Đâu phải thiếu tiền!

Hầu hết doanh nghiệp được UBND các tỉnh chọn làm đại diện để rót vốn đều đưa ra lý do: Lãi suất quá cao (18%/năm), doanh nghiệp không muốn ôm nợ.

Có thể xem đây là lý do chính đáng trong thời điểm khó khăn chung, nhưng việc “chê” tiền để hoãn trách nhiệm cứu con cá cho nông dân còn nhiều lý do khác.

Thống kê tốc độ tăng diện tích và sản lượng nuôi cá tra ở ĐBSCL chỉ vài năm trở lại đây, nhiều người phải giật mình. Năm 2006, sản lượng cá tra toàn vùng chỉ dừng ở mức 800 tấn, sang năm 2007 là 1 triệu tấn và dự kiến trong năm 2008 là 1,2 triệu tấn. Chỉ riêng 5 tháng đầu năm 2008, sản lượng cá thu hoạch toàn vùng tăng hơn 30% so với cùng kỳ. Sản lượng tăng, nhiều nhà máy chế biến cũng mọc lên. Chỉ cách đây vài năm, ở vùng “vựa cá” chỉ có vài chục nhà máy thì nay đã ngót nghét trên 120 nhà máy. Ngay cả Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản VN cũng nhận định: Hiếm có ngành sản xuất nào trong nước đạt tốc độ tăng đầu tư nhanh như sản xuất và chế biến cá tra.

Tuy nhiên, dường như các nhà quy hoạch đã quên không tính đến yếu tố đầu ra cho sản phẩm là thị trường để “kìm cương” sản xuất. Dù lượng xuất khẩu và kim ngạch mang về từ con cá da trơn vẫn tăng đều hằng năm nhưng tốc độ tăng “nội địa” nóng như thời gian qua luôn ẩn chứa nhiều rủi ro. Chỉ cần thị trường thế giới trục trặc nhỏ là hàng loạt doanh nghiệp và người nuôi cá trong nước phải... hồi hộp. Cụ thể, do tình hình kinh tế thế giới khó khăn, giá cá tra xuất khẩu của VN trong 4 tháng đầu năm giảm ở hầu hết các thị trường. Lượng nhập khẩu cũng giảm đáng kể.

Phải chăng chuyện doanh nghiệp “ậm ừ” thu mua cá cho nông dân hiện nay còn có lý do cốt lõi là thị trường đang xấu, cá trong kho doanh nghiệp còn đầy!?

Đã đến lúc ngành thủy sản phải tính đến bài toán căn cơ cho con cá tra (sản phẩm thế mạnh của thủy sản VN) để gắn với thị trường. Còn tình trạng nông dân tự đào ao nuôi khi thấy giá tăng, doanh nghiệp có tiền cứ xây nhà máy thì sẽ còn tình trạng “thừa hàng, giá thấp” khi đầu ra bị trục trặc. Cây cà phê, cây tiêu... đã làm nhiều nông dân điêu đứng là bài học nhãn tiền.