Lấp lửng

Lật tiếp một tờ báo khác lại thấy đăng tin Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Đắk Lắk thông báo vừa ngừng sản xuất và lưu thông 13 sản phẩm nước uống đóng chai do nhiều cơ sở sản xuất ở TP Buôn Ma Thuột và các huyện trong tỉnh sản xuất vì vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm. Danh mục 13 sản phẩm có ghi rất rõ là CT719, Asiawa, Đakwa... nhưng tên các cơ sở sản xuất thì không nêu rõ.

Gọi điện thoại hỏi tác giả của những bản tin này thì đều được giải thích là cơ quan chức năng chỉ cho biết thế chứ chẳng mấy khi nói rõ danh tính đơn vị vi phạm kiểu như vậy. Vào website của Cục An toàn thực phẩm thì thấy thông tin cục này công khai cũng chỉ nêu lấp lửng rằng từ ngày 9 đến 11-7, cục trưởng Cục An toàn thực phẩm đã xử phạt hành chính đối với Công ty TNHH MTV XNK SX-DV-TM Thiên Nam Dược và 8 cơ sở khác vì vi phạm về quảng cáo thực phẩm, không thấy nêu những công ty này có trụ sở ở đâu nên doanh nghiệp nào trùng tên thì “tiêu đời” là dễ hiểu.

Một chuyện tương tự. Những ngày qua, dư luận xôn xao về việc có 5 nghệ sĩ bị Cục Thuế TPHCM truy thu hơn 1,3 tỉ đồng tiền thuế thu nhập cá nhân. Đáng chú ý là danh tính của những nghệ sĩ không được nêu nên đã gây ra sự “nhìn ngó” nhau trong giới nghệ sĩ và trong công chúng. Chia sẻ điều này, ông Nguyễn Thái Sơn, nguyên trưởng Phòng Thuế thu nhập cá nhân - Cục Thuế TP HCM, đã đề xuất trên một tờ báo rằng cần nêu đích danh nghệ sĩ trốn thuế nhằm răn đe những người có động cơ giống như thế.

Vì sao phải lấp lửng khi công bố danh tính cá nhân hoặc đơn vị vi phạm? Có người nói điều này rất tế nhị vì nêu đích danh thì nhiều hệ lụy lắm. Lại có người chỉ rõ đây là biểu hiện của việc chỉ xử lý cho có vì đằng sau đó là rất nhiều điều khó nói; lắm doanh nghiệp tái phạm liên tục đến mức “lì đòn”, vi phạm là vui vẻ nộp phạt vì khung xử phạt có đáng là bao, miễn đừng lộ danh tính là được. Nhiều người nói “mua” được sự lấp lửng như vậy không thể dùng bằng nụ cười. Thật khó minh định nhưng không thể ngăn được cảm nhận về một sự không minh bạch.

Chợt giật mình khi nhớ đến kết quả khảo sát vừa được Tổ chức Minh bạch quốc tế tại Việt Nam công bố hôm 9-7. Theo đó, mức độ tham nhũng ở nước ta gia tăng trong những năm qua và lòng tin của người dân đối với các nỗ lực chống tham nhũng đang giảm sút đáng kể. Chúng ta đang đứng thứ 123 trong số 176 quốc gia và vùng lãnh thổ về chỉ số cảm nhận tham nhũng năm 2013; có 55% người dân được hỏi cho biết cảm nhận của họ về tham nhũng tăng lên trong 2 năm 2010-2012, cao hơn mức trung bình 48% ở khu vực Đông Nam Á.

Có liên quan gì chăng giữa những sự lấp lửng không cần thiết trong xử lý các vi phạm với tình trạng tham nhũng gia tăng?