Gặt lúa non

Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Trong đó, lý do lớn nhất là rất nhiều người lao động (NLĐ) tham gia BHXH khi đến độ tuổi 35-40 thì bị người sử dụng lao động (NSDLĐ) sa thải. Mất việc làm khiến lao động lớn tuổi gặp rất nhiều khó khăn và việc họ lựa chọn giải pháp "gặt lúa non" là điều khó tránh khỏi. Để xảy ra tình trạng này, theo ông Quảng, có trách nhiệm của NSDLĐ vì chỉ lo vắt kiệt sức NLĐ khi họ còn trẻ; đến khi NLĐ mắt yếu, chân run thì tìm cách đẩy ra đường.

Lý do khác nữa, theo Tổng LĐLĐ Việt Nam, là công tác tuyên truyền chính sách pháp luật về BHXH - nhất là hưu trí, tử tuất - thiếu chiều sâu. Do vậy, nhiều NLĐ chưa ý thức được quyền lợi của mình khi tham gia BHXH để nhận được lương hưu. Chưa hết, thông tin về quỹ BHXH có thể vỡ trong dài hạn khiến nhiều NLĐ lo lắng, không biết nhiều năm sau sẽ như thế nào nên họ quyết định nhận một lần.

Theo các chuyên gia về chính sách lao động, dù được liên tục sửa đổi nhưng chính sách BHXH vẫn bộc lộ nhiều bất cập. Nhiều chế độ, chính sách, nhất là chế độ về hưu trí, vẫn chưa thực sự hấp dẫn người tham gia BHXH; cộng với quy định về điều kiện hưởng trợ cấp BHXH một lần tương đối dễ dãi, dẫn đến tình trạng người nhận trợ cấp một lần tăng cao.

Từ thực trạng này, để hạn chế tình trạng NLĐ "gặt lúa non", theo ông Lê Đình Quảng, chính sách BHXH phải được sửa đổi theo cách hấp dẫn hơn, tạo nhiều quyền lợi hơn cho NLĐ, nhất là chế độ hưu trí. Bên cạnh đó, NSDLĐ phải nâng cao trách nhiệm trong việc nâng cao đời sống, thu nhập của NLĐ, phải giúp NLĐ có tích lũy cho tương lai. "Cùng với các ngành, Công đoàn các cấp phải chủ động tuyên truyền để nâng cao trình độ hiểu biết cho NLĐ, để họ thấy được việc tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí là mục đích chính bảo đảm an sinh xã hội" - ông Quảng nhấn mạnh.