Hãy chăm lo cho con người

Trong khi trên thị trường, một mặt bằng giá mới cao hơn nhiều đang được thiết lập, đẩy đời sống công nhân vào thế hết sức khó khăn. Việc tăng lương cho công nhân để bù vào giá không đơn giản, phải có một quy trình cụ thể, được tính toán kỹ lưỡng và tùy thuộc vào nhiều quy định khác nhau, trong đó có hiệu quả kinh doanh của công ty. Để giúp cho công nhân bớt khó khăn, nhiều cách trợ giúp cho công nhân đã được tổ chức, như cuối tháng 1 vừa qua, “Quỹ chăm lo việc học tập và đời sống tinh thần cho công nhân lao động TPHCM” được hình thành, với số tiền ban đầu 8,2 tỉ đồng do các doanh nghiệp đóng góp. Nhiều doanh nghiệp trợ cấp cho công nhân bằng cách cho ăn ba bữa miễn phí, cấp tiền thuê nhà ở... Đó cũng là cách chăm sóc cho con người, giữ chân công nhân, vì hiện nay nhiều KCN tuyển công nhân rất khó khăn, như các KCN ở Đồng Nai giăng băng-rôn tuyển dụng công nhân với nhiều ưu đãi: trợ cấp tiền thuê nhà, xe buýt, tiền thưởng chuyên cần... nhưng vẫn rất khó tuyển công nhân, thậm chí họ cho người về các vùng nông thôn ngoài tỉnh để tuyển nhưng vẫn không đủ số công nhân cần tuyển...

Cách đây vài năm, chúng ta thu hút đầu tư bằng động lực công nhân giá rẻ, luật pháp không bắt buộc nhà đầu tư phải lo chỗ ăn, chỗ ở cho người lao động, cho nên nhà đầu tư cảm thấy “nhẹ nhàng” hơn. Trong khi đó ở Trung Quốc, muốn đầu tư một nhà máy vài ngàn công nhân, nhà đầu tư phải cam kết xây dựng ký túc xá cho công nhân. Nhưng cho đến hôm nay, tính cạnh tranh do công nhân giá rẻ của ta đã không còn ưu thế và cũng không nên tận dụng ưu thế này, vì nó không nhân đạo, mà phải cạnh tranh bằng các chính sách ưu đãi, cơ sở hạ tầng... Các nhà đầu tư nước ngoài cũng đã thấy điều đó và đang điều chỉnh chính sách. Như Công ty Formosa VN, đầu tư gần 500 triệu USD thuê trọn KCN Nhơn Trạch 3, song song với xây dựng các nhà máy, họ xây dựng ngay khu ký túc xá 9 tầng, được thiết kế, trang bị tiện nghi, cho công nhân ăn ở miễn phí. Phải công nhận rằng đây là một ký túc xá tiện nghi, mỗi tầng có phòng đọc báo, xem tivi, phòng thể dục, phòng tắm nước nóng 24/24 giờ... Không chỉ có Formosa, Tập đoàn Feng Tay (Phong Thái) của Đài Loan đầu tư nhiều nhà máy ở Song Mây - Trảng Bom (Đồng Nai), họ cũng đang chuẩn bị xây dựng ký túc xá cho công nhân trị giá 10 triệu USD, với nhiều tiện nghi khép kín như nhà trẻ, trạm y tế, trường mẫu giáo, sân chơi...

Những nhà đầu tư như Formosa, Feng Tay, Showa Gloves... cho thấy họ thức thời, quyết tâm làm ăn lâu dài ở VN và có chiến lược đầu tư cho con người. Bởi họ hiểu rằng chính công nhân là những người làm ra sản phẩm cho họ, mang lại lợi nhuận cho họ, phải được chăm sóc chu đáo. Họ chủ yếu là những người nhập cư. Họ phải được đối xử bình đẳng, phải được và xứng đáng được tôn trọng. Ở Trung Quốc, những người nhập cư còn có đại biểu trong Quốc hội. Họ cất tiếng nói bình đẳng và dõng dạc tại Quốc hội, còn ở ta sao lại không?

Tôi thích lời bài hát Imagine của John Lennon: “Bạn ơi hãy tưởng tượng/một thế giới không ai muốn chiếm hữu.../mọi người đều biết sẻ chia...”. Tôi không quá mơ mộng như John Lennon, nhưng tại sao chúng ta không thể như thế, để “thế giới chúng ta trở nên bình đẳng, nhân ái và tốt đẹp hơn?”.