Siết chặt quy trình giải quyết BHXH một lần

Ngày 14-4, BHXH Việt Nam cho biết thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình liên quan đến thông tin báo chí phản ánh việc nhiều đối tượng thu gom, mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi tại tỉnh Bình Dương, ngày 13-4, BHXH Việt Nam đã ban hành 2 công văn về việc ngăn chặn trục lợi hưởng BHXH và lạm dụng chính sách BHXH của người lao động (NLĐ) gửi Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội.

Cụ thể, tại Công văn số 1164/BHXH-CSXH, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH tỉnh, TP khẩn trương rà soát, nắm tình hình thu gom, mua bán sổ BHXH tại địa bàn quản lý theo phản ánh của báo chí; Thực hiện đúng quy định của chính sách pháp luật về BHXH, các quy trình nghiệp vụ và chỉ đạo của BHXH Việt Nam, trọng tâm thực hiện chặt chẽ các nội dung sau đây: Khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần của NLĐ, phải kiểm soát các thông tin tại Đơn đề nghị, đối chiếu dữ liệu trên Hệ thống với thông tin trên sổ BHXH và Đơn đề nghị, đảm bảo các thông tin của người hưởng phải thống nhất; Kiểm tra tính pháp lý của Giấy ủy quyền hoặc Hợp đồng ủy quyền. Khi xem xét giải quyết phải kiểm tra, đối chiếu đảm bảo đủ điều kiện giải quyết hưởng BHXH một lần theo quy định tại Điều 60 Luật BHXH, Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 của Quốc hội và Điều 4 Thông tư số 56/2017/TT-BYT của Bộ Y tế. Khi trả kết quả giải quyết hưởng BHXH một lần phải kiểm tra, đối chiếu kỹ giấy tờ tùy thân của người nhận kết quả, đảm bảo trả hồ sơ, trả tiền đúng cho NLĐ hoặc người được ủy quyền hợp pháp; Tiến hành thẩm tra, thống kê những trường hợp một người được ủy quyền nhận BHXH một lần cho từ hai người trở lên, kiểm soát để phát hiện dấu hiệu trục lợi từ việc thu gom, mua bán sổ BHXH. Bên cạnh đó, BHXH các tỉnh, TP cần chủ động phối hợp với các cơ quan, ban, ngành tại địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH để nâng cao nhận thức của NLĐ về quyền lợi hưởng chính sách an sinh xã hội. Đồng thời cảnh báo đến người dân, NLĐ để không bị lôi kéo xúi giục bán sổ BHXH và kịp thời phát hiện, tố giác các hành vi vi phạm. Báo cáo UBND tỉnh, TP chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền của địa phương phối hợp với BHXH tỉnh có biện pháp ngăn chặn kịp thời tình trạng thu gom, mua bán sổ BHXH nhằm trục lợi; điều tra, kết luận xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm điển hình.

BHXH quận Bình Tân, TP HCM trả sổ BHXH cho người lao động (trước khí diễn ra dịch bệnh Covid-19)

Ngoài ra, để ngăn chặn tình trạng mua bán sổ BHXH, tại Công văn số 1165/BHXH-ST, BHXH Việt Nam đã kiến nghị Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho phép cơ quan BHXH các cấp tạm thời không nhận hồ sơ của NLĐ ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ và nhận hộ tiền hưởng trợ cấp BHXH một lần, trừ trường hợp NLĐ bị ốm đau, tai nạn lao động không thể đến cơ quan BHXH (có Giấy xác nhận của cơ sở y tế về tình trạng sức khỏe của người ủy quyền) để tránh lạm dụng và việc mua bán lửa đảo đang diễn ra hàng ngày.

Cũng theo BHXH Việt Nam, chiều ngày 9-4-2020, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an (A05) đã thực hiện xử lý và gỡ bỏ hoàn toàn trang Facebook mạo danh BHXH tỉnh Bình Dương và các trang Facebook tổ chức thu mua sổ BHXH khác. Ngày 13-4-2020, A05 đã phối hợp với Công an TP HCM và Công an tỉnh Bình Dương triệu tập 2 đối tượng Ngô Thị Thúy Kiều và chồng là Lê Quốc Việt (sinh năm 1990, quê Bình Định), ngụ tại quận 12, TP HCM để làm rõ hành vi mạo danh cơ quan BHXH tỉnh Bình Dương, thu mua sổ BHXH để trục lợi bất chính. Trong xác minh, A05 xác định vợ chồng Kiều - Việt đã lập trang Facebook giả mạo BHXH tỉnh Bình Dương để thu mua sổ BHXH của NLĐ mất việc do dịch bệnh. Ngoài trang "BHXH tỉnh Bình Dương", vợ chồng này còn lập hàng loạt tài khoản khác để giao dịch như: "Thu mua BHXH giá cao", "Thu mua BHXH"… 

Ngoài ra, cơ quan công an đã thu được hàng chục sổ BHXH của công nhân và nhiều tài liệu liên quan khác. Bộ Công an đang chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ và công an địa phương điều tra làm rõ những người có hành vi tương tự. Đồng thời, sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương và Bộ, ngành liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo người dân và kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi mua gom sổ BHXH, siết chặt quy trình chi trả để ngăn chặn các đối tượng trục lợi, đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của NLĐ, cũng như uy tín của ngành BHXH.

Thiếu tướng Lê Minh Hạnh, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an khuyến cáo, NLĐ phải hiểu rõ giá trị của cuốn sổ BHXH đối với mỗi cá nhân, mỗi NLĐ; các hành vi mua bán sổ BHXH đều là các hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý nghiêm minh trước pháp luật.

Trước đó, như Báo Người Lao Động đã thông tin, lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19, gần đây tại Bình Dương xuất hiện các đối tượng lập trang Facebook giả mạo cơ quan BHXH tỉnh Bình Dương để tổ chức thu mua sổ BHXH của NLĐ nhằm trục lợi. Ngay sau khi phát hiện sự việc, BHXH Việt Nam đã gửi thông tin về các trang Facebook lập ra với mục đích mua, thu gom sổ BHXH của NLĐ để trục lợi tới Bộ Công an (Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao) để đề nghị xử lý, ngăn chặn các hoạt động này trên môi trường mạng; BHXH tỉnh Bình Dương đã có công văn gửi Công an tỉnh Bình Dương (Phòng PA06) báo cáo về tình hình trên và đề nghị ngành Công an phối hợp vào cuộc để điều tra xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.