCN, trách nhiệm của ngành thuế cũng phải được nâng lên. Một khi giám sát và chế tài tốt những nhóm cá nhân có thu nhập rất cao thì nguồn thu từ thuế TNCN sẽ tăng thêm chứ không lo giảm!

Một yếu tố tích cực nữa là Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN có tác dụng gây hiệu ứng tâm lý tốt trong dư luận xã hội. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, doanh nghiệp và người tiêu dùng đang chật vật thì việc nâng mức khởi điểm chịu thuế và mức giảm trừ gia cảnh thể hiện sự chia sẻ, tiếp sức của Nhà nước với người dân. Đề xuất nói trên của Chính phủ sẽ phát huy tốt hơn nữa nếu sớm đi vào cuộc sống. Điều đó nhiều khả năng trở thành hiện thực bởi lẽ đa số đại biểu Quốc hội đang ủng hộ chọn thời điểm áp dụng Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN là từ ngày 1-1-2013.